Dla nauczyciela
Autor: Marta Kulikowska
Przedmiot: Język polski
Temat: Bogactwo szczegółów w opisywaniu rzeczywistości powstańczej w Pamiętniku z powstania warszawskiego Mirona Białoszewskiego
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele operacyjne. Uczeń:
interpretuje fragmenty Pamiętnika z powstania warszawskiego Mirona Białoszewskiego,
wyjaśnia, w jakim celu autor zastosował drobiazgowe opisy miejsc, ludzi i zdarzeń,
charakteryzuje język Pamiętnika z powstania warszawskiego,
bierze udział w dyskusji na temat deheroizacji powstania w Pamiętniku...
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
dyskusja;
rozmowa kierowana;
odwrócona klasa;
mapa myśli.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.
Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: nauczyciel pyta uczniów o ich wiedzę na temat powstania warszawskiego. Wspólnie z uczniami ustala także znaczenie terminów „heroizacja” i „deheroizacja” (powstania warszawskiego). Na tablicy powstaje mapa myśli, której głównymi polami są oba te pojęcia.
Faza realizacyjna:
Nauczyciel odtwarza wykład ekspertki zamieszczony w e‑materiale. Uczniowie, pracując w parach, wykonują polecenia z tej sekcji, a następnie wybrane osoby przedstawiają odpowiedzi. Pozostali uczniowie mogą przedyskutować zaprezentowane propozycje.
Ćwiczenia 1–3 z sekcji „Sprawdź się” wykonują wspólnie wszyscy uczniowie, nauczyciel lub wskazana osoba odczytuje kolejne polecenia.
Później uczestnicy zajęć dzielą się na 4 grupy, każda z nich wykonuje inne ćwiczenia od 4 do 7 w sekcji „Sprawdź się”. Liderzy grup przedstawiają odpowiedzi, a nauczyciel weryfikuje ich poprawność.
Faza podsumowująca:
W dyskusji podsumowującej lekcję nauczyciel może zadać pytanie: na czym polega deheroizacja powstania w Pamiętniku z powstania warszawskiego Mirona Białoszewskiego? Uczniowie dzielą się swoimi opiniami.
Praca domowa:
Niekiedy najważniejsze sprawy najlepiej wyrazić najprościej. Zredaguj esej na ten temat, odnosząc się do Pamiętnika z powstania warszawskiego oraz innych tekstów literackich.
Materiały pomocnicze:
Zofia Stefanowska, Białoszewskiego „Pamiętnik z powstania warszawskiego”, „Teksty: teoria literatury, krytyka, interpretacja” 1973/4.
Zbiory on‑line Muzeum Powstania Warszawskiego.
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Film edukacyjny” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.