Autor: Joanna Oparek

Temat: Biblijne pojęcie miłości – Pieśń nad Pieśniami

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

• interpretuje Pieśń nad Pieśniami;

• uzasadnia, który obraz jest dobrą ilustracją treści Pieśni nad Pieśniami;

• bierze udział w dyskusji na temat tego, czy Pieśń nad Pieśniami różni się od pozostałych ksiąg Starego Testamentu;

• redaguje wypowiedź, w której wyjaśnia sens wybranych sentencji.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• rozmowa kierowana;

• debata Oksfordzka.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Nauczyciel prezentuje obraz Oblubienica, należącego do grupy prerafaelitów malarza Dantego Gabriela Rossettiego, namalowany w latach 1865–1866 (artysta przedstawił Oblubienicę, bohaterkę Pieśni nad Pieśniami w chwili, w której po raz pierwszy odsłania twarz przed Oblubieńcem.) Nauczyciel może też przywołać zbiór dwunastu grafik Pieśń nad pieśniami Salvadora Dalego z 1971 r.

2. Nauczyciel proponuje grupowe czytanie utworu – rozdaje uczniom wydruki – fragmenty Pieśni nad Pieśniami. Chętni uczniowie dzielą się partiami tekstu i przygotowują czytanie dzieła z elementami aktorskiej interpretacji.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel wyświetla temat Biblijne pojęcie miłości – „Pieśń nad Pieśniami” i udostępnia uczniom e‑materiał.

2. Nauczyciel ustala z uczniami kryteria sukcesu.

3. Czytanie aktorskie uczniów – w podziale na partie.

4. Nauczyciel prosi uczniów, aby zastanowili się, które z dzieł malarskich prezentowanych wcześniej jest dla nich najlepszą ilustracją Pieśni nad Pieśniami. Każda osoba indywidualnie zapisuje w zeszycie krótkie uzasadnienie swojego wyboru.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie zapoznają się z materiałem w sekcji „Przeczytaj”.

2. Nauczyciel zadaje pytania sprawdzające dosłowne rozumienie tekstu i naprowadzające na jego interpretację, np. Kim jest postać mówiąca? Do kogo się zwraca? Jaki jest nastrój utworu?

3. Interpretacja tekstu. Nauczyciel podkreśla, że dla wyznawców judaizmu historia Oblubieńca i Oblubienicy jest metaforyczną opowieścią o związku Stwórcy z narodem wybranym albo o relacji między Izraelem a oczekiwanym Mesjaszem. Prosi uczniów o sformułowanie argumentów potwierdzających taką interpretację. Uczniowie przedstawiają swoje tezy interpretacyjne na forum, a następnie dyskutują nad sposobem odczytania utworu.

4. Praca z multimedium. Uczniowie zapoznają się z treścią sekcji „Audiobook”.

5. Uczniowie dzielą się na 2 grupy. Podczas gdy jedna wykonuje polecenie 1, grupa druga wykonuje polecenie 2. Po zakończeniu pracy przedstawiciele zespołów prezentują wyniki swojej pracy.

6. Uczniowie przechodzą do sekcji „Sprawdź się” – wykonują indywidualnie ćwiczenia 1, 2, 3, 4, 5. Wybrany uczeń prezentuje argumentację z ćwiczenia 5.

7. Uczniowie wykonują ćwiczenia 6, 7, 8. Wybrane osoby prezentują pracę na forum, inni komentują,

8. Dyskusja oksfordzka. Badacze Pieśni nad Pieśniami podkreślają, że różni się ona od pozostałych ksiąg Starego Testamentu, gdyż stawia kobietę na równi z mężczyzną. Czy po lekturze fragmentów pieśni zgadzasz się z tą opinią? – uczniowie dzielą się na przeciwników i obrońców tezy. Nauczyciel występuje w roli marszałka.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel prosi uczniów o wypowiedź na temat tego, w jaki sposób Pieśń nad Pieśniami kreśli obraz jedności małżeńskiej. Nauczyciel podsumowuje wypowiedzi uczniów.

2. Nauczyciel zadaje pytania podsumowujące: Czym jest „Pieśń nad Pieśniami”? Czy jest to jedynie ponadczasowa liryka erotyczna, czy także metaforyczna opowieść o relacji Boga z narodem wybranym, jak twierdzi judaizm? Co uzasadniało włączenie tego poematu do ksiąg biblijnych? Jaka jest historia powstania utworu?. Chętne osoby udzielają odpowiedzi, a nauczyciel koryguje ewentualne błędy.

Praca domowa:

1. Odszukaj w różnych źródłach informacje na temat znaczenia Pieśni nad Pieśniami w poezji, sztuce, muzyce. Przedstaw swoje ustalenia w formie pisemnej.

2. W monologu Oblubienicy znaleźć można sentencje dotyczące miłości. Wyjaśnij ich sens oraz napisz, czy się z nimi zgadzasz. Wypowiedź powinna się składać co najmniej ze 100 słów.

Materiały pomocnicze:

• Witold Tyloch, Dzieje ksiąg Starego Testamentu. Szkice z krytyki biblijnej, Warszawa: Książka i Wiedza, 1981.

• Józef Kudasiewicz, Biblia, historia, nauka, Wydawnictwo Znak, Kraków 1986.

• Fabiani Bożena, Biblia w malarstwie, Warszawa 2017.

Wskazówki metodyczne

• Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Audiobook”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.