Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Dla nauczyciela

Autor: Katarzyna Lewandowska

Przedmiot: Język polski

Temat: Znaki trwałości romantycznego myślenia dziś. Dialog z tradycją

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
1) rozumie podstawy periodyzacji literatury, sytuuje utwory literackie w poszczególnych okresach: starożytność, średniowiecze, renesans, barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm, Młoda Polska, dwudziestolecie międzywojenne, literatura wojny i okupacji, literatura lat 1945–1989 krajowa i emigracyjna, literatura po 1989 r.;
5) interpretuje treści alegoryczne i symboliczne utworu literackiego;
6) rozpoznaje w tekstach literackich: ironię i autoironię, komizm, tragizm, humor, patos; określa ich funkcje w tekście i rozumie wartościujący charakter;
9) rozpoznaje tematykę i problematykę poznanych tekstów oraz jej związek z programami epoki literackiej, zjawiskami społecznymi, historycznymi, egzystencjalnymi i estetycznymi; poddaje ją refleksji;
11) rozumie pojęcie motywu literackiego i toposu, rozpoznaje podstawowe motywy i toposy oraz dostrzega żywotność motywów biblijnych i antycznych w utworach literackich; określa ich rolę w tworzeniu znaczeń uniwersalnych;
12) w interpretacji utworów literackich odwołuje się do tekstów poznanych w szkole podstawowej, w tym: trenów i pieśni Jana Kochanowskiego, bajek Ignacego Krasickiego, Dziadów cz. II oraz Pana Tadeusza Adama Mickiewicza, Zemsty Aleksandra Fredry, Balladyny Juliusza Słowackiego;
14) przedstawia propozycję interpretacji utworu, wskazuje w tekście miejsca, które mogą stanowić argumenty na poparcie jego propozycji interpretacyjnej;
15) wykorzystuje w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty, szczególnie kontekst historycznoliteracki, historyczny, polityczny, kulturowy, filozoficzny, biograficzny, mitologiczny, biblijny, egzystencjalny;
2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:
1) przetwarza i hierarchizuje informacje z tekstów, np. publicystycznych, popularnonaukowych, naukowych;
6) odczytuje pozaliterackie teksty kultury, stosując kod właściwy w danej dziedzinie sztuki;
II. Kształcenie językowe.
1. Gramatyka języka polskiego. Uczeń:
1) wykorzystuje wiedzę z dziedziny fleksji, słowotwórstwa, frazeologii i składni w analizie i interpretacji tekstów oraz tworzeniu własnych wypowiedzi;
2. Zróżnicowanie języka. Uczeń:
1) rozróżnia pojęcie stylu i stylizacji, rozumie ich znaczenie w tekście;
III. Tworzenie wypowiedzi.
1. Elementy retoryki. Uczeń:
1) formułuje tezy i argumenty w wypowiedzi ustnej i pisemnej przy użyciu odpowiednich konstrukcji składniowych;
2. Mówienie i pisanie. Uczeń:
4) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji;
IV. Samokształcenie.
10. gromadzi i przetwarza informacje, sporządza bazę danych;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele lekcji. Uczeń:

  • wyjaśnia, na czym polega postawa wobec świata utrwalona w literaturze i kulturze romantyzmu,

  • wskazuje związki między światopoglądem romantycznym a współczesnością.

  • porównuje cechy narodowe Polaków na podstawie Pana Tadeusza i Trans‑Atlantyku,

  • nazywa mity narodowe i stereotypy,

  • charakteryzuje relacje łączące bohatera indywidualnego i zbiorowość w wierszu Mury Jacka Kaczmarskiego.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • dyskusja;

  • odwrócona klasa;

  • z użyciem e‑podręcznika.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Znaki trwałości romantycznego myślenia dziś. Dialog z tradycją”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i rozwiązywać zadania.

  2. Przekład intersemiotyczy. Chętni uczniowie przygotowują interpretację utworu poetyckiego w e‑materiale: Mury Jacka Kaczmarskiego, wykorzystując wybrane środki artystycznego wyrazu (np. grafika, kolaż, impresja muzyczna, film).

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.

  2. Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: Jakie ślady romantycznego sposobu myślenia o świecie dostrzegacie we współczesnej dyskusji społecznej o Polsce? Czy wartości uznawane w romantyzmie za najważniejsze są dla Was znaczące? Uczniowie wymieniają się swoimi opiniami, dyskutują.

Faza realizacyjna:

  1. Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika multimedium zawarte w sekcji „Film”. Uczniowie odczytują polecenie: 1 i 2 i wykonują je w parach. Następnie dzielą się swoimi odpowiedziami na forum klasy.

  2. Nauczyciel odtwarza z dostępnych źródeł internetowych utwór Mury Jacka Kaczmarskiego. Następnie uczniowie przedstawiają swoje prezentacje, do których inspiracją była ta pieśń. Pozostali uczniowie komentują efekty pracy kolegów i koleżanek, a nauczyciel może ocenić pracę uczniów.

  3. Uczniowie, pracując w parach, wykonują ćwiczenia z sekcji „Sprawdź się” związane z interpretacją Murów Jacka Kaczmarskiego: ćw. 1‑7.

Faza podsumowująca:

  1. Nauczyciel zadaje pytania podsumowujące, np.
    – Na czym polega romantyczne postrzeganie świata?
    – Czy romantyczne postrzeganie świata było właściwe tylko romantykom? Kto jeszcze postrzegał lub postrzega świat w ten sposób?

  2. Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

  1. Kiedy bunt jest wartością, a kiedy przestaje nią być? Rozważ ten problem w wypowiedzi pisemnej w formie rozprawki. Twoja praca powinna liczyć 300 słów.

Materiały pomocnicze:

  • Bożena Chrząstowska, Autor - dzieło - poetyka. Problemy interpretacji w szkole, w: Metodyka literatury, tom 2, wybór i oprac. J. Pachecka, A. Piątkowska, K. Sałkiewicz, Warszawa 2002.

  • Przygotowanie ucznia do odbioru różnych tekstów kultury, pod red. Anny Janus‑Sitarz, Kraków.

  • Ryszard Przybylski, Alina Witkowska, Romantyzm, Warszawa 2009.

Wskazówki metodyczne

  • Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Film” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.

Sprawdź się