Autor: Jarosław Dyrda

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Polityka – interpretacja pojęcia

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

zakres rozszerzony

V. Państwo, myśl polityczna i demokratyzacja.

Uczeń:

5) przedstawia różne rozumienia pojęcia polityki; analizuje, na wybranych przykładach, zjawiska konfliktu i kompromisu politycznego.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• charakteryzuje historyczne etapy kształtowania się pojęcia polityki;

• prezentuje najważniejsze przykłady rozwoju pojęcia „polityka”;

• analizuje źródła poświęcone polityce.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń i linii chronologicznej;

• burza mózgów;

• analiza tekstu źródłowego;

• dyskusja;

• mapa myśli.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

2. Uczniowie poznają historyczne pochodzenie i znaczenie pojęcia polityka. Zastanawiają się, czy jej znaczenie zmieniło się na przestrzeni wieków.

Faza realizacyjna

1. Podział klasy na grupy (4–5‑osobowe). Zadaniem uczniów jest znalezienie w dostępnych źródłach przykładów, jak pojmowano politykę w różnych okresach historycznych.

2. Uczniowie przedstawiają krótko wyniki swoich poszukiwań na temat polityki. Są one zapisywane na tablicy w formie mapy myśli.

3. Po zakończeniu fazy twórczej następuje uporządkowanie propozycji przedstawionych przez uczniów i uzupełnienie ich o pojęcia i postacie: polis, Platon, politika, Politeja, Arystoteles, feudalizm, św. Tomasz z Akwinu, N. Machiavelli, A.F. Modrzewski, K.L. Monteskiusz, M. Weber, H. Arendt. Nauczyciel naprowadza uczniów na brakujące postacie i pojęcia.

4. Realizacja tematu odbywa się z wykorzystaniem zapisanej na tablicy mapy myśli zawierającej różnorodne pojęcia związane z polityką. Są one omawiane chronologicznie.

5. Praca z tekstem źródłowym – fragment Polityki Arystotelesa, polegająca na rozpoznaniu i uporządkowaniu ustrojów politycznych na sprawiedliwe i zwyrodniałe. Następnie uczniowie porównują to z interaktywną grafiką i dyskutują.

6. Analiza współcześnie obowiązujących koncepcji polityki oraz ustalenie na forum klasy (burza mózgów), jak obecnie jest rozumiane pojęcie polityki.

Faza podsumowująca

1. Praca z multimedium bazowym. Zebrane wiadomości z fazy realizacyjnej uczniowie porównują z linią chronologiczną. Są na niej naniesione najważniejsze fakty, postacie i wydarzenia związane z pojęciem polityki. Część wydarzeń na linię nanoszą sami uczniowie. Ich analiza ma pobudzić uczniów do odpowiedzi na postawione pytania.

2. Rozwiązanie ćwiczeń interaktywnych 1–5 i wspólne omówienie odpowiedzi.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia w bloku ćwiczeniowym.

Materiały pomocnicze:

Społeczeństwo i polityka. Podstawy nauk politycznych, (red.) K.A. Wojtaszczyk, Warszawa 2002.

M. Weber Polityka jako zawód i powołanie, Kraków–Warszawa 1998.

M. Baranowska, Cel uświęca środki, czyli Niccolò Machiavellego rozważania o władzy, Toruń 2018.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Uczniowie mogą wykorzystać linię chronologiczną jako utrwalenie wiadomości przed lekcją powtórzeniową.