Dla nauczyciela
SCENARIUSZ LEKCJI
Imię i nazwisko autora: Ewa Malinowska
Przedmiot: geografia
Temat zajęć: Odtwarzamy dzieje geologiczne na podstawie przekroju geologicznego
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa I
Podstawa programowa
V. Dynamika procesów geologicznych i geomorfologicznych: najważniejsze wydarzenia w dziejach Ziemi, minerały, geneza i wykorzystanie skał, procesy rzeźbotwórcze i ich efekty (wietrzenie, erozja, transport, akumulacja, ruchy masowe), odkrywka geologiczna.
Uczeń:
charakteryzuje najważniejsze wydarzenia geologiczne i przyrodnicze w dziejach Ziemi (fałdowania, transgresje i regresje morskie, zlodowacenia, rozwój świata organicznego i jego wymieranie) oraz odtwarza je na podstawie analizy profilu geologicznego.
Kształtowane kompetencje kluczowe
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne
Uczeń:
wyjaśnia, jak interpretować przekrój geologiczny,
określa cechy budowy geologicznej na podstawie przekroju geologicznego,
interpretuje przekrój geologiczny.
Strategie nauczania: asocjacyjna, badawcza (problemowa)
Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE, gamifikacji, burza mózgów
Formy zajęć: praca w grupach, praca całego zespołu klasowego
Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, tablety, zeszyt przedmiotowy
Materiały pomocnicze
W. Mizerski, S. Orłowski, Geologia historyczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2019.
PRZEBIEG LEKCJI
Faza wprowadzająca
Przedstawienie celów lekcji.
Pogadanka wprowadzająca – uczniowie na prośbę nauczyciela przygotowują się wcześniej do lekcji. Korzystając z dostępnych źródeł, znajdują informacje dotyczące rodzajów fałdowań, erozji i akumulacji osadów, transgresji, wypiętrzania i genezy uskoków.
Wprowadzenie do tematu lekcji poprzez omówienie/przypomnienie najważniejszych pojęć. Kilku chętnych uczniów przypomina najważniejsze informacje dotyczące wyżej wymienionych zagadnień. Nauczyciel czuwa nad poprawnością wypowiedzi uczniów.
Faza realizacyjna
Prośba do uczniów o przeczytanie tekstu e‑materiału.
Podział uczniów na grupy (liczebność grup określa nauczyciel).
Wyświetlenie na ekranie pytań i grafik do gry edukacyjnej z e‑materiału. Wytypowani liderzy grup po krótkiej naradzie udzielają odpowiedzi według zasady określonej przez nauczyciela (np. ustalona kolejność odpowiedzi). Uczniowie uzasadniają wybór wariantu odpowiedzi.
Podsumowanie wyników gry edukacyjnej przez nauczyciela, ewentualne uzupełnienie informacji i wskazanie zwycięskiej grupy.
Kilkuminutowa burza mózgów w grupach i dyskusja z udziałem wszystkich uczniów służąca sformułowaniu prawidłowości dotyczących odtwarzania dziejów geologicznych na podstawie przekroju geologicznego. Nauczyciel kontroluje poprawność wypowiedzi, wprowadza uzupełnienia, zadaje pytania naprowadzające.
Podsumowanie przez nauczyciela treści prezentowanych w dyskusji.
Sporządzenie notatki w zeszycie zawierającej syntetyczne podsumowanie przeprowadzonej dyskusji.
Faza podsumowująca
Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i udzielanie odpowiedzi przez uczniów.
Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.
Praca domowa
Praca pisemna: Omów rozwój budowy geologicznej obszaru przedstawionego na przekroju geologicznym (przekrój wybiera nauczyciel) – uszereguj warstwy geologiczne według wieku, określ też chronologiczne następstwo procesów geologicznych.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium
Gry edukacyjne zawarte w e‑materiale mogą być wykorzystane podczas innych, zróżnicowanych tematycznie lekcji dotyczących zagadnień związanych z litosferą i procesami ją kształtującymi. Znajdą one także zastosowanie podczas samodzielnej pracy ucznia w domu i w czasie lekcji mającej na celu powtórzenie materiału z bloku tematycznego dotyczącego litosfery.