Dla nauczyciela
Autor: Katarzyna Lewandowska
Przedmiot: Język polski
Temat: Znaki trwałości romantycznego myślenia dziś. Dialog z tradycją
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele lekcji. Uczeń:
wyjaśnia, na czym polega postawa wobec świata utrwalona w literaturze i kulturze romantyzmu,
wskazuje związki między światopoglądem romantycznym a współczesnością.
porównuje cechy narodowe Polaków na podstawie Pana Tadeusza i Trans‑Atlantyku,
nazywa mity narodowe i stereotypy,
charakteryzuje relacje łączące bohatera indywidualnego i zbiorowość w wierszu Mury Jacka Kaczmarskiego.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
dyskusja;
odwrócona klasa;
z użyciem e‑podręcznika.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Znaki trwałości romantycznego myślenia dziś. Dialog z tradycją”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i rozwiązywać zadania.
Przekład intersemiotyczy. Chętni uczniowie przygotowują interpretację utworu poetyckiego w e‑materiale: Mury Jacka Kaczmarskiego, wykorzystując wybrane środki artystycznego wyrazu (np. grafika, kolaż, impresja muzyczna, film).
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.
Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: Jakie ślady romantycznego sposobu myślenia o świecie dostrzegacie we współczesnej dyskusji społecznej o Polsce? Czy wartości uznawane w romantyzmie za najważniejsze są dla Was znaczące? Uczniowie wymieniają się swoimi opiniami, dyskutują.
Faza realizacyjna:
Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika multimedium zawarte w sekcji „Film”. Uczniowie odczytują polecenie: 1 i 2 i wykonują je w parach. Następnie dzielą się swoimi odpowiedziami na forum klasy.
Nauczyciel odtwarza z dostępnych źródeł internetowych utwór Mury Jacka Kaczmarskiego. Następnie uczniowie przedstawiają swoje prezentacje, do których inspiracją była ta pieśń. Pozostali uczniowie komentują efekty pracy kolegów i koleżanek, a nauczyciel może ocenić pracę uczniów.
Uczniowie, pracując w parach, wykonują ćwiczenia z sekcji „Sprawdź się” związane z interpretacją Murów Jacka Kaczmarskiego: ćw. 1‑7.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel zadaje pytania podsumowujące, np.
– Na czym polega romantyczne postrzeganie świata?
– Czy romantyczne postrzeganie świata było właściwe tylko romantykom? Kto jeszcze postrzegał lub postrzega świat w ten sposób?Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.
Praca domowa:
Kiedy bunt jest wartością, a kiedy przestaje nią być? Rozważ ten problem w wypowiedzi pisemnej w formie rozprawki. Twoja praca powinna liczyć 300 słów.
Materiały pomocnicze:
Bożena Chrząstowska, Autor - dzieło - poetyka. Problemy interpretacji w szkole, w: Metodyka literatury, tom 2, wybór i oprac. J. Pachecka, A. Piątkowska, K. Sałkiewicz, Warszawa 2002.
Przygotowanie ucznia do odbioru różnych tekstów kultury, pod red. Anny Janus‑Sitarz, Kraków.
Ryszard Przybylski, Alina Witkowska, Romantyzm, Warszawa 2009.
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Film” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.