Autor: Anna Juwan

Przedmiot: biologia

Temat: Światło – źródło energii biologicznie użytecznej

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Przedstawisz promieniowanie elektromagnetyczne jako fale o różnej długości niosące ze sobą energię.

• Wykażesz związek między długością fali elektromagnetycznej a energią, jaką ona ze sobą niesie.

• Określisz, czym jest światło widzialne, i podasz zakres długości jego fal.

• Wykażesz związek między absorpcją światła widzialnego a stanem energetycznym barwników fotosyntetycznych.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• burza mózgów;

• rozmowa kierowana;

• ćwiczenia interaktywne;

• analiza animacji;

• śniegowa kula;

• gra dydaktyczna.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przed lekcją:

1. Uczniowie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj”.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.

2. Wprowadzenie do tematu. Nauczyciel inicjuje burzę mózgów, zadając pytanie:
   – Czym jest światło?
   Uczniowie zapisują swoje pomysły na tablicy. Nauczyciel podsumowuje burzę mózgów.

Faza realizacyjna:

1. Praca z multimedium („Animacja”). Uczniowie zapoznają się z animacją wyświetloną przez nauczyciela, a następnie wykonują polecenia nr 1 i 2 oraz ćwiczenia nr 8 i 9 z sekcji „Sprawdź się”, pracując metodą kuli śniegowej.
   Nauczyciel objaśnia wspomnianą metodę i wynikające z niej kolejne etapy pracy:
   – najpierw uczniowie będą indywidualnie opracowywać odpowiedzi na polecenia;
   – potem połączą się w pary i porównają swoje propozycje, a na osobnej kartce zapiszą wspólne odpowiedzi;
   – kolejnym krokiem będzie połączenie się par w czwórki, które – jak poprzednio – skonfrontują swoje odpowiedzi;
   – uczniowie utworzą 8‑osobowe zespoły i znów porównają swoje propozycje;
   – przedstawiciele poszczególnych zespołów 8‑osobowych zaprezentują na forum klasy uzgodnione w grupie odpowiedzi.

2. Utrwalenie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel dzieli klasę na 4‑osobowe grupy. Uczniowie rozwiązują ćwiczenia interaktywne 1 do 6 z sekcji „Sprawdź się”, od najłatwiejszego do najtrudniejszego. Grupa, która poprawnie rozwiąże zadania jako pierwsza, wygrywa.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie” oraz zadaje pytania podsumowujące:
   – Jaki jest związek między długością fali elektromagnetycznej a energią, jaką ona ze sobą niesie?
   – Czym jest światło widzialne? Jaki jest zakres długości jego fal?
   – Jaki jest związek między absorpcją światła widzialnego a stanem energetycznym barwników fotosyntetycznych?

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenie nr 7 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

• Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.

• „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania animacji:

Nauczyciel może wykorzystać animację do pracy przed lekcją. Uczniowie zapoznają się z jej treścią i przygotowują do pracy na zajęciach w ten sposób, żeby móc samodzielnie rozwiązać zadania.