Dla nauczyciela
Autor: Anna Juwan
Przedmiot: Biologia
Temat: Jądro komórkowe jako centrum informacyjne komórki
Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.
Cele operacyjne (językiem ucznia):
Wymienisz najważniejsze odkrycia dotyczące jądra komórkowego i materiału genetycznego.
Przeanalizujesz przebieg doświadczeń i wyniki badań Hammerlinga, Griffitha, Avery’ego, Hersheya i Chase dotyczące znaczenia jądra komórkowego i DNA w przekazywaniu informacji genetycznej.
Wykażesz rolę jądra komórkowego jako centrum informacyjnego komórki.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
z użyciem komputera;
ćwiczenia interaktywne;
mapa myśli;
praca z animacją;
praca z tekstem;
plakat.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przed lekcją:
Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Jądro komórkowe jako centrum informacyjne komórki”. Prosi uczestników zajęć o rozwiązanie ćwiczenia nr 3 z sekcji „Sprawdź się” na podstawie treści w sekcji „Przeczytaj”.
Przebieg lekcji
Faza wstępna:
Nauczyciel wyświetla zawartość sekcji „Wprowadzenie”. Uczniowie wspólnie z nauczycielem omawiają cele lekcji i określają kryteria sukcesu.
Raport z przygotowań. Nauczyciel, przy użyciu raportu dostępnego w panelu użytkownika, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji, sprawdza, kto wykonał zadane ćwiczenie.
Faza realizacyjna:
Praca z tekstem. Uczniowie przystępują do cichego czytania tekstu zawartego w sekcji „Przeczytaj”. Jeśli nauczyciel – na podstawie raportu na platformie – uważa, że przygotowanie uczniów jest wystarczające, może pominąć tę czynność. Nauczyciel prosi wybrane osoby o wyjaśnienie, co dziś wiemy dzięki badaniom Hämmerlinga.
Praca z multimedium („Animacja”) – kula śniegowa. Nauczyciel wyświetla multimedium w sekcji „Animacja”. Uczniowie zapoznają się z nim, a następnie, pracując metodą kuli śniegowej, rozwiązują polecenia od 1 do 3.
Nauczyciel objaśnia wspomnianą wyżej metodę i wynikające z niej kolejne etapy pracy:
1) najpierw uczniowie będą indywidualnie opracowywać odpowiedzi na polecenia;
2) potem połączą się w pary i porównają swoje propozycje, a na osobnej kartce zapiszą wspólne odpowiedzi;
3) kolejnym krokiem będzie połączenie się par w czwórki, które – jak poprzednio – skonfrontują swoje odpowiedzi;
4) uczniowie utworzą 8‑osobowe zespoły i znów porównają swoje propozycje;
5) przedstawiciele poszczególnych zespołów 8‑osobowych zaprezentują na forum klasy uzgodnione w grupie odpowiedzi.Uczniowie w parach wykonują polecenie nr 2. Nauczyciel omawia wspólnie z uczniami poprawne odpowiedzi.
Praca w grupach – plakaty. Nauczyciel prosi uczniów, żeby w tych samych grupach na podstawie e‑materiału stworzyli plakaty ilustrujące doświadczenie Hämmerlinga.
Utrwalenie wiedzy i umiejętności. Uczniowie w parach wykonują ćwiczenie nr 8 (w którym mają za zadanie sformułować odpowiedni wniosek na podstawie opisu doświadczenia) z sekcji „Sprawdź się”. Następnie porównują swoje odpowiedzi z najbliżej siedzącymi sąsiadami. Nauczyciel w razie trudności naprowadza podopiecznych na właściwe rozwiązania lub wyjaśnia wątpliwości.
Faza podsumowująca:
Uczniowie indywidualnie rozwiązują krzyżówkę (ćwiczenie nr 4).
Na koniec zajęć nauczyciel raz jeszcze wyświetla na tablicy interaktywnej lub przy użyciu rzutnika temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”, w tym kontekście podsumowuje pracę uczniów na zajęciach.
Praca domowa:
Wykonaj ćwiczenia 1, 2, 5, 6 i 7 z sekcji „Sprawdź się”.
Dla chętnych: Wykonaj ćwiczenie nr 9.
Materiały pomocnicze:
Neil A. Campbell i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Rebis, Poznań 2019.
„Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.
Dodatkowe wskazówki metodyczne:
Uczniowie mogą wykorzystać multimedium z sekcji „Animacja” jako inspirację do przygotowania własnej prezentacji multimedialnej.