SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Maciej Kałaska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Skutki konfliktów zbrojnych

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa II

Podstawa programowa

VII. Współpraca i konflikty: sieć powiązań postkolonialnych, organizacje współpracy politycznej, społecznej i gospodarczej, przyczyny i skutki konfliktów zbrojnych.

Uczeń:

3. wyjaśnia przyczyny współczesnych konfliktów zbrojnych w wybranych regionach świata oraz ich wpływ na zmiany granic państw, migracje ludności, struktury społeczne, gospodarkę i środowisko przyrodnicze.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wymienia skutki polityczne konfliktów zbrojnych,

• wskazuje skutki społeczno‑demograficzne konfliktów zbrojnych,

• poznaje skutki gospodarcze konfliktów zbrojnych,

• przytacza skutki środowiskowe konfliktów zbrojnych.

Strategie nauczania: odwrócona klasa

Metody nauczania: dyskusja, pogadanka, praca z e‑materiałem

Forma zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca wszystkich uczniów w klasie

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub tablety z dostępem do internetu)

Materiały pomocnicze

A. Jakubowski, Społeczno‑gospodarcze skutki współczesnych konfliktów zbrojnych, [w:] Bezpieczeństwo Europy – bezpieczeństwo Polski, t. 1, E. Maj i in. (red.), Wydawnictwo UMCS, Lublin 2016, s. 71–89.

Różnorodność biologiczna a konflikty zbrojne, DlaPlanety.pl (dostęp 23.03.2021).

A. Urbanowska, Wpływ konfliktów na rozwój globalny, globalna.ceo.org.pl (dostęp 23.03.2021).

PRZEBIEG LEKCJI

Kilka lekcji wcześniej nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie się do tematu. Uczniowie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj” tego e‑materiału.

Faza wprowadzająca

• Czynności organizacyjne

• Przedstawienie celów lekcji.

Faza realizacyjna

• Pogadanka w całej klasie o podstawowych cechach konfliktów zbrojnych moderowana przez nauczyciela. Uczniowie przypominają definicje i specyfikę współczesnych konfliktów zbrojnych. W razie potrzeby wyświetlany jest słownik z tego e‑materiału albo inne e‑materiały poświęcone tematyce konfliktów zbrojnych.

• Uczniowie realizują pierwszy cel lekcji (skutki polityczne konfliktów zbrojnych). Uczniowie odszukują w internecie przykłady zmiany granic będących konsekwencją konfliktów zbrojnych (ćwiczenie w parach). Nauczyciel sam ustala zakres czasowy konfliktów (najlepiej niezbyt odległy). Wyniki zapisują na tablicy. Następnie rozwiązują samodzielnie 2. ćwiczenie z sekcji „Sprawdź się”.

• Uczniowie realizują drugi cel lekcji dotyczący społeczno‑demograficznych skutków konfliktów. Wykonują w parach 1., 5. i 6. ćwiczenie interaktywne z sekcji „Sprawdź się”. Wyniki komentują na forum. Następnie – już całą klasą – rozwiązują ćwiczenie nr 8.

• Na tym etapie klasa realizuje trzeci cel lekcji (gospodarcze skutki konfliktów). Indywidualnie realizują 3. ćwiczenie interaktywne z sekcji „Sprawdź się”. Uczniowie dyskutują o gospodarce państwa w czasie konfliktu i bezpośrednio po jego zakończeniu. Podają przykłady trudności w tym zakresie.

• Realizacja czwartego celu lekcji (środowiskowe skutki konfliktów). W pierwszej kolejności jeden z uczniów proszony jest o przeczytanie polecenia do grafiki interaktywnej zawartej w e‑materiale. Później uczniowie analizują grafikę w parach „ławkowych” i wykonują polecenia. Wyniki przedstawiają dwie chętne pary. Na koniec rozwiązują całą klasą 4. i 7. ćwiczenie interaktywne.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań i udzielanie na nie odpowiedzi przez uczniów.

• Nauczyciel nagradza aktywnych na lekcji uczniów, ocenia przygotowanie uczniów do lekcji i przypomina cele zajęć.

• Pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.

Praca domowa

• Dla chętnych: rozprawka na temat „Po konflikcie zbrojnym – nowy rozdział w historii państwa”. Uczniowie wybierają przykłady konfliktów zakończonych w latach 1950–2020. Szczególnie cenione będzie niestandardowe podejście: kraj po konflikcie – szansa na pozytywne zmiany.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafikę interaktywną można wykorzystać do samodzielnego pogłębiania wiedzy przez ucznia w domu i w czasie lekcji mającej na celu powtórzenie materiału z bloku tematycznego związanego z występowaniem współczesnych konfliktów zbrojnych. Grafikę można również wykorzystać w lekcjach „Media a konflikty zbrojne” oraz „Konflikty zbrojne, terroryzm”.