Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Dla nauczyciela

Autor: Małgorzata Kosińska‑Pułka

Przedmiot: Język polski

Temat: Wizerunki herosów i heroin w mitologii i innych tekstach kultury

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
8) wykazuje się znajomością i zrozumieniem treści utworów wskazanych w podstawie programowej jako lektury obowiązkowe;
10) rozpoznaje w utworze sposoby kreowania: świata przedstawionego (fabuły, bohaterów, akcji, wątków, motywów), narracji, sytuacji lirycznej; interpretuje je i wartościuje;
11) rozumie pojęcie motywu literackiego i toposu, rozpoznaje podstawowe motywy i toposy oraz dostrzega żywotność motywów biblijnych i antycznych w utworach literackich; określa ich rolę w tworzeniu znaczeń uniwersalnych;
2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:
1) przetwarza i hierarchizuje informacje z tekstów, np. publicystycznych, popularnonaukowych, naukowych;
6) odczytuje pozaliterackie teksty kultury, stosując kod właściwy w danej dziedzinie sztuki;
II. Kształcenie językowe.
1. Gramatyka języka polskiego. Uczeń:
1) wykorzystuje wiedzę z dziedziny fleksji, słowotwórstwa, frazeologii i składni w analizie i interpretacji tekstów oraz tworzeniu własnych wypowiedzi;
III. Tworzenie wypowiedzi.
2. Mówienie i pisanie. Uczeń:
1) zgadza się z cudzymi poglądami lub polemizuje z nimi, rzeczowo uzasadniając własne zdanie;
4) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji;
10) w interpretacji przedstawia propozycję odczytania tekstu, formułuje argumenty na podstawie tekstu oraz znanych kontekstów, w tym własnego doświadczenia, przeprowadza logiczny wywód służący uprawomocnieniu formułowanych sądów;
11) stosuje zasady poprawności językowej i stylistycznej w tworzeniu własnego tekstu; potrafi weryfikować własne decyzje poprawnościowe;
12) wykorzystuje wiedzę o języku w pracy redakcyjnej nad tekstem własnym, dokonuje korekty tekstu własnego, stosuje kryteria poprawności językowej.
IV. Samokształcenie.
9. wykorzystuje multimedialne źródła informacji oraz dokonuje ich krytycznej oceny;
Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń: spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto:
3) rozpoznaje nawiązania do tradycji biblijnej i antycznej w kulturze współczesnej;
Lektura obowiązkowa
4) Jan Parandowski, Mitologia, część II Rzym;
27) wybrane eseje następujących autorów: Jerzego Stempowskiego, Gustawa Herlinga‑Grudzińskiego, Zbigniewa Herberta, Zygmunta Kubiaka, Jarosława Marka Rymkiewicza (co najmniej po jednym utworze);

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • dowie się, kim byli herosi;

  • wymieni najważniejszych herosów starożytnej Grecji;

  • pozna dzieła sztuki, których tematem są wizerunki herosów lub sceny z ich życia;

  • przeanalizuje heroiczne czyny Achillesa.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera;

  • praca z tekstem.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel inicjuje zabawę w kulę śniegową. Uczeń, który złapie kulę papierową, szybko kończy zdanie zainicjowane przez nauczyciela: Heros to… (albo: Prawdziwym bohaterem jest...).

  2. W czasie zabawy wybrani uczniowie notują propozycje wypowiedzi i po zakończeniu odczytują głośno swoje zapisy. Wszyscy uczniowie proponują uzupełnienie notatek na podstawie e‑materiału.

  3. Nauczyciel przedstawia cel zajęć i podaje temat.

Faza realizacyjna:

  1. Nauczyciel prosi uczniów, aby po zapoznaniu się z treściami w sekcji „Przeczytaj” podzielili się refleksjami na temat zamieszczonych tam informacji.

  2. Praca z multimedium. Nauczyciel poleca, aby wybrany uczeń przeczytał polecenia z sekcji „Prezentacja multimedialna”. Następnie prosi uczniów, aby obejrzeli prezentację multimedialną i na jej podstawie w parach opracowali odpowiedzi do poleceń. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wybranej dwójki prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją, udzielając także uczniom informacji zwrotnej.

  3. Nauczyciel przechodzi do sekcji „Sprawdź się”. Dzieli uczniów na 3 grupy (lub więcej, w zależności od czasu, który pozostał na pracę z ćwiczeniami). Przydziela uczniom zadania i wyznacza czas na ich realizację. Po zakończeniu pracy weryfikuje poprawność odpowiedzi.

Faza podsumowująca:

  1. Nauczyciel zapisuje frazeologizmy związane z bohaterstwem: walczyć z wiatrakami. walczyć o swoje, walczyć na dwa fronty, walczyć jak lew, walczyć do ostatniej kropli krwi. Wskazani przez nauczyciela uczniowie dopisują do frazeologizmów znaczenie (ewentualnie korzystają ze słownika). Stosują sformułowania w tekście, zawierającym opis sytuacji dotyczący wybranego bohatera mitologicznego.:
    walczyć z wiatrakami – zmagać się z czymś, czego nie da się pokonać,
    walczyć o swoje – dbać o swój interes, swoje korzyści, swoje mienie,
    walczyć jak lew – walczyć odważnie, wytrwale.

Praca domowa:

  1. Czy zgadzasz się ze słowami Fiodora Dostojewskiego: Być bohaterem przez minutę, godzinę, jest o wiele łatwiej niż znosić trud codzienny w cichym heroizmie? Zredaguj wypowiedź argumentacyjną, odwołując się do wiedzy o herosach mitologicznych.

Materiały pomocnicze:

  • Pierre Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, tłum. M. Bronalska, Wrocław 2008.

  • Michał Głowiński, Aleksandra Okopień‑Sławińska, Janusz Sławiński, Zarys teorii literatury, Warszawa 1975.

Wskazówki metodyczne

  • Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Prezentacja multimedialna”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.

Sprawdź się