SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Kamil Kaliński

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Pogoda, zjawiska meteorologiczne – powtórzenie

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy/rozszerzony, klasa I

Podstawa programowa

Zakres podstawowy

III. Atmosfera: czynniki klimatotwórcze, rozkład temperatury powietrza, ciśnienia atmosferycznego i opadów, ogólna cyrkulacja atmosferyczna, mapa synoptyczna, strefy klimatyczne i typy klimatów.

Uczeń:

2) wyjaśnia rozkład temperatury powietrza i ciśnienia atmosferycznego na Ziemi;

3) wyjaśnia mechanizm cyrkulacji atmosferycznej i rozkład opadów atmosferycznych na Ziemi;

4) analizuje mapę synoptyczną i zdjęcia satelitarne w celu przedstawienia aktualnego stanu i prognozy pogody.

Zakres rozszerzony

III. Dynamika procesów atmosferycznych: pionowa budowa atmosfery, zjawiska i procesy w atmosferze, przestrzenne zróżnicowanie elementów klimatu, strefy klimatyczne i typy klimatów.

Uczeń:

2) przedstawia charakterystyczne zmiany pogody w czasie przemieszczania się frontów atmosferycznych, potrafi je interpretować oraz identyfikować zjawiska z nimi związane;

3) wyjaśnia na przykładach genezę wiatrów stałych, okresowych oraz lokalnych i określa ich znaczenie dla przebiegu pogody;

7) dostrzega prawidłowości w rozmieszczeniu zjawisk i procesów atmosferycznych.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wymienia elementy pogody (i sposoby ich pomiaru – zakres rozszerzony),

• charakteryzuje procesy kształtujące pogodę (i ich wpływ na poszczególne elementy meteorologiczne – zakres rozszerzony),

• dokonuje analizy mapy synoptycznej i opracowuje na jej podstawie prognozę pogody.

Strategie nauczania: odwrócona klasa

Metody nauczania: dyskusja, praca z e‑materiałem, prezentacja

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub tablety z dostępem do internetu)

Materiały pomocnicze

Kaczorowska Z., Pogoda i klimat, WSiP, Warszawa 1977.

Woś A., Meteorologia dla geografów, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2006.

PRZEBIEG LEKCJI

Kilka lekcji wcześniej nauczyciel dzieli uczniów na grupy i prosi o przygotowanie prezentacji multimedialnych na temat wybranego zagadnienia. Uczniowie ustalają z nauczycielem: zakres tematyczny prezentacji (w zależności od ich preferencji, zainteresowań), szacunkowy czas jej trwania i źródła informacji – nauczyciel proponuje zapoznać się z e‑materiałem powtórzeniowym, innymi e‑materiałami opisującymi szczegółowo dane zagadnienia oraz literaturą (m.in. wskazaną wyżej).

Faza wprowadzająca

• Czynności organizacyjne (powitanie, sprawdzenie stanu klasy).

• Sprawdzenie zadania domowego.

• Dialog z uczniami mający na celu podsumowanie ostatniej lekcji.

• Przedstawienie celów lekcji.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel inicjuje dyskusję klasową na temat pojęcia i zakresu badań meteorologii oraz elementów meteorologicznych.

• Następnie uczniowie przedstawiają swoje prezentacje. Po każdym wystąpieniu następuje klasowa dyskusja. Nauczyciel wyjaśnia niezrozumiałe kwestie, posiłkując się wyświetlonym na ekranie fragmentem bloku „Przeczytaj” lub grafiką interaktywną zawartą w e‑materiale.

• W następnej kolejności nauczyciel rozpoczyna dyskusję na temat innych, wybranych zagadnień meteorologicznych, które nie zostały omówione podczas prezentacji.

• Uczniowie rozwiązują zadania z bloku ćwiczeń interaktywnych.

Faza podsumowująca

• Uczniowie układają po trzy pytania podsumowujące dla kolegi/koleżanki. Następnie uczniowie zadają sobie nawzajem pytania.

• Nauczyciel nagradza aktywnych uczniów, ocenia pracę w grupach i przypomina cele zajęć.

• Pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.

Praca domowa

• Korzystając z dostępnych źródeł informacji, wymień i opisz naturalne prognostyki pogody.

• Opcjonalnie można także prosić o zapoznanie się z kolejnym tematem lekcji (w przypadku blended learning).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafika interaktywna może posłużyć w fazie realizacyjnej oraz podsumowującej, a także po lekcji (w celu utrwalenia wiadomości) i przed lekcją (strategia odwróconej klasy). Może także znaleźć swoje zastosowanie na innych lekcjach dotyczących atmosfery (zakres podstawowy i rozszerzony: III), w tym lekcji powtórzeniowych do egzaminu maturalnego.