SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Włodzimierz Juśkiewicz

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Rytmika występowania i rodzaje pływów 

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa I

Podstawa programowa

II. Obserwacje astronomiczne i współczesne badania Wszechświata: wysokość górowania Słońca, wyznaczanie współrzędnych geograficznych, fazy Księżyca, zaćmienia Słońca i Księżyca, osiągnięcia badawcze w eksploracji Wszechświata.

Uczeń:

3) wyjaśnia występowanie faz Księżyca, zaćmień Słońca i Księżyca oraz oddziaływanie Księżyca i Słońca na powstawanie pływów.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

• kompetencje cyfrowe.

Cele operacyjne

Uczeń:

• analizuje, jak powstają pływy,

• rozróżnia częstotliwość występowania zjawiska,

• wyjaśnia, w jaki sposób powstają pływy,

• interpretuje wskazane na mapie i globusie miejsca oraz uwarunkowania danych obszarów gdzie występują pływy,

• ocenia wpływ na funkcjonowanie środowiska pływów.

Strategie nauczania: asocjacyjna, operacyjna

Metody nauczania: wykład, pogadanka, dyskusja, praca z mapą/globusem

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w zespołach, praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne: komputery z dostępem do Internetu, tablica, mapy przeglądowe świata, globusy, atlasy

Materiały pomocnicze:

• Gutry‑Korycka M., Sadurski A., Kundzewicz Z.W., Pociask‑Karteczka J., Skrzypczyk L., Zasoby wodne a ich wykorzystanie, „Nauka” 1/2014.

• Mackay D. J. C. , Zrównoważona energia - bez pary w gwizdek; rozdział 14 Pływy, eko.org.pl [dostęp online 20.05.2020].

• Skóra K., Wiśniewski B., Pływy i prądy pływowe, Wydawnictwo Naukowe Akademii Morskiej, 2014.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Nauczyciel przedstawia temat zajęć i zadaje uczniom pytania: Czy spotkaliście się z terminem pływy? Czy w Polsce występują pływy? Jak Słońce i inne planety wpływają na siebie? Nauczyciel powoli naprowadza uczniów na temat zajęć. W jaki sposób przyciągają się obiekty? Jak zachowują się ciecze, w tym woda, na Ziemi?

• Nauczyciel przedstawia uczniom cele realizowanej lekcji.

• Następnie nauczyciel wyjaśnia, że ilustracja we wprowadzeniu przedstawia obszar występowania odpływu. Prosi uczniów o zapoznanie się z e‑materiałem (część „Przeczytaj”). Po lekturze następuje dyskusja weryfikująca pierwotne spostrzeżenia uczniów.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel prosi uczniów o dobranie się w zespoły czteroosobowe lub większe, w taki sposób, aby w klasie było pięć lub sześć grup. Każdy zespół otrzymuje zestaw składający się z atlasu i globusa. Uczniowie są proszeni o otwarcie e‑materiału i zapoznanie się z blokiem tekstowym, a następnie o obejrzenie animacji 3D dotyczącej pływów.

• Nauczyciel weryfikuje wiedzę uczniów dotyczącą e‑materiału, zadaje pytania poszczególnym zespołom. Tłumaczy mechanizmy związane z powstawaniem pływów i pozaastronomiczne czynniki oddziałujące na pływy. Następnie przedstawia zadanie, które będzie musiał wykonać każdy zespół:

  • opracowanie informacji o obszarze Zatoki Meksykańskiej - region należy scharakteryzować, podając, czy występują tam pływy, a jeśli tak, to z jaką częstotliwością; swoją odpowiedź należy uzasadnić poprzez analizę czynników modyfikujących wielkość pływów.

• Po około 10 minutach przedstawiciel każdego zespołu prezentuje zebrane informacje. Członkowie innych zespołów zgłaszają swoje uwagi, tworząc dyskusję nad możliwymi odpowiedziami. Nauczyciel nadzoruje odpowiedzi i zapisuje prawidłowe na tablicy.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel podsumowuje najważniejsze informacje z lekcji, a następnie pyta uczniów, co było dla nich najciekawszą częścią, czego się dowiedzieli.

• Uczniowie, odpowiadając na pytania, dyskutują ze sobą i z nauczycielem, który na koniec podsumowuje najważniejsze treści. Uczniowie samodzielnie rozwiązują ćwiczenia na końcu e‑materiałów.

Praca domowa

• Uczniowie przygotowują zespołowo pisemną charakterystykę miejsca występowania pływów morskich oraz kończą ćwiczenia, których nie zdążyli wykonać na lekcji.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

animacja może zostać zastosowana w ramach podsumowania lub podczas zajęć dotyczących innych zagadnień z tego bloku tematycznego.