Autorka: Małgorzata Krzeszowska

Przedmiot: Wiedza o społeczeństwie

Temat: Języki świata

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

IV. Aspekty etniczne życia społecznego.

Uczeń:

1) przedstawia różne koncepcje narodu (polityczną i etniczno‑kulturową); charakteryzuje czynniki narodotwórcze i sprzyjające zachowaniu tożsamości narodowej.

XIII. Ład międzynarodowy.

Uczeń:

4) wyjaśnia na przykładach wzajemne zależności polityczne, gospodarcze i kulturowe między państwami o różnym poziomie PKB i różnej jego strukturze; wyjaśnia znaczenie okresu kolonializmu w tych zależnościach.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia, jaka jest rola języka w komunikacji międzyludzkiej;

• wymienia najważniejsze rodziny językowe na świecie;

• ocenia różnorodność języków na świecie.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• śniegowa kula;

• mapa myśli;

• burza mózgów;

• quiz;

• rozmowa nauczająca.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Wprowadzenie uczniów w temat lekcji: „Języki świata” i omówienie celów zajęć.

2. Uczniowie zgłaszają swoje propozycje pytań do wspomnianego tematu. Wybrana lub chętna osoba zapisuje je na tablicy.

Faza realizacyjna

1. Śniegowa kula. Uczniowie w parach ustalają definicję pojęcia „język”, zapisują ją na karteczce, potem łączą się w czwórki i ósemki pracujące dalej nad definicją. Na koniec wspólnie decydują i wybierają definicję spośród zaproponowanych.

2. Uczniowie zapoznają się indywidualnie z sekcją „Przeczytaj”. Następnie wspólnie tworzą mapę myśli do zagadnień poruszonych w tej sekcji. Przedstawiają swoje propozycje w trakcie burzy mózgów. Wybrana osoba zapisuje je na tablicy. Po fazie twórczej następuje weryfikacja pomysłów i powstaje ostateczna wersja mapy.

3. Praca z materiałami w sekcji „Schemat”. Po analizie ilustracji i mapy uczniowie wykonują polecenia i ćwiczenia dołączone do materiału.

4. Praca w grupach z treścią e‑materiału. Uczniowie na podstawie przeczytanego tekstu oraz informacji zawartych w sekcji „Schemat” układają pytania do quizu dla innych grup. Następnie wspólnie określają zasady rywalizacji i punktowania dobrych odpowiedzi (np. gra na czas lub na liczbę poprawnych odpowiedzi). Przeprowadzenie gry w klasie. Wybrana osoba dba o prawidłowy przebieg quizu zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami. Nauczyciel nagradza zwycięską drużynę, np. ocenami za aktywność.

5. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia 5–8 z sekcji „Sprawdź się”, a następnie porównują swoje odpowiedzi z innymi osobami.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie odpowiadają na pytania, które zostały na początku lekcji zapisane na tablicy. W razie konieczności nauczyciel uzupełnia ich wypowiedzi.

Praca domowa:

Wykonaj pozostałe ćwiczenia interaktywne.

Materiały pomocnicze:

Alfred F. Majewicz, Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa 1989.

Monika Jabłońska, Języki świata. Jak to działa?, Warszawa 2018.

Guston Dorren, Babel. W dwadzieścia języków dookoła świata, Kraków 2019.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Uczniowie mogą wykorzystać multimedium z sekcji „Schemat” jako inspirację do przygotowania własnej prezentacji multimedialnej.