Autor: Zuzanna Szewczyk

Temat: Hormony tkankowe: miejsce wytwarzania i funkcje

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Wyjaśnisz, czym są hormony tkankowe.

• Przedstawisz miejsca wytwarzania hormonów tkankowych.

• Scharakteryzyjesz funkcje hormonów tkankowych na przykładzie gastryny, sekretyny, erytropoetyny, histaminy oraz leptyny.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• rozmowa kierowana;

• ćwiczenia interaktywne;

• analiza grafiki interaktywnej;

• mapa myśli.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Faza wstępna

1. Nauczyciel prosi chętnych uczniów o:

• zdefiniowanie pojęcia hormonu;

• przypomnienie klasyfikacji hormonów ze względu na miejsce powstawania.

Klasa ocenia poprawność ich odpowiedzi, koryguje lub uzupełnia je.

2. Nauczyciel prosi wskazaną (lub wybraną) osobę o odczytanie tematu e‑materiału: Hormony tkankowe: miejsce wytwarzania i funkcje. Zadaje uczniom pytanie: „Co już wiecie na ten temat?”. Następnie uczniowie czytają wstęp do e‑materiału.

3. Nauczyciel podaje cele lekcji i omawia jej przebieg.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel wyświetla grafikę interaktywną zamieszczoną w e‑materiale, przedstawiającą przykłady hormonów tkankowych obecnych w organizmie człowieka, i wspólnie z uczniami analizuje ją.

2. Uczniowie zapoznają się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” e‑materiału, dotyczącym hormonów tkankowych.

3. Nauczyciel dzieli uczniów na pięć grup i rozdaje każdej z nich arkusz papieru formatu A3. Na podstawie e‑materiału i dostępnych źródeł internetowych uczniowie w grupach wykonują mapę myśli, wpisując hasła, rysunki, opisy i ciekawostki dotyczące:

Grupa I – gastryny

Grupa II – erytropoetyny

Grupa III – histaminy

Grupa IV – leptyny

Grupa V – sekretyny

4. Uczniowie prezentują i omawiają swoje mapy myśli. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia informacje.

5. Nauczyciel prosi, aby wybrany uczeń przeczytał polecenie 2 do grafiki interaktywnej. Następnie prosi uczniów, aby podzielili się na grupy i opracowali odpowiedzi. Po pływie ustalonego wcześniej czasu przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do nich. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia wypowiedzi uczniów, udzielając im także informacji zwrotnej.

6. Uczniowie w tych samych grupach wykonują ćwiczenie nr 7 oraz ćwiczenie nr 8, a następnie dyskutują nad poprawnymi rozwiązaniami.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie wykonują wspólnie polecenie nr 1 odnoszące się do grafiki interaktywnej, podsumowujące wiedzę na temat różnicy między hormonami gruczołowymi i tkankowymi.

2. Nauczyciel ocenia zaangażowanie uczniów podczas zajęć.

Praca domowa:

Wykonaj ćwiczenia interaktywne od 1 do 6.

Materiały pomocnicze:

• Neil A. Campbell i in., Biologia Campbella, tłum. K. Stobrawa i in., Rebis, Poznań 2019.

• Encyklopedia szkolna. Biologia, red. M. Stęplewska, R. Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania grafiki interaktywnej:

Grafika interaktywna może zostać wykorzystana w fazie podsumowującej lekcję. Można ją także wykorzystać na lekcji Kryteria podziału i rodzaje hormonów zwierzęcych.