Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Grafika interaktywna przedstawia Park Narodowy Yellowstone z zaznaczonymi wyjątkowymi obiektami przyrodniczymi, związanymi z procesami wulkanicznymi. Kiedy klikniesz w oznaczenie cyfrowe, wyświetli się informacja o nich.

RTkzJNl0zS1AL1
Mapa przedstawia położenie Parku Narodowego Yellowstone oraz Kaldery Yellowstone, która obejmuje również część Jeziora Yellowstone . Zaznaczono na niej punkty w obrębie kaldery ale również poza nią. 1. Zdjęcie przedstawia gorące źródła. Na piętrowych półkach skalnych i tarasach znajdują się nacieki i skorupy skalne. Mają brązowawą lub białą barwę.
Mammoth Hot Springs (Mamucie Tarasy) – rozległy kompleks gorących źródeł znajdujący się na trawertynowych wzgórzach. Wody o temperaturze około 80°C podczas wypływu ulegają schłodzeniu, a zawarte w nich substancje, na przykład węglan wapnia, gromadzą się w postaci tzw. martwicy wapiennej na powierzchni ziemi, tworząc nacieki i skorupy, a także efektowne tarasy. Domieszki innych minerałów nadają im biało-brązowe lub biało-rude zabarwienie. Kolory tarasów ulegają zmianie w różnych porach roku w zależności od intensywności wypływu wody, a także od rodzaju mikroorganizmów znajdujących się w wodzie., 2. Zdjęcie przedstawia gejzer. Wyrzuca on na dużą wysokość wodę. Jest otoczony drzewami.
Norris Geyser Basin (Basen Norrisa) – najbardziej aktywny pod względem geotermalnym obszar Yellowstone. Komora magmowa znajduje się tu wyjątkowo blisko powierzchni ziemi. W granicach basenu znajduje się m.in. Steamboat Geyser (Parostatek) – największy na świecie gejzer wyrzucający wodę o temperaturze 92°C na wysokość 90 metrów. Daje o sobie znać w nieregularnych odstępach czasu. Czasem jest uśpiony kilka dni, a czasem nawet przez kilka lat., 3. Zdjęcie przedstawia Wielką Fontannę w trakcie wybuchu. Znajduje się ona na błotnistym terenie.
Lower Geyser Basin (Basen Dolny) – największy błotnisty basen o powierzchni blisko 30 km2. Gorąca woda, wydobywając się na powierzchnię, zamienia wierzchnią warstwę gruntu w parującą, błotnistą, szarobrunatną maź. Występuje tu m.in. Great Fountain Geyser (Wielka Fontanna), która wybucha co 9 do 15 godzin, osiągając wysokość 23 do 67 metrów. Wybuch trwa zwykle około godziny., 4. Zdjęcie przedstawia Wielkie Źródło Pryzmatyczne. Na pierwszym planie znajdują się drzewa. W tle znajduje się gorące źródło, którego woda przybiera kolory tęczy.
Midway Geyser Basin (Basen Środkowy) – ma znacznie mniejsze rozmiary od innych basenów, ale w jego granicach znajdują się obiekty kojarzone powszechnie z Yellowstone. Jednym z nich jest Grand Prismatic Spring (Wielkie Źródło Pryzmatyczne). To największe, liczące ponad 100 metrów średnicy gorące źródło Yellowstone. Nazwa „pryzmatyczne” jest w jego przypadku uzasadniona – wzbogacona minerałami woda mieni się wszystkimi kolorami tęczy. Zawdzięcza je termofilnym mikroorganizmom żyjącym w gorących wodach., 5. Zdjęcie przedstawia gejzer Zamek. Miejsce, z którego wydobywa się woda, ma kształt białej wieży obronnej. Na niebie znajduje się tęcza.
Upper Geyser Basin (Basen Górny) – charakteryzuje się bardzo dużą koncentracją obiektów geotermalnych. Występują tu dwa powszechnie znane gejzery – Old Faithful (Stary Wiarus) i Castle (Zamek), którego wylot ma kształt wieży obronnej uformowanej z martwicy wapiennej, wybucha on co 9–11 godzin na wysokość 20–30 m., 6. Zdjęcie przedstawia gejzer Stary Wiarus. Na pierwszym planie znajduje się strumyk. Na prawo od niego znajduje się wyrzucający wodę gejzer.
Old Faithful (Stary Wiarus) – najbardziej znany z gejzerów Yellowstone, choć nie najwyższy. Wyróżnia go wyjątkowa regularność wybuchów – występują one niemal dokładnie co 76 minut, a woda wznosi się na wysokość 60 metrów., 7. Zdjęcie przedstawia gejzery w Basenie Szoszonów. Na pierwszym planie znajduje się niebieskie źródło. Za nim są liczne małe gejzery.
Shoshone Geyser Basin (Basen Szoszonów) – charakteryzuje się największą koncentracją gejzerów w Yellowstone. Na powierzchni niespełna 12 ha występuje ich 80. Oprócz nich liczne są wulkany błotne. Basen, podobnie jak leżące w pobliżu jezioro, nosi nazwę nadaną na cześć plemienia Indian Szoszonów, którzy zamieszkiwali tereny Yellowstone., 8. Zdjęcie przedstawia wody gorących źródeł. Na pierwszym planie znajdują się dwa zagłębienia wypełnione wodą. W tle znajdują się białe miejsca na ziemi.
West Thumb Basin – sąsiaduje z jeziorem Yellowstone. Wody z gorących źródeł mieszają się tu z płytkimi wodami jeziora. Najbardziej znanym obiektem hydrotermalnym w basenie jest otoczony „kołnierzem” z martwicy wapiennej gejzer na brzegu znany jako Fishing Cone (Zakątek Wędkarzy)., 9. Zdjęcie przedstawia jezioro Yellowstone. Na pierwszym planie znajduje się kamienista linia brzegowa. Za nim rozciąga się tafla jeziora.
Yellowstone Lake (jezioro Yellowstone) – największe jezioro Yellowstone o średniej głębokości 42 m (w najgłębszym miejscu 118 m). Linia brzegowa ma długość 180 km. Jezioro Yellowstone jest największym jeziorem słodkowodnym położonym powyżej 2100 m n.p.m. w Ameryce Północnej. Na przybrzeżnych płyciznach występują gorące źródła., 10. Zdjęcie przedstawia Dolinę Haydena. Na pierwszym planie znajduje się pas wody, z którego wydobywa się para. W tle znajdują się niskie wzniesienia porośnięte drzewami.
Hayden Valley (Dolina Haydena) – szeroka dolina o powierzchni 130 km2 położona na północ od jeziora Yellowstone. Obiekty hydrotermalne nie występują tak licznie jak w dużych basenach. Znajdują się tu m.in. błotne gejzery (np. Mud Geyser) oraz źródła siarkowe. Przez porośniętą lasami i łąkami dolinę przepływa rzeka Yellowstone., 11. Zdjęcie przedstawia kanion rzeki Yellowstone. Na dnie kanionu płynie rzeka. Otoczona jest wysokimi, urwistymi ścianami.
Grand Canyon of the Yellowstone (Kanion rzeki Yellowstone) – kanion o długości 38 km, szerokości od 450 metrów do 1200 m i głębokości od 244 do 366 metrów. Powstał (prawdopodobnie) w wyniku erozji rzecznej. Rzeka, płynąc przez kanion, napotyka na dwa duże, skalne progi – Upper Falls (Górny Wodospad) i Lower Falls (Dolny Wodospad) o wysokości odpowiednio 33 i 94 m. Urwiste skały otaczające kanion mają złocistą barwę związaną z występowaniem związków żelaza (a nie siarki, jak się czasem uważa). Pochodzi od niej nazwa Yellowstone – Żółte Skały., 12. Zdjęcie przedstawia łuk Roosevelta. Zbudowany jest z kamienia. Na łuku znajduje się tabliczka z napisem. Od łuku odchodzi krótki mur.
Roosevelt Arch (Łuk Teodora Roosevelta) – wybudowany w 1903 roku i będący niegdyś jedyną bramą wjazdową do parku. Dziś, kiedy uruchomione zostały inne wjazdy, stał się przede wszystkim popularną atrakcją turystyczną. Kamień węgielny pod jego budowę położył sam Theodore Roosevelt. Na budowli umieszczono słynny cytat z dokumentu powołującego Park Narodowy Yellowstone: „Ku pożytkowi i radości ludzi”.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., CC BY-SA 3.0.
Grafiki w panelach:
1. W. Bulach, CC BY-SA 4.0, dostępny w internecie: commons.wikimedia.org
2. Hsing-Mei Wu, CC BY-SA 3.0, dostępny w internecie: commons.wikimedia.org
3. Yellowstone National Park – Great Fountain Geyser, domena publiczna, dostępny w internecie: commons.wikimedia.org
4. Brocken Inaglory, CC BY-SA 3.0, dostępny w internecie: commons.wikimedia.org
5. Brocken Inaglory, CC BY-SA 3.0, dostępny w internecie: commons.wikimedia.org
6. Yellowstone National Park – Old Faithful afternoon eruption, domena publiczna, dostępny w internecie: commons.wikimedia.org
7. G. Willis from Denver, Minuteman and Shield Geysers with Rosette Spring in front, CC BY-SA 2.0, dostępny w internecie: commons.wikimedia.org
8. Yellowstone National Park, West Thumb Geyser Basin, domena publiczna, dostępny w internecie: commons.wikimedia.org
9. Acroterion, CC BY-SA 3.0, dostępny w internecie: commons.wikimedia.org
10. Miguel Hermoso Cuesta, CC BY-SA 4.0, dostępny w internecie: commons.wikimedia.org
11. Brocken Inaglory, CC BY-SA 3.0, dostępny w internecie: commons.wikimedia.org
12. Yellowstone National Park – Sunset at Roosevelt Arch, domena publiczna, dostępny w internecie: commons.wikimedia.org.
Polecenie 1

Uzasadnij potrzebę powołania Parku Narodowego Yellowstone.

R1NVLMF9uJL2b
(Uzupełnij).
Polecenie 2

Scharakteryzuj krajobrazy występujące na obszarze Parku Narodowego Yellowstone i określ ich genezę. W razie potrzeby skorzystaj z innych źródeł informacji.

RXPdLK3JuVkkb
(Uzupełnij).