Scenariusz lekcji

Autor: Daria Reczyńska

Przedmiot: biologia

Temat: Funkcje biologiczne białek

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wymienia rodzaje białek ze względu na pełnione przez nie funkcje;

• omawia funkcje biologiczne białek;

• klasyfikuje przykładowe białka do odpowiednich grup;

• charakteryzuje poszczególne grupy białek.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm;

Metody i techniki nauczania:

• mapa myśli;

• dyskusja;

• burza mózgów.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• szary papier;

• magnesy;

• flamastry.

Przed lekcją

1. Uczniowie przypominają sobie budowę białek.

2. Wybrani uczniowie dostają losowo przydzielone im funkcjonalne grupy białek. Mają opracować informacje na temat wylosowanej grupy białek.

Przebieg zajęć

Faza wstępna

1. Nauczyciel wprowadza uczniów w temat lekcji, mówiąc, że każdy przejaw życia na ziemi ma formę białkową.

2. Nauczyciel podaje temat i cele lekcji.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel zapoczątkowuje „burzę mózgów” na temat roli białka w diecie człowieka. Odpowiedzi zgłaszających się uczniów zapisywane są na tablicy. Po krótkiej analizie zapisanych treści nauczyciel podsumowuje burzę mózgów, uzupełniając, w razie konieczności, informacje na temat roli białka w diecie człowieka.

2. Nauczyciel prosi uczniów, aby odnieśli się do wiedzy na temat odżywek białkowych, diet bogatych i ubogich w białko. Uczniowie w parach określają zalety i wady odżywek, a następnie przedstawiają je na forum klasy i formułują wniosek.

3. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy zgodnie z wylosowanymi przed lekcją grupami białek. Każda z nich otrzymuje szary papier i flamastry. Uczniowie mają za zadanie stworzyć mapę myśli, w której znajdą się odpowiedzi na następujące pytania: „Co wpływa na funkcje białek?”, „Jakie funkcje mogą pełnić białka?”, „Jak struktura białek wpływa na ich funkcje?”.

4. Liderzy grup przedstawiają wyniki pracy na forum klasy.

5. Uczniowie wykonują ćwiczenia od 1 do 7.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie wykonują interaktywny quiz.

2. Nauczyciel odnosi się do udzielonych przez uczniów odpowiedzi.

3. Uczniowie odpowiadają na pytania nauczyciela:

   • Jak dzielimy białka ze względu na ich biologiczną funkcję?

   • Jakie znacie przykłady białek enzymatycznych?

   • Do jakiej grupy białek zaliczamy przeciwciała?

Praca domowa

Uczniowie wykonują ćwiczenie nr 8 zawarte w e‑materiale.

Materiały pomocnicze:

• Dorota Żelaszczyk, Anna Waszkielewicz, Henryk Marona, Kolagen – struktura oraz zastosowanie w kosmetologii i medycynie estetycznej, Estetologia medyczna i kosmetologia, 2012, s. 15.

• Ewa Zapora, Iwona Jarocka, Hemoglobina – źródłem reaktywnych form tlenu, Postepy Hig Dosw, 67, 2013, 216.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania gry edukacyjnej

Nauczyciel może wykorzystać grę edukacyjną w ostatniej fazie lekcji, aby podsumować dyskusję uczniów.