Dla nauczyciela
Autor: Anna Juwan
Przedmiot: Biologia
Temat: Łożysko – powstawanie, budowa i funkcje w rozwoju zarodka ludzkiego
Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.
Cele operacyjne (językiem ucznia):
Przeanalizujesz i omówisz budowę łożyska.
Wyjaśnisz, czym są kosmówka, omocznia i pęcherzyk żółtkowy.
Przedstawisz główne funkcje łożyska.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
z użyciem komputera;
praca z filmem;
analiza grafiki interaktywnej;
mapa myśli;
gra dydaktyczna.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przed lekcją:
Uczniowie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj”.
Przebieg lekcji
Faza wstępna:
Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.
Wprowadzenie do tematu. Nauczyciel pyta uczniów, u jakich organizmów i w jakim celu powstaje łożysko. Uczniowie udzielają swobodnych odpowiedzi.
Faza realizacyjna:
Praca w grupach z treścią e‑materiału. Nauczyciel dzieli klasę na cztery grupy. Zespoły na podstawie informacji zawartych w e‑materiale – w tym także zamieszczonych na grafice interaktywnej – opracowują następujące zagadnienia:
– grupa I – budowa łożyska;
– grupa II – funkcje łożyska.
Grupy wybierają po dwóch ekspertów, którzy najlepiej opanowali wiedzę nt. przypisanych zagadnień. Następnie eksperci zamieniają się grupami: I z III, a II z IV. Zadaniem ekspertów jest przekazanie zdobytych informacji. Czas na wykonanie zadania nie powinien przekroczyć 10 min. Po upływie wyznaczonego czasu eksperci wracają do swoich grup.Praca z filmem pt. „Łożysko – powstawanie, budowa i funkcje w rozwoju zarodka ludzkiego”. Nauczyciel wyświetla film. Uczniowie zapoznają się z nim, a następnie, pozostając w tych samych zespołach, na podstawie filmu oraz przeczytanego tekstu układają pytania quizowe: grupy I i II – na temat budowy łożyska dla grup III i IV, a grupy III i IV – na temat funkcji łożyska dla grup I i II. Nauczyciel wraz z uczniami określa zasady rywalizacji i punktowania dobrych odpowiedzi (np. gra na czas lub na liczbę poprawnych odpowiedzi). Nauczyciel nagradza zwycięską drużynę, np. ocenami z aktywności.
Uczniowie, pracując w parach, wykonują polecenie nr 3: „Wymień hormony białkowe łożyska i wyjaśnij, jaką pełnią funkcję”. Nauczyciel w razie potrzeby naprowadza ich na prawidłowe rozwiązanie.
Praca z grafiką interaktywną pt. „Schemat przedstawiający fragment łożyska – kosmek kosmówki z układem tętniczo‑włosowato‑żylnym”. Uczniowie zapoznają się z materiałem. Każdy uczeń pracuje indywidualnie, samodzielnie przygotowując odpowiedzi do poleceń 1 i 2 (dotyczących budowy i funkcji pępowiny). Po wyznaczonym przez nauczyciela czasie uczniowie konsultują swoje odpowiedzi z kolegami i koleżankami.
Faza podsumowująca:
Klasa wspólnie wykonuje mapę pojęć podsumowującą zajęcia.
Nauczyciel wyświetla treści zawarte w sekcji „Wprowadzenie” i na ich podstawie dokonuje podsumowania najważniejszych informacji przedstawionych na lekcji. Wyjaśnia także wątpliwości uczniów.
Praca domowa:
Wykonaj polecenie nr 1 z sekcji „Film”.
Materiały pomocnicze:
Neil A. Campbell i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Rebis, Poznań 2019.
„Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania filmu:
Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z filmem, aby przygotować się do późniejszej pracy na zajęciach.