Dla nauczyciela
Autor: Marcin Sawicki
Przedmiot: historia
Temat: Sąd nad Pol Potem
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
LII. Dekolonizacja, integracja i nowe konflikty. Uczeń:
2) wyjaśnia przyczyny i przedstawia skutki konfliktów zimnowojennych, w tym wojny w Wietnamie, kryzysu kubańskiego oraz wojny w Afganistanie.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,
kompetencje obywatelskie,
Cele operacyjne:
Uczeń:
wymienia dowody zbrodni dokonanych przez Czerwonych Khmerów;
dokonuje oceny rządów Pol Pota z różnych punktów widzenia;
wyjaśnia, dlaczego nie udało się doprowadzić do procesu większości przywódców Czerwonych Khmerów pomimo oczywistych dowodów ich zbrodni.
Strategie nauczania:
konstruktywizm,
lekcja odwrócona.
Metody i techniki nauczania:
pogadanka,
elementy dramy.
Formy zajęć:
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki,
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale.
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg zajęć
Przed lekcją:
Przed lekcją nauczyciel prosi uczniów, aby zapoznali się z blokiem tekstowym i filmem oraz przygotowali do sądu nad Pol Potem. Następuje także przydzielenie uczniom ról:
dwóch sędziów (zadanie: sprawne prowadzenie procesu, przygotowanie wyroku z uzasadnieniem),
dwóch oskarżycieli (zadanie: przygotowanie mowy oskarżycielskiej, prawo do zadania jednego, dwóch pytań do każdego świadka),
dwóch obrońców (zadanie: przygotowanie mowy obrończej, prawo do zadania jednego, dwóch pytań do każdego świadka),
Pol Pot – oskarżony (zadanie: przygotowanie oświadczenia),
kilku świadków (zadanie: krótka opowieść o sobie – wymyślona, ale zgodna z realiami epoki lub oparta na faktach, przygotowanie się do odpowiedzi na ewentualne pytania ze strony oskarżycieli i obrońców).
Propozycje świadków w procesie Pol Pota:
- wysoki funkcjonariusz reżimu Czerwonych Khmerów,
- szeregowy członek ugrupowania Czerwonych Khmerów,
- strażnik z więzienia Tuol Sleng,
- fotograf z więzienia Tuol Sleng,
- córka ofiary pochowanej na polach śmierci,
- mnich buddyjski,
- ubogi chłop,
- uboga wieśniaczka,
- francuski misjonarz z Kambodży,
- intelektualista,
- student z Phnom Penh,
- mieszczanin z Phnom Penh,
- mieszczanka z Phnom Penh,
- sklepikarz z Phnom Penh,
- przedstawiciel mniejszości wietnamskiej,
- przedstawicielka mniejszości wietnamskiej.
Oprócz tego można uczniom zaproponować dodatkowe role – nie będą występować podczas zajęć, ale przygotują swoje prace jako zadanie domowe:
fotograf dokumentujący przebieg procesu (zadanie: przygotowanie wystawy dokumentującej proces),
dwóch obserwatorów ONZ przygotowujących raport z procesu (zadanie: przygotowanie raportu),
niezależni dziennikarze piszący artykuł o procesie (zadanie: przygotowanie artykułów prasowych).
Faza wstępna:
Nauczyciel krótko przedstawia uczniom temat i cele zajęć. Następuje wspólne ustalenie kryteriów sukcesu.
Nauczyciel prosi, by uczniowie przygotowali – każdy indywidualnie – mapę myśli związaną z tematem. Wybrana osoba lub ochotnik zapisuje propozycje na tablicy.
Faza realizacyjna:
Nauczyciel przypomina, że uczniowie mieli przygotować na zajęcia swoje wystąpienia, aby móc wziąć udział w inscenizacji sądu nad Pol Potem. Ustala czas przeznaczony na poszczególne prezentacje i ich kolejność, przypomina reguły dotyczące zadawania pytań.
Inscenizacja: sąd nad postacią.
Po zakończeniu inscenizacji nauczyciel wspólnie z uczniami ją podsumowuje, udziela uczniom także informacji zwrotnej.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu: czego uczniowie się nauczyli? Na koniec prosi chętnego ucznia o podsumowanie i – jeśli to potrzebne – uzupełnia informacje.
Nauczyciel omawia przebieg zajęć oraz ocenia pracę uczniów.
Praca domowa:
Wyobraź sobie, że jesteś zagranicznym korespondentem w Kambodży w latach 1970–1975. Przygotuj reporterską relację, której celem jest poinformowanie międzynarodowej opinii publicznej o polityce terroru stosowanej przez Czerwonych Khmerów.
Materiały pomocnicze:
B. Kiernan, The Pol Pot Regime. Race, Power, and Genocide in Cambodia under the Khmer Rouge, 1975 - 79, Yale University 2002.
J. Tyszkiewicz, E. Czapiewski, Historia powszechna. Wiek XX, Warszawa 2012.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Film może zostać wykorzystany w czasie lekcji jako świadectwo prezentowane przez oskarżenie. Można także zrealizować lekcję bez elementów dramy, podczas której uczniowie opracują w parach materiał dowodowy w sprawie zbrodni popełnionych w czasie dyktatury Pol Pota.