Dla nauczyciela
Autor: Anna Grabarczyk
Przedmiot: Język polski
Temat: Koncepcja poety i poezji w późnej twórczości Czesława Miłosza
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele operacyjne. Uczeń:
wyjaśni, jakie zadania - według Czesława Miłosza - stają przed poetą;
objaśni, jak kontekst biograficzny, historyczny i filozoficzny mogą wpływać na interpretację tekstu poetyckiego;
wskaże cechy stylu wysokiego w języku utworu Pod koniec dwudziestego wieku.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja;
collage.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie prezentacji związanej ze słowami zapisanymi we wprowadzeniu do lekcji:
Ostatnie lata XX wieku były czasem wzmożonej refleksji nad przemijaniem, podsumowań, niepokoju o przyszłość lub nadziei z nią związaną (technika collage).
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel udostępnia uczniom e‑materiał i wprowadza ich w temat lekcji. Nawiązując do prezentacji przedstawionych przez uczniów, pyta, czy refleksje o przemijaniu, niepokój pojawia się również w twórczości Czesława Miłosza. Aby wyczerpująco odpowiedzieć na pytanie, uczniowie posiłkują się materiałem z sekcji „Przeczytaj”.
Nauczyciel wraz z uczniami ustala cele zajęć i kryteria sukcesu.
Faza realizacyjna:
Uczniowie zapoznają się z mapą myśli ukazującą różne poetyckie oblicza Czesława Miłosza. Na jej podstawie charakteryzują profil poetycki, w jaki wpisuje się noblista. Mogą to zadanie wykonać indywidualnie bądź w parach.
W większych grupach natomiast uczestnicy zajęć na podstawie mapy myśli charakteryzują moralność Miłosza, zawartą w jego twórczości. Przedstawiciele zespołów przedstawiają odpowiedź, a nauczyciel ocenia.
Chętna osoba odczytuje na głos wiersz Czesława Miłosza Pod koniec dwudziestego wieku. Uczniowie dzielą się refleksjami po wysłuchaniu utworu. Następnie przechodzą do sekcji „Sprawdź się” i dokonują analizy oraz interpretacji utworu. Mogą pracować w parach lub kilkuosobowych grupach.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Zadaje również pytania podsumowujące i prosi wybranych uczniów o odpowiedzi.
- Jak realizowana jest koncepcja poety i poezji w późnej twórczości Czesława Miłosza?
- Jakie zadania - według Czesława Miłosza - stają przed poetą?
Praca domowa:
Napisz rozprawkę na temat: „Kim powinien być poeta w dzisiejszym świecie? Odwołaj się do wiersza Pod koniec dwudziestego wieku i innych tekstów kultury”.
Materiały pomocnicze:
Andrzej Zawada, Miłosz, Wrocław 1966.
Bożena Chrząstowska, Poezje Czesława Miłosza, Warszawa 1982.
Wskazówki metodyczne
Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Mapa myśli” do podsumowania lekcji.