Autorka: Dorota Czarny

Przedmiot: Wiedza o społeczeństwie

Temat: Euroregiony i inne formy współpracy państw europejskich

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

VII. Współczesne stosunki międzynarodowe.

Uczeń:

1) przedstawia podmioty prawa międzynarodowego publicznego i podstawowe zasady prawa międzynarodowego (powstrzymania się od groźby użycia siły lub jej użycia, integralności terytorialnej, pokojowego załatwiania sporów, nieingerencji w sprawy wewnętrzne państwa, suwerennej równości, samostanowienia narodów, suwerenności, nienaruszalności granic);

2) wykazuje złożoność i wielopłaszczyznowość współczesnych stosunków międzynarodowych oraz współzależność państw w środowisku międzynarodowym;

3) wyjaśnia pojęcie globalizacji i wykazuje jej formy i skutki w sferze polityki, kultury i społeczeństwa; diagnozuje wpływ na ten proces podmiotów prawa międzynarodowego; przedstawia najważniejsze wyzwania związane z procesem globalizacji;

8) wymienia obowiązujące akty prawa pierwotnego Unii Europejskiej; lokalizuje jej państwa członkowskie; przedstawia podstawowe obszary i zasady działania Unii Europejskiej;

11) przedstawia genezę, cele i najważniejsze organy Organizacji Paktu Północnoatlantyckiego; ocenia wpływ tej organizacji na utrzymanie pokoju międzynarodowego i pozycję Stanów Zjednoczonych Ameryki w świecie.

Zakres rozszerzony

XIII. Ład międzynarodowy.

Uczeń:

1) rozróżnia typy ładów międzynarodowych (monocentryczny, dwubiegunowy, policentryczny), odwołując się do historii XX i XXI wieku; przedstawia na przykładach znaczenie supermocarstw dla funkcjonowania tych ładów;

2) przedstawia zmiany w międzynarodowym ładzie politycznym i gospodarczym w XXI wieku;

3) wyjaśnia znaczenie strategicznych zasobów naturalnych w polityce międzynarodowej;

18) charakteryzuje genezę, strukturę oraz działania Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie oraz Rady Europy;

19) przedstawia cele form współpracy regionalnej, w tym inicjatyw międzynarodowych, w których uczestniczy Rzeczpospolita Polska (np. Grupa Wyszehradzka, Trójkąt Weimarski);

22) przedstawia cele międzynarodowych organizacji gospodarczych: Środkowoeuropejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu, Współpracy Gospodarczej Azji i Pacyfiku, Północnoamerykańskiej Strefy Wolnego Handlu i Organizacji Państw Eksportujących Ropę Naftową;

23) wymienia najważniejsze operacje pokojowe i militarne Organizacji Paktu Północnoatlantyckiego; wykazuje zmieniającą się rolę tej organizacji od lat 90. XX wieku.

XIV. Integracja europejska.

Uczeń:

1) wykazuje kulturowe i historyczne podwaliny jedności europejskiej;

2) przedstawia etapy powojennej integracji europejskiej (w aspekcie gospodarczym – od strefy wolnego handlu do wspólnego rynku) i najważniejsze postanowienia aktów prawa pierwotnego: Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Węgla i Stali, Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Gospodarczą, Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, traktatu fuzyjnego i Jednolitego Aktu Europejskiego;

3) przedstawia integrację w ramach Unii Europejskiej (w aspekcie gospodarczym – od wspólnego rynku do unii gospodarczo‑walutowej) i najważniejsze postanowienia aktów prawa pierwotnego: Traktatu o Unii Europejskiej (traktatu z Maastricht), traktatu amsterdamskiego i traktatu nicejskiego.

XV. Polska polityka zagraniczna.

Uczeń:

1) wyjaśnia, jakie znaczenie w polityce zagranicznej państwa odgrywa racja stanu; wykazuje transformację celów, instrumentów i treści polskiej polityki zagranicznej od lat 90. XX wieku;

2) wyjaśnia zmieniającą się pozycję Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej i determinanty tej pozycji oraz skutki europeizacji polskiej polityki zagranicznej;

3) charakteryzuje relacje Rzeczypospolitej Polskiej z państwami sąsiedzkimi, będącymi członkami Unii Europejskiej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• analizuje typy poleceń do ćwiczeń dotyczących form współpracy państw europejskich;

• ocenia swoją wiedzę, wykonując zestaw ćwiczeń;

• charakteryzuje działalność euroregionów;

• dokonuje analizy pozycji Polski w stosunkach z innymi państwami europejskimi.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• mapa myśli;

• analiza tekstu źródłowego;

• WebQuest.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca w parach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• kartki do losowania.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją

Uczniowie mają za zadanie przypomnieć sobie zawarte w e‑materiale wiadomości dotyczące euroregionów i innych form współpracy państw europejskich w celu aktywnego uczestnictwa w lekcji podsumowującej.

Faza wstępna

1. Nauczyciel przedstawia temat i cele zajęć.

2. Uczniowie przedstawiają znane im formy współpracy państw europejskich. Jeden z uczniów zapisuje wszystkie organizacje w formie mapy myśli.

3. Następnie prowadzący wyjaśnia, że na dzisiejszej lekcji uczniowie będą pracować metodą WebQuest (w razie potrzeby wyjaśnia, że w grupach będą tworzyli fragmenty prezentacji multimedialnych, które w połączeniu będą tworzyć całość).

Faza realizacji

1. Nauczyciel prosi, aby uczniowie dobrali się w pary (ewentualnie w trójki, co zależy od liczebności klasy). Przedstawiciele grup losują kartki z formami współpracy państw europejskich, które będą opracowywać.

2. Na podstawie materiałów dostępnych w e‑materiale i w internecie zespoły przygotowują materiał do swojej prezentacji, uwzględniając m.in.:

• czas powstania/przedział czasowy;

• cel powstania danej grupy;

• dokumenty dotyczące współpracy/zakres współpracy;

• jakie państwa do niej należą.

3. Dwie chętne osoby po upływie wyznaczonego czasu zbierają poszczególne części prezentacji (euroregiony i inne formy współpracy państw europejskich), aby połączyć je w całość. W tym czasie pozostali uczniowie wykonują ćwiczenia 5 i 6, następnie wspólnie omawiają odpowiedzi.

4. Uczniowie zapoznają się z przygotowaną przez siebie prezentacją. W razie potrzeby osoby tworzące dany materiał wyjaśniają wątpliwości.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel prosi uczniów o podsumowanie lekcji i sformułowanie wniosków, które zostają zapisane do zeszytu.

2. Nauczyciel dokonuje oceny uczniów za aktywną pracę na zajęciach.

Praca domowa:

Utrwalić powtarzany materiał do sprawdzianu.

Wykonać samodzielnie ćwiczenia w e‑materiale.

Wypisz organizacje, z których po 2004 roku wystąpiła Polska. Dopisz do każdej przyczyny wystąpienia.

Materiały pomocnicze:

Maksymilian Podstawski, Inicjatywa Środkowoeuropejska, trybuna.info [online, dostęp: 19.01.2020].

OECD in figures. Edition 2004, OECD.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Zasoby multimedium można wykorzystać do przeprowadzenia lekcji odwróconej.