Autor: Krzysztof Kowaluk

Przedmiot: Wiedza o społeczeństwie

Temat: Występowanie ruchów regionalnych i separatystycznych w Europie

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

V. Państwo, myśl polityczna i demokratyzacja.

Uczeń:

9) przedstawia założenia ideowe ruchów narodowych, regionalnych i separatystycznych oraz myśli propaństwowej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

Cele operacyjne:

Uczeń:

• przedstawia uwarunkowania działalności ruchów regionalnych i separatystycznych;

• wyjaśnia różnicę między ruchem regionalnym a separatystycznym;

• opisuje przypadki ruchów regionalnych i separatystycznych.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• lekcja odwrócona.

Metody i techniki nauczania:

• dyskusja;

• burza mózgów.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją

Wybrane/chętne osoby przygotowują w domu prezentacje multimedialne dotyczące separatyzmów: szkockiego i katalońskiego, wykorzystując w tym celu materiały dostępne w internecie.

Faza wstępna

1. Uczniowie z pomocą nauczyciela zaznaczają na mapie Europy miejsca występowania ruchów regionalnych i separatystycznych. Nauczyciel dokonuje gradacji tych ruchów na podstawie kryterium ich politycznego znaczenia. Zwraca uwagę na różnicę między ruchem regionalnym a separatystycznym.

2. Nauczyciel przedstawia przedmiot i cele zajęć.

Faza realizacyjna

1. Wybrana/chętna osoba przedstawia krótką prezentację dotyczącą separatyzmu szkockiego. Druga osoba przedstawia analogiczną prezentację dotyczącą separatyzmu katalońskiego.

2. Nauczyciel komentuje prezentacje oraz uzupełnia informacje na tematy, którym były poświęcone. Inicjuje dyskusję w formie burzy mózgów na temat różnic między separatyzmem szkockim oraz katalońskim. Zadaje, w tym kontekście, pytanie o perspektywy zakończenia sporów w obu państwach.

3. Nauczyciel inicjuje kolejną dyskusję w formie burzy mózgów na temat: „Czy ruchy regionalne stanowią szansę czy zagrożenie dla współczesnej Europy?”. Zwraca uwagę na to, by padały argumenty reprezentujące różne stanowiska.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel podsumowuje wcześniejsze dyskusje. Prezentuje krótko czynniki, które sprzyjają rozwojowi ruchów regionalnych i separatystycznych w ostatnich dziesięcioleciach.

2. Uczniowie wykonują ćwiczenia nr 5–8 z sekcji „Sprawdź się”.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują ćwiczenia nr 1–4 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

Carles Puigdemont, Stare granice kneblują liberalną demokrację, wyborcza.pl.

Piotr Zagórski, Niepodległa Katalonia?, krytykapolityczna.pl.

Monika Topczewska, Separatyzmy narodowe w Europie Zachodniej, ce.uw.edu.pl.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Film może zostać wykorzystany przez uczniów indywidualnie lub podczas zajęć w charakterze podsumowania.