Autorka: Anna Wąsiel‑Alberska

Przedmiot: Wiedza o społeczeństwie

Temat: Geneza doktryny komunistycznej

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

V. Państwo, myśl polityczna i demokratyzacja.

Uczeń:

8) przedstawia założenia faszyzmu, nazizmu i komunizmu oraz ocenia je z punktu widzenia praw człowieka i demokracji.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• analizuje teksty źródłowe (Manifest komunistyczny);

• wskazuje różnice między socjalizmem utopijnym i naukowym;

• ocenia społeczne i gospodarcze skutki wprowadzenia całkowitej równości.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• analiza źródła;

• burza mózgów;

• dyskusja za i przeciw.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją

1. Nauczyciel na poprzedniej lekcji prosi uczniów o przypomnienie sobie, jakie przemiany gospodarczo‑społeczne miały miejsce w Europie w XIX w.

Faza wstępna

1. Przedstawienie tematu i celów lekcji.

2. Na początku lekcji klasa, wykorzystując burzę mózgów, sporządza charakterystykę społeczeństwa i gospodarki w połowie XIX w.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel rozpoczyna dyskusję na temat położenia robotników i znaczenia burżuazji dla przemian społecznych w XIX w.

2. Nauczyciel prosi uczniów o wyszukanie informacji na temat socjalistów utopijnych i prowokuje dyskusję o skuteczności ich działań.

3. Na podstawie tekstu Manifestu komunistycznego uczniowie charakteryzują doktrynę zaproponowaną przez Marksa i Engelsa.

4. Nauczyciel podsumowuje informacje podane przez uczniów. Może wykorzystać w tym celu animację i ilustracje interaktywną.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel prosi uczniów o ocenę założeń doktryny komunistycznej. Dzieli klasę na dwie grupy i rozpoczyna dyskusję za i przeciw.

2. Wybrana lub chętna osoba podsumowuje dyskusję.

Praca domowa:

Uczniowie mają za zadanie napisanie własnej oceny założeń komunizmu, znaczenia doktryny dla rozwoju ruchu robotniczego i zmian społecznych w II połowie XIX w.

Materiały pomocnicze:

Friedrich Engels, Karol Marks, Manifest komunistyczny, Warszawa 1907.

Eduard Bernstein, Zasady socjalizmu i zadania socjalnej demokracji, Lwów 1901.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Animacja i ilustracja interaktywna mogą stać się podstawą interaktywnego wykładu, zostać wykorzystane do wykonania przez uczniów pracy domowej lub do podsumowania pracy uczniów przez nauczyciela.