Dla nauczyciela
Scenariusz lekcji:
Imię i nazwisko autora: | Dariusz Aksamit |
Przedmiot: | Fizyka |
Temat zajęć: | Jak działają: koło, kołowrót, korkociąg? |
Grupa docelowa: | III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony |
Podstawa programowa: | Cele kształcenia – wymagania ogólne II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych. III. Planowanie i przeprowadzanie obserwacji lub doświadczeń oraz wnioskowanie na podstawie ich wyników. Zakres rozszerzony I. Wymagania przekrojowe. Uczeń: III. Mechaniki bryły sztywnej. Uczeń: |
Kształtowane kompetencje kluczowe: | Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:
|
Cele operacyjne: | Uczeń:
|
Strategie i metody nauczania: | eksperymentalno‑obserwacyjna |
Formy zajęć: | praca indywidualna |
Środki dydaktyczne: | komputer z dostępem do Internetu i projektorem multimedialnym, rower z licznikiem rowerowym |
Materiały pomocnicze: | brak |
PRZEBIEG LEKCJI | |
Faza wprowadzająca: | |
Nauczyciel z pomocą uczniów umieszcza rower na blacie w pozycji serwisowej (kołami do góry, stojący na kierownicy i siodełku). Nauczyciel prosi ochotników o policzenie liczby zębów w każdym z kół zębatych i zapisanie ich na tablicy przy oznaczeniu numeru przerzutki, w podziale na przerzutki przednie i tylne. Kolejny ochotnik z pomocą pozostałych uczniów korzystających z kalkulatorów oblicza dla każdej pary przełożenie przekładni – chyba, że dostępny jest komputer z arkuszem kalkulacyjnym, wtedy można wykonać obliczenia automatycznie, prezentując je na projektorze multimedialnym. Następnie ochotnik mierzy promień koła rowerowego i obliczany jest jego obwód. Nauczyciel zadaje pytanie, o jaki kąt obróci się koło, jeśli nastąpi pełen obrót korby pedału? | |
Faza realizacyjna: | |
W fazie realizacyjnej ochotnicy przeprowadzają demonstrację: jeden dokonuje pełnego obrotu korby przy ustalonym położeniu przerzutek, a drugi za pomocą wcześniej naniesionego znacznika np. kreski z kredy na ogumieniu, mierzy długość przebytej przez koło drogi (przykładając linijkę do ogumienia). Wyniki zostają zapisane w tabeli, a eksperyment powtórzony dla różnych układów przerzutek przedniej i tylnej. Na tej podstawie nauczyciel wyprowadza wzór łączący przełożenie przerzutki z częstotliwością obracania się korby i koła – doprowadzając do uzyskania wzoru na prędkość poruszania się roweru. Nauczyciel prosi uczniów o samodzielne rozwiązanie zadania 5, korzystając z tego wzoru. Następnie nauczyciel prosi o rozwiązanie zadań 1, 4, 6 i 8 z zestawu ćwiczeń. | |
Faza podsumowująca: | |
Uczniowie, pod kierunkiem nauczyciela, podsumowują różne sposoby wykorzystania kół i kołowrotów w życiu codziennym i technice, od starożytności do czasów współczesnych. | |
Praca domowa: | |
Dla ochotników: podczas przejażdżki rowerowej zweryfikować obliczenia z lekcji (korzystając z licznika rowerowego). | |
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium: | Multimedium może być wykorzystane przez uczniów w domu, przed lub po lekcji, jako wprowadzenie lub do ugruntowania wiedzy. |