Scenariusz lekcji

Autor: Agnieszka Pieszalska

Przedmiot: biologia

Temat: Receptory narządów wewnętrznych, stawów i mięśni człowieka

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje osobiste, społeczne w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje cyfrowe.

Cele operacyjne

Uczeń:

• opisuje, czym jest receptor i jaką pełni funkcję;

• wymienia podstawowe kryteria podziału receptorów;

• charakteryzuje typy receptorów występujących w narządach wewnętrznych;

• podaje przykłady receptorów czucia głębokiego występujących w stawach, ścięgnach i mięśniach.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• analiza tekstu źródłowego;

• mapa myśli;

• gwiazda pytań;

• pogadanka.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• 4 arkusze papieru A1, flamastry

• arkusz papieru A3 z narysowaną gwiazdą pytań.

Przebieg zajęć

Faza wstępna

1. Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się ze wstępem w e‑materiale.

2. Nauczyciel zadaje pytania: „Co to jest receptor? Jaką funkcję pełni receptor?”.

3. Nauczyciel podaje cele lekcji i formułuje jej temat.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel dzieli klasę na cztery grupy. Grupy w oparciu o e‑materiał proszone są o opracowanie zagadnienia podziału receptorów. Nauczyciel zapisuje na tablicy polecenie dla wszystkich grup: „Uporządkuj w graficzny sposób oraz zapisz informacje dotyczące podziału receptorów z uwzględnieniem różnic w lokalizacji receptora oraz źródła działającego na niego bodźca. Przedstaw wiadomości w formie haseł, symboli, rysunków”.

2. Nauczyciel rozdaje grupom arkusz papieru A1 oraz flamastry. Omawia zasady tworzenia mapy myśli, podaje czas na wykonanie zadania.

3. Uczniowie opracowują zagadnienia przy użyciu materiałów zawartych w e‑materiale, wypisując lub rysując najistotniejsze informacje.

4. Nauczyciel kontroluje pracę grup oraz w razie potrzeby wyjaśnia wątpliwości.

5. Po upływie przeznaczonego czasu chętne osoby z grupy przedstawiają swoje mapy myśli.

6. Grupy otrzymują arkusz papieru A3 z ilustracją gwiazdy. Zadaniem grup jest umieszczenie na ramionach gwiazdy pytań dotyczących zagadnienia znajdującego się wewnątrz gwiazdy „Receptory czucia trzewnego i głębokiego”. Maksymalna liczba pytań: 5.

7. Grupy po napisaniu pytań przekazują gwiazdę innej grupie zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara. Zadaniem grup jest udzielenie odpowiedzi na pytania w oparciu o wiadomości znajdujące się w e‑materiale. Odpowiedzi zapisują na otrzymanym arkuszu papieru A3.

8. Po upływie wyznaczonego czasu grupy prezentują swoje gwiazdy. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia informacje.

9. Uczniowie zapoznają się z grafiką interaktywną i wykonują do niej polecenia.

10. Nauczyciel sprawdza poprawność wykonanych poleceń.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel podsumowuje prace grup.

2. Nauczyciel prosi grupy o odpowiedzi na pytania od 1 do 6 zawarte w e‑materiale.

3. Nauczyciel sprawdza poprawność odpowiedzi.

Praca domowa

Uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne 7 i 8 zawarte w e‑materiale.

Materiały pomocnicze

• Neil A. Campbell i in., Biologia Campbella, tłum. K. Stobrawa i in., Rebis, Poznań 2019.

• Encyklopedia szkolna. Biologia, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania grafiki interaktywnej

Grafika interaktywna może zostać wykorzystana przez ucznia w podczas lekcji powtórzeniowej.