Dla nauczyciela

Autorka: Dorota Czarny

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Status społeczny

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

I. Człowiek i społeczeństwo.

Uczeń:

3) charakteryzuje role społeczne człowieka w związku z jego przynależnością do różnych grup społecznych; analizuje zasady wzajemności, zaufania i pomocy.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • definiuje rodzaje statusów przypisywanych jednostce w społeczeństwie;

  • wyjaśnia, jak role społeczne wpływają na status członka grupy oraz na status społeczny;

  • analizuje poziom zbieżności struktury społeczno‑zawodowej z uwzględnieniem pomiaru wartości czynników statusu społecznego.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • wywiad;

  • dyskusja;

  • rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

  • kostka metodyczna.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna;

  • praca w grupach;

  • praca w parach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Uczniowie na wcześniejszej lekcji otrzymują zadanie przeprowadzenia badania/wywiadu wśród członków rodziny. Osoby dorosłe pytane są o wykształcenie i dochody – czy są adekwatne do wykształcenia, np. średnia krajowa. Rodzeństwo lub młodsi koledzy odpowiadają na pytanie, jaką rolę odgrywają w szkole. Na podstawie wywiadu i własnych obserwacji uczniowie przedstawiają swoje spostrzeżenia, jak dane osoby są postrzegane w społeczeństwie, czy są szanowane ze względu na to, co posiadają, czy przez to, jakimi są ludźmi.

2. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

3. Chętne/wybrane osoby odczytują swoje wnioski na forum klasy. Po wysłuchaniu kilku wypowiedzi pozostali uczniowie ustosunkowują się do nich, porównują, czy ich spostrzeżenia są takie same, czy inne i argumentują swoje opinie. Dyskusja.

Faza realizacji

1. Krótka pogadanka na temat koncepcji opisujących różne wymiary, czynniki i składniki definicji statusu społecznego.

2. Uczniowie zapoznają się z tekstem e‑materiału dotyczącym rodzajów statusu. Następnie w parach zastanawiają się i zapisują, jak jednostka zmienia swój status społeczny w zależności od otoczenia i osób, z którymi przebywa. Nauczyciel wyznacza 2–3 osoby do odpowiedzi, uczniowie po ich wysłuchaniu mogą uzupełnić wypowiedzi kolegów.

3. Uczniowie wykonują ćwiczenia 1 i 2. Wspólne omówienie odpowiedzi.

4. Podział klasy na dwie grupy. Grupa I zapoznaje się z materiałem dotyczącym prestiżu, a grupa II – statusu społecznego. Obie grupy mają przygotować krótką prezentację prezentującą, jakie znaczenie mają te czynniki w życiu człowieka.

5. Praca z multimedium. Uczniowie słuchają audiobooka, a następnie dyskutują o tym, jak zmieniało się postrzeganie statusu społecznego w Polsce na przestrzeni lat.

6. Prezentacja uczniowskich spostrzeżeń, opinii i uwag na temat prestiżu – pozycji społecznej, jaką osiąga jednostka, wraz z podaniem przykładów, oraz statusu społecznego – przedstawienie różnych argumentów.

Faza podsumowująca

1. W ramach podsumowania nauczyciel rzuca kostkę do jednego z uczniów i prosi o udzielenie odpowiedzi na pytanie, które na niej zobaczył.

Pytania na ściankach kostki:

  1. Czego jeszcze chcesz się dowiedzieć na ten temat?

  2. Jak twoim zdaniem najlepiej przekazać komuś wiadomości na ten temat?

  3. Co z tego tematu jest dla ciebie ważne?

  4. Co z tego tematu zaskoczyło cię na lekcji?

  5. Co z tego tematu należy zapamiętać?

  6. Znak zapytania.

Jeśli wypadnie znak zapytania, osoba sama wybiera pytanie, które chciałaby zadać.

Następnie uczeń odrzuca kostkę do kolejnej osoby.

2. Osoby lub grupy, które były najbardziej aktywne, zostają ocenione.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia interaktywne.

Materiały pomocnicze:

Henryk Domański, Prestiż, Wrocław 1999.

Ralph Linton, Kultowe podstawy osobowości, Warszawa 2000.

Robert K. Merton, Teoria socjologiczna i struktura społeczna, Warszawa 1982.

Jacek Szmatka, Jednostka i społeczeństwo. O zależności zjawisk indywidualnych od społecznych, Warszawa 1980.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Audiobook można wykorzystać jako wprowadzenie do lekcji lub jej podsumowanie.

Sprawdź się