Dla nauczyciela

Autor: Paulina Król

Przedmiot: Język polski

Temat: Tadeusz Miciński – poeta przeciwieństw i sprzeczności

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
1) rozumie podstawy periodyzacji literatury, sytuuje utwory literackie w poszczególnych okresach: starożytność, średniowiecze, renesans, barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm, Młoda Polska, dwudziestolecie międzywojenne, literatura wojny i okupacji, literatura lat 1945–1989 krajowa i emigracyjna, literatura po 1989 r.;
3) rozróżnia gatunki epickie, liryczne, dramatyczne i synkretyczne, w tym: gatunki poznane w szkole podstawowej oraz epos, odę, tragedię antyczną, psalm, kronikę, satyrę, sielankę, balladę, dramat romantyczny, powieść poetycką, a także odmiany powieści i dramatu, wymienia ich podstawowe cechy gatunkowe;
4) rozpoznaje w tekście literackim środki wyrazu artystycznego poznane w szkole podstawowej oraz środki znaczeniowe: oksymoron, peryfrazę, eufonię, hiperbolę; leksykalne, w tym frazeologizmy; składniowe: antytezę, paralelizm, wyliczenie, epiforę, elipsę; wersyfikacyjne, w tym przerzutnię; określa ich funkcje;
14) przedstawia propozycję interpretacji utworu, wskazuje w tekście miejsca, które mogą stanowić argumenty na poparcie jego propozycji interpretacyjnej;
15) wykorzystuje w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty, szczególnie kontekst historycznoliteracki, historyczny, polityczny, kulturowy, filozoficzny, biograficzny, mitologiczny, biblijny, egzystencjalny;
III. Tworzenie wypowiedzi.
1. Elementy retoryki. Uczeń:
7) odróżnia dyskusję od sporu i kłótni;
2. Mówienie i pisanie. Uczeń:
1) zgadza się z cudzymi poglądami lub polemizuje z nimi, rzeczowo uzasadniając własne zdanie;
4) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji;
IV. Samokształcenie.
1. rozwija umiejętność pracy samodzielnej między innymi przez przygotowanie różnorodnych form prezentacji własnego stanowiska;
9. wykorzystuje multimedialne źródła informacji oraz dokonuje ich krytycznej oceny;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • wskazuje główne inspiracje literackiej twórczości Tadeusza Micińskiego;

  • wymienia elementy symbolizmu i ekspresjonizmu w poezji Tadeusza Micińskiego;

  • wyjaśnia, na czym polega jedność przeciwieństw w twórczości Tadeusza Micińskiego;

  • ocenia nowatorskość twórczą Tadeusza Micińskiego.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm;

  • nauczanie wyprzedzające.

Metody i techniki nauczania:

  • z użyciem e‑podręcznika;

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera;

  • debata.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Nauczyciel prosi wszystkich uczniów o zapoznanie się z nowelą Jaskółka z tomu Dęby Czarnobylskie Tadeusza Micińskiego.

  2. Nauczyciel udostępnia uczniom e‑materiał „Tadeusz Miciński – poeta przeciwieństw i sprzeczności” oraz prosi o wstępne zapoznanie się z treścią lekcji.

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat zajęć. Następnie prosi jednego z uczniów o przeczytanie na głos treści oraz celów lekcji z sekcji „Wprowadzenie”.

  2. Nauczyciel wyświetla sekcję „Przeczytaj”. Następnie rozpoczyna z uczniami dyskusję wprowadzającą o twórczości Tadeusza Micińskiego.

Faza realizacyjna:

  1. Uczniowie wykonują ćwiczenie 1 z sekcji „Sprawdź się”.

  2. Uczestnicy zajęć dobierają się w pary i wykonują ćwiczenie 3 i 7. Po wyznaczonym przez nauczyciela czasie następuje analiza odpowiedzi.

  3. Uczniowie zapoznają się z animacją, następnie dzielą się na dwie grupy. Nauczyciel przytacza temat dyskusji: Czy Tadeusz Miciński to erudyta czy dyletant? Prorok czy hochsztapler? Mistyk czy mitoman?, wyświetla na tablicy animację oraz wyznacza każdej grupie polecenie z sekcji „Animacja”. Uczniowie rozpoczynają dyskusję za i przeciw. Dyskusję nadzorują obserwatorzy, którzy na koniec debaty przedstawiają wnioski z dyskusji. Nauczyciel ocenia pracę każdej z grup.

Faza podsumowująca:

  1. W ramach podsumowania lekcji nauczyciel zadaje uczniom pytanie: Czy w twórczości Tadeusza Micińskiego nastąpił upadek moralny? Uczniowie uzasadniają swoją odpowiedź.

  2. Nauczyciel jeszcze raz wyświetla kryteria sukcesu. Uczniowie podsumowują, czego się nauczyli.

Praca domowa:

  1. Wskaż innego poetę, który podobnie jak Tadeusz Miciński, czerpał inspiracje z wielu różnorodnych tradycji kulturowych. Opisz te zainteresowania.

  2. Wyjaśnij, na czym polega koncepcja jedności przeciwieństw w poezji Tadeusza Micińskiego. Sformułuj wypowiedź pisemną na 100 słów.

Materiały pomocnicze:

  • Maria Podraza‑Kwiatkowska, Studia o Tadeuszu Micińskim, Kraków 1979.

  • Ludwik Hass, Ambicje rachuby, rzeczywistość. Wolnomularstwo w Europie Środkowo‑Wschodniej 1905–1928, Warszawa 1984.

Wskazówki metodyczne

  • Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Animacja” do podsumowania lekcji.

Sprawdź się