Autor: Dawid Tarczyński

Przedmiot: Wiedza o społeczeństwie

Temat: Przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego i prywatnego

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

XI. System prawa w Rzeczypospolitej Polskiej.

Uczeń:

20) stosuje w analizie przypadku podstawowe instytucje prawa karnego w Rzeczypospolitej Polskiej (odpowiedzialność za wykroczenie i karna, wykroczenie a przestępstwo, występek a zbrodnia; wina i kara; zasada domniemania niewinności; prawo do obrony; wyłączenie odpowiedzialności karnej);

23) podaje przykłady przestępstw ściganych z oskarżenia publicznego i prywatnego w Rzeczypospolitej Polskiej; wyjaśnia rolę prokuratora i oskarżyciela posiłkowego; pisze akt oskarżenia prywatnego.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• charakteryzuje wykroczenie i przestępstwo jako formy czynów zabronionych pod groźbą kary;

• wyjaśnia zasady odpowiedzialności za popełnienie wykroczenia i przestępstwa;

• analizuje, w jakich sytuacjach nie następuje odpowiedzialność karna za popełnienie przestępstwa.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• dyskusja za i przeciw;

• burza mózgów;

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• gra dydaktyczna.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją

Trzy pary uczniów przygotowują prezentacje multimedialne dotyczące zagadnień:

• para 1 – czym jest wykroczenie i jaka jest odpowiedzialność za jego popełnienie;

• para 2 – czym jest przestępstwo i jaka jest odpowiedzialność za jego popełnienie;

• para 3 – w jakich sytuacjach sprawca nie ponosi odpowiedzialności karnej.

Faza wstępna

1. Uczniowie odpowiadają na pytania:

• Co rozumiesz pod pojęciem wykroczenia i przestępstwa?

• Jakie znasz przykłady wykroczeń i przestępstw?

• Czy osoba, która popełniła przestępstwo, zawsze ponosi za nie odpowiedzialność?

Odpowiedzi są zapisywane na tablicy przez wybraną osobę.

2. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

Faza realizacyjna

1. Przedstawienie uczniowskich prezentacji. Po każdej z nich uczniowie mogą zadawać pytania prelegentom.

2. Dyskusja za i przeciw: „Czy w Polsce powinna zostać przywrócona kara śmierci?”. Uczniowie w parach przygotowują argumenty i kontrargumenty. Następnie losowo dzielą się na dwie grupy i dyskutują. Na zakończenie chętna/wybrana osoba przedstawia wnioski.

3. Indywidualne wykonanie ćwiczeń 6–8 z sekcji „Sprawdź się”. Wspólne omówienie odpowiedzi.

Faza podsumowująca

1. Podział na cztery grupy – gra interaktywna. Zespoły rozwiązują quiz sprawdzający ich wiedzę z zakresu prawa karnego, w tym przestępstw ściganych z oskarżenia publicznego i prywatnego. Grupa, która jako pierwsza prawidłowo wykona zadanie, wygrywa.

2. Chętne/wybrane osoby podsumowują zajęcia ze swojego punktu widzenia.

Praca domowa:

Przygotowanie pytania do testu - ćwiczenie 1 dołączone do gry interaktywnej.

Materiały pomocnicze:

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny, prawo.sejm.gov.pl.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Gra może być wykorzystana do lekcji powtórzeniowej lub jako materiał do przygotowania prezentacji multimedialnej o przestępstwach ściganych z oskarżenia publicznego i prywatnego.