Autorka: Dorota Czarny

Przedmiot: Wiedza o społeczeństwie

Temat: System wyborczy

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

III. Organy władzy publicznej w Rzeczypospolitej Polskiej.

Uczeń:

3) wyjaśnia, jak przeprowadzane są powszechne i bezpośrednie wybory organów władzy publicznej w Rzeczypospolitej Polskiej; na przykładzie wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej porównuje ordynację proporcjonalną i większościową; analizuje potencjalne wady i zalety każdego z tych systemów wyborczych.

Zakres rozszerzony

VII. Rywalizacja o władzę.

Uczeń:

10) porównuje typy systemów wyborczych i analizuje ich wpływ na systemy partyjne; porównuje systemy wyborcze obowiązujące w wyborach w Rzeczypospolitej Polskiej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• analizuje istotne elementy systemu wyborczego;

• charakteryzuje polski system wyborczy;

• wyjaśnia, czym jest system wyborczy;

• ocenia swoją wiedzę, wykonując zestaw ćwiczeń.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• mapa myśli;

• dyskusja;

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• flipcharty i markery;

• kartki do losowania dla grup.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Uczniowie mają za zadanie zapoznać się z treścią e‑materiału, aby aktywnie uczestniczyć w lekcji.

2. Nauczyciel przedstawia temat i cele lekcji.

3. Uczniowie własnymi słowami starają się odpowiedzieć na pytanie o to, czym według nich jest system wyborczy. Po przedstawieniu wszystkich propozycji następuje weryfikacja i selekcja odpowiedzi, która utworzy mapę myśli.

4. Prowadzący prosi klasę o stworzenie czterech zespołów. Każdy z nich wybiera sobie osobę koordynującą pracę. Osoby te losują kartkę z zagadnieniem do opracowania – jednym z elementów systemu wyborczego.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie mają za zadanie wyszukać najistotniejsze informacje na temat wylosowanego elementu. Szukają również przykładów realizacji tego elementu w państwach europejskich. Nauczyciel rozdaje arkusze, markery i wyznacza czas pracy.

2. Prowadzący zaprasza poszczególne grupy pod tablicę, aby przedstawiły swoje wiadomości dotyczące opracowywanego państwa – jedna osoba dopisuje na tablicy najważniejsze informacje, które nie były uwzględnione na początku lekcji.

3. Nauczyciel prosi o wskazanie różnic między elementami systemu wyborczego w krajach europejskich. Następnie klasa charakteryzuje pod tym względem Polskę. Propozycjami uzupełniają mapę myśli w multimedium.

6. Prowadzący wskazuje ćwiczenia w e‑materiale do samodzielnego wykonania. W kolejnym kroku uczniowie wspólnie omawiają odpowiedzi.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie w parach mają przygotować po dwa wnioski do dzisiejszej lekcji, najtrafniejsze zostają zapisane jako notatka w zeszycie.

2. Uczniowie dokonują samooceny – najaktywniejsi otrzymują oceny cząstkowe.

Praca domowa:

Utrwalić powtarzany materiał do sprawdzianu.

Wykonać samodzielnie pozostałe ćwiczenia w e‑materiale.

Ułożyć trzy pytania, które mogłyby pojawić się na sprawdzianie z dzisiejszej lekcji.

Materiały pomocnicze:

Bartłomiej Michalak, Mieszane systemy wyborcze: hybryda czy nowa rodzina systemów wyborczych?, cejsh.icm.edu.pl.

Electronic Guide, UK Election Statistics: 1918‑2019, electionguide.org.

Electonic Guide, Election for National Assembly of France, electronicguide.org.

Electronic Guide, Election of Dutch Second Chamber, electronicguide.org.

Federal Republic of Germany. Elections To The Federal Parliament (Bundestag), osce.org.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., sejm.gov.pl.

Mariusz Ruszel, Proporcjonalny czy większościowy system wyborczy – przedyskutuj problem, wskazując polityczne konsekwencje różnych typów systemów wyborczych, Łódź 2003.

Idea, Electoral System Desing Database, idea.int

Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, sip.lex.pl, 12.04.2001 r.

Wojciech Sokół, Główne tendencje w polityce reform wyborczych w wyborach parlamentarnych, annales.umcs.lublin.pl.

Wybory parlamentarne w Polsce w 2007 r., wikipedia.org.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Uczniowie na podstawie mapy myśli mogą przygotować prezentację multimedialną, która zostanie wykorzystana podczas prowadzenia lekcji.