Scenariusz lekcji

Autor: Agnieszka Pieszalska

Przedmiot: biologia

Temat: Budowa narządu wzroku

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wskazuje na ilustracji elementy budowy oka;

• wyjaśnia związek między budową oka a pełnioną funkcją;

• wymienia elementy aparatu optycznego gałki ocznej i określa ich funkcje.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• okienko informacyjne;

• analiza tekstu źródłowego;

• praca z modelem 3D;

• pogadanka;

• ćwiczenia interaktywne;

• runda pytań.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• karty pracy – okienko informacyjne (zob. materiały pomocnicze);

• zagadnienia do losowania (zob. materiały pomocnicze).

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Nauczyciel zadaje pytanie: „Jakie znacie narządy zmysłów?”.

2. Nauczyciel wyjaśnia uczniom, że narząd wzroku jest jednym z najważniejszych narządów zmysłów, ponieważ za jego pośrednictwem odbieramy aż 83% docierających do nas informacji.

3. Nauczyciel przedstawia temat i cele lekcji.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj”.

2. Nauczyciel dzieli uczniów na cztery grupy. Każda z grup otrzymuje kartę pracy (okienko informacyjne, zob. materiały pomocnicze).

3. Uczniowie w grupach wypełniają karty pracy (okienka informacyjne). Nauczyciel nadzoruje pracę grup, w razie potrzeby wyjaśnia wątpliwości.

4. Grupy omawiają kolejno zagadnienia opracowane w okienku informacyjnym. Przy omawianiu budowy oka wskazują dany element na modelu 3D.

5. Uczniowie wykonują test na istnienie plamki ślepej (instrukcja wykonania testu jest zamieszczona w sekcji „Przeczytaj”) i porównują w parach uzyskane wyniki (np. sprawdzają, czy odległość krzyżyka od oka u kolegów i koleżanek w grupie jest taka sama, czy się różni).

6. Nauczyciel wyświetla ilustrację do ćwiczenia nr 7 (zob. sekcja „Sprawdź się”), przedstawiającą dwa modele oka. Uczniowie analizują oba modele i określają, który z nich prezentuje oko osoby młodej. Swoje stanowisko uzasadniają.

7. Uczniowie, pracując w parach, wykonują ćwiczenie nr 8: na podstawie własnej wiedzy oraz tekstu dotyczącego sposobu widzenia barw w zależności od oświetlenia wyjaśniają, dlaczego w jasnym świetle kwiaty geranium wydają się jaskrawoczerwone, a o zmroku ich kolor jest postrzegany jako ciemnoczerwony, a nawet czarny. Odpowiedź uczniów powinna uwzględniać nazwy fotoreceptorów i ich barwników. Para, która najszybciej wykona ćwiczenie, przedstawia swoją propozycję na forum klasy. Pozostali uczniowie weryfikują poprawność odpowiedzi.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel przeprowadza z uczniami rundę pytań sprawdzających zrozumienie wiadomości i operatywność wiedzy na temat budowy oka. W tym celu uczeń wskazany przez nauczyciela losuje kartkę z zagadnieniem (zob. materiały pomocnicze) i układa do niego pytanie. Chętni uczniowie na nie odpowiadają. Osoba, która udzieli poprawnej odpowiedzi, losuje kolejną kartkę i układa do niej pytanie.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne od 1 do 6.

Materiały pomocnicze:

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania modelu 3D:

Model 3D może zostać wykorzystany w fazie wstępnej lekcji.