Imię i nazwisko autora:

Bartłomiej Klus

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

I zasada dynamiki Newtona

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne

II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych.

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
15) wyodrębnia zjawisko z kontekstu, nazywa je oraz wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla jego przebiegu.

II. Mechanika.
Uczeń:
6) stosuje zasady dynamiki do opisu zachowania się ciał.

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
19) wyodrębnia zjawisko z kontekstu, nazywa je oraz wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla jego przebiegu.

II. Mechanika.
Uczeń:
13 ) stosuje zasady dynamiki do opisu zachowania się ciał.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. opisze zachowania się ciała pod wpływem sił zewnętrznych, które wzajemnie się równoważą.

2. wyjaśni różnicę pomiędzy siłami wywołującymi ruch i siłami, które im przeciwdziałają.

3. zastosuje zdobytą wiedzę do rozwiązania problemów pojęciowych i rachunkowych.

Strategie nauczania:

IBSE (Inquiry‑Based Science Education - nauczanie/uczenie się przez odkrywanie/dociekanie naukowe)

Metody nauczania:

- burza mózgów,
- pokaz multimedialny,
- analiza pomysłów,
- poszukująca.

Formy zajęć:

- praca w grupach,
- praca indywidualna.

Środki dydaktyczne:

- animacja obrazująca zachowanie się ciała, na które działają siły zewnętrzne wzajemnie się równoważące,
- zestaw zadań,
- model 3D: sznurek nierozciągliwy, który można przeciągać; klocek z możliwością zamocowania sznurków po dwóch przeciwnych stronach.

Materiały pomocnicze:

e‑materiał „I zasada dynamiki”

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

- Zaciekawienie uczniów (wg „Czy to nie ciekawe?”). 
- Uzgodnienie z uczniami celów do osiągnięcia na lekcji.
- Rozpoznanie wiedzy wyjściowej uczniów i nawiązanie do tej wiedzy: (I zasada dynamiki Newtona, równowaga sił, składowa wektora siły w zadanym kierunku, siła wypadkowa, prędkość graniczna, siły które wzajemnie sobie przeciwdziałają).

Faza realizacyjna:

- Uczniowie w grupie zapoznają się z animacją multimedialną opisującą zachowanie się ciała, na które nie działa żadna siła oraz ciała, na które działają siły zewnętrzne wzajemnie się równoważące.

- Uczniowie w grupie dyskutują w formie burzy mózgów nad warunkami koniecznymi do spełnienia I zasady dynamiki; rozpatrują oraz definiują siły działające na ciało oraz dzielą je na te, które wywołują ruch oraz te, które im przeciwdziałają.

- Uczniowie w grupie zapoznają się: ze sposobem przygotowania rysunku pomocniczego oraz jego użytecznością w celu analizy konkretnego problemu fizycznego; na podstawie rysunku uczą się zapisywać równanie opisujące równowagę sił.

- Uczniowie indywidualnie otrzymują zestaw zadań, które rozwiązują samodzielnie (uczniowie rozwiązują zadania 1, 2, 3, 4, 8). Nauczyciel pełni rolę doradcy, obserwuje pracę uczniów i w razie potrzeby udziela wskazówek i podpowiedzi.

- Nauczyciel podsumowuje pracę grup prosząc o krótkie relacje, by wszyscy uczniowie poznali obie zależności.

Faza podsumowująca:

Uczniowie odnoszą się do postawionych sobie celów lekcji, ustalają, które osiągnęli, a które wymagają jeszcze pracy, jakiej i kiedy. W razie potrzeby nauczyciel dostarcza im informację zwrotną kształtującą.

Praca domowa:

Uczniowie utrwalają wiedzę i poszerzają rozumienie czytając tekst e‑materiału oraz rozwiązując w domu zadania nr: 5, 6, 7 z zestawu ćwiczeń.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Animacja może być wykorzystana przez uczniów przed lekcją i być motywem do dyskusji na temat obserwowanego zjawiska równoważenia się sił.