Autorka: Małgorzata Krzeszowska

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Stereotypy w życiu człowieka

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

I. Człowiek w społeczeństwie.

Uczeń:

3) wyjaśnia, czym jest postawa oraz przedstawia uwarunkowania procesu kształtowania i zmiany postaw;

6) analizuje poznawcze przyczyny stosowania stereotypów i związane z tym niebezpieczeństwa.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie przedsiębiorczości;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• charakteryzuje pojęcie stereotypu i proces jego powstawania;

• dostrzega działanie stereotypów we własnym życiu;

• ocenia znaczenie stereotypów w ludzkim życiu.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• mapa myśli;

• praca z e‑materiałem;

• burza mózgów;

• rozmowa nauczająca.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

2. Uczniowie wypisują na tablicy wszystkie skojarzenia związane z pojęciem „stereotyp”, tworząc mapę myśli. Zadaniem nauczyciela jest naprowadzenie klasy na różnice między pojęciami „stereotyp” i „postawa”.

3. Pary uczniów opracowują definicję stereotypu, wykorzystując informacje zapisane na tablicy. Następnie przedstawiają ją na forum klasy.

4. Klasa przez głosowanie wybiera najlepszą z podanych przez pary definicję stereotypu.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie, stosując metodę burzy mózgów, wypisują stereotypy, z którymi zetknęli się w swoim życiu.

2. Klasa zapoznaje się z ilustracją interaktywną. Następnie przy wypisanych wcześniej stereotypach określa przyczyny ich powstania, pamiętając, że w przypadku niektórych z nich może być więcej niż jeden powód.

3. Podział klasy na grupy. Każda z nich wybiera jeden stereotyp spośród wypisanych na tablicy i dopisuje skutki działania każdego z nich, zarówno dla osób stereotypizujących, jak i dla osób stereotypizowanych. Chętna osoba z grupy przedstawia rezultat pracy na forum klasy.

4. Klasa, pod kierownictwem nauczyciela, ocenia działanie stereotypów w ludzkim życiu, pokazując ich pozytywne i negatywne konsekwencje.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie wykonują ćwiczenie 8.

2. Uczniowie kończą zdanie „Stereotyp jest jak…, ponieważ…”.

Praca domowa:

Wykonaj pozostałe ćwiczenia interaktywne z sekcji Sprawdź się.

Materiały pomocnicze:

Grzegorz Gazda, Włodzimierz Bolecki, Stereotypy w literaturze, Warszawa 2003.

Sylwia Bedyńska, Stereotyp jako nieunikniony element umysłu, swiatproblemow.pl, 1.03.2017.

Bertrand Russell, Autobiografia 1944–1967, lubimyczytac.pl.

Prezentacje TED na temat stereotypów dostępne w zasobach internetowych (polska transkrypcja), np. Delia Mogahed What it's like to be Muslim in America; Chimamanda Ngozi Adichie The danger of a single story.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Na podstawie ilustracji interaktywnej uczniowie mogą przygotować plakat ukazujący przyczyny powstania wybranego przez siebie stereotypu.