SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Ewa Malinowska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Superwulkan Yellowstone

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa IV

Podstawa programowa

XVIII. Problemy środowiskowe współczesnego świata: tropikalne cyklony, trąby powietrzne, sztormy, powodzie, tsunami, erozja gleb, wulkanizm, wstrząsy sejsmiczne, powstawanie lejów krasowych, zmiany klimatu, pustynnienie, zmiany zasięgu lodowców, ograniczone zasoby wody na Ziemi, zagrożenia georóżnorodności i bioróżnorodności.

Uczeń:

3) przedstawia genezę i skutki geologicznych zagrożeń (wulkanizm, trzęsienia ziemi, powstawanie lejów krasowych).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wyjaśnia, czym jest superwulkan Yellowstone i jakie procesy doprowadziły do jego powstania,

• omawia historię erupcji superwulkanu i ich zapis w rzeźbie terenu,

• rozpoznaje powierzchniowe formy aktywności wulkanicznej na obszarze Yellowstone i określa ich genezę,

• charakteryzuje środowisko przyrodnicze Parku Narodowego Yellowstone.

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE, flipped classroom

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, tablety, zeszyt przedmiotowy, mapa Ameryki Północnej

Materiały pomocnicze

Allen P.A., Procesy kształtujące powierzchnię Ziemi, tłum. A. Magnuszewski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.

Mizerski W., Geologia dynamiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018.

PRZEBIEG LEKCJI

Uczniowie powinni zapoznać się przed lekcją z e‑materiałem oraz wskazanymi przez nauczyciela i zebranymi samodzielnie informacjami o Parku Narodowym Yellowstone – publikacjami, filmami, zdjęciami.

Faza wprowadzająca

• Przedstawienie celów lekcji.

• Wprowadzenie do tematyki zajęć poprzez krótkie przypomnienie położenia Yellowstone oraz informacji dotyczących zjawisk wulkanicznych występujących na tym terenie (ekshalacje wulkaniczne, zjawiska hydrotermalne i in.) – pogadanka nauczyciela w interakcji z uczniami, pytania nauczyciela sprawdzające przygotowanie uczniów do lekcji.

Faza realizacyjna

• Omówienie zasad wykonania zadania. Zadaniem uczniów jest obejrzenie filmu edukacyjnego i przeanalizowanie grafiki interaktywnej z e‑materiału, wykonanie poleceń z e‑materiału, a następnie przedstawienie rezultatów na forum klasy.

• Wyświetlenie na ekranie filmu edukacyjnego przedstawiającego procesy wulkaniczne zachodzące na obszarze Yellowstone, ich genezę i wpływ na krajobraz oraz historię utworzenia parku narodowego. W trakcie projekcji filmu uczniowie prowadzą notatki (alternatywnie wypełniają kartę pracy przygotowaną przez nauczyciela).

• Wyświetlenie na ekranie grafiki interaktywnej będącej rodzajem przewodnika po Parku Narodowym Yellowstone, która przedstawia charakterystyczne i wyjątkowe obiekty – omówienie jej przez nauczyciela w interakcji z uczniami. Uczniowie w poszczególnych punktach charakteryzują genezę form i procesów.

• Podział uczniów na grupy (liczbę grup określa nauczyciel).

• Praca w grupach – każda grupa wykonuje jedno wskazane przez nauczyciela polecenie do filmu edukacyjnego i grafiki interaktywnej, w tym:

  • określa podobieństwa i różnice między superwulkanami a innymi rodzajami wulkanów, zwracając uwagę na genezę i cechy,

  • charakteryzuje najważniejsze cechy środowiska przyrodniczego i krajobrazu kaldery Yellowstone,

  • uzasadnia potrzebę powołania Parku Narodowego Yellowstone. Nad tym samym zagadnieniem może pracować kilka grup.

• Przedstawienie przez liderów poszczególnych grup rezultatów pracy. Nauczyciel i pozostali uczniowie (zwłaszcza z grup zajmujących się tym samym zagadnieniem) kontrolują poprawność informacji, wprowadzają uzupełnienia.

• Dyskusja z udziałem wszystkich uczniów mająca charakter kompleksowego podsumowania informacji dotyczących specyfiki środowiska przyrodniczego Yellowstone oraz zjawisk wulkanicznych występujących na jego obszarze.

• Sporządzenie notatki w zeszycie zawierającej syntetyczne podsumowanie przeprowadzonej dyskusji.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i odpowiedzi uczniów.

• Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.

Praca domowa

• Praca pisemna (do wyboru):

  • Skorzystaj z różnych źródeł i zbierz informacje o innych superwulkanach występujących na Ziemi, omów ich rozmieszczenie.

  • Scharakteryzuj przypuszczalne skutki wybuchu superwulkanu Yellowstone.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Zawarte w e‑materiale film edukacyjny i grafika interaktywna oraz pozostałe schematy i ilustracje mogą być wykorzystane do samodzielnego rozszerzania i pogłębiania wiedzy przez ucznia w domu i w czasie lekcji mającej na celu powtórzenie materiału z bloku tematycznego dotyczącego litosfery (zakres podstawowy: V). Będą przydatne także podczas lekcji dotyczących np. czynników endogenicznych, procesów wulkanicznych oraz geozagrożeń (zakres podstawowy: V. 1, V. 2; zakres rozszerzony: XVIII. 3).