Ból to nieprzyjemne doznanie czuciowe i emocjonalne związane z rzeczywistym lub potencjalnym uszkodzeniem tkanek. Ból ze względu na patomechanizm dzielimy na ból receptorowy i ból niereceptorowy (neuropatyczny): - ból receptorowy (nocyceptywny) – jest wynikiem mechanicznego, termicznego, chemicznego drażnienia receptorów czuciowych; - ból niereceptorowy (neuropatyczny) jest przewlekłym bólem spowodowanym uszkodzeniem ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego w wyniku urazu, zakażenia, niedokrwienia, niedotlenienia, zaburzeń metabolicznych lub nacieku nowotworowego.
Indeks górny Źródło: I. Filipczak‑Bryniarska, K. Bryniarski, J. Woroń, J. Wordliczek, Mechanizmy przewodzenia bólu. Rola układu odpornościowego w regulacji odczuwania bólu, [w:] „Anestezjologia i Ratownictwo”, 2010, nr 4, s. 500–509. Indeks górny koniecŹródło: I. Filipczak‑Bryniarska, K. Bryniarski, J. Woroń, J. Wordliczek, Mechanizmy przewodzenia bólu. Rola układu odpornościowego w regulacji odczuwania bólu, [w:] „Anestezjologia i Ratownictwo”, 2010, nr 4, s. 500–509.
RYnahCRROkmEu
Zastanów się, jakie bodźce mogą wywołać ból oraz o czym odczucie bólu informuje organizm.
Receptory odbierające ból to nocyceptory, choć może on być odbierany także przez inne receptory: mechanoreceptory, termoreceptory i chemoreceptory. Spełniają one funkcję ochronną w organizmie, informując o potencjalnym lub rzeczywistym uszkodzeniu tkanek, na przykład urazie czy zakażeniu. Dzięki temu możliwe jest usunięcie czynnika uszkadzającego w wyniku odpowiedniej reakcji organizmu.
31
Ćwiczenie 8
Dezorientacja przestrzenna sprowadza się do sytuacji, w której pilot błędnie ocenia położenie samolotu w stosunku do powierzchni Ziemi i siły grawitacyjnej, a także poczucie rzeczywistej pozycji ciała. W czasie lotu istotną rolę odgrywają informacje ze strony narządu przedsionkowego, proprioreceptorów oraz narządu wzroku. Kiedy brak jest kontroli wzroku, a pozostałe informacje są sprzeczne, pilot traci zdolność określenia swojego położenia, kierunku i prędkości lotu.
Indeks górny Źródło: Patofizjologia. Podręcznik dla studentów medycyny, pod red. S. Maśliński, J. Ryżewski, t. 1–2. Indeks górny koniecŹródło: Patofizjologia. Podręcznik dla studentów medycyny, pod red. S. Maśliński, J. Ryżewski, t. 1–2.
R2stFJsZFljgj
Zastanów się, czym jest orientacja przestrzenna i w jaki sposób organizm potrafi ją ocenić.
Układy receptorowe biorą udział w określaniu poczucia rzeczywistej pozycji ciała oraz położenia ciała względem innych przedmiotów. Spójność informacji otrzymywanych przez każdy z nich pozwala na prawidłową ocenę orientacji przestrzennej, którą koordynuje układ nerwowy. Szczególnie istotne w odbieraniu tych informacji są: narząd przedsionkowy, narząd wzroku i proprioreceptory.