Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: Traktat wersalski. Szanse i zagrożenia

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• ocenia, czy rację mieli Niemcy, uważając, że postanowienia traktatu wersalskiego były dla ich państwa zbyt surowe;

• wyjaśnia, dlaczego gen. Ferdynand Foch powiedział o traktacie wersalskim, że to nie pokój, to zawieszenie broni na dwadzieścia lat;

• formułuje własne propozycje dotyczące traktatów pokojowych po I wojnie światowej oraz zasad funkcjonowania Ligi Narodów, tak by zagwarantowały one większą stabilizację w Europie.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel odczytuje wyświetlony na tablicy temat lekcji oraz cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie” i poleca uczniom lub wybranej osobie, aby sformułowała kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel inicjuje rozmowę wprowadzającą w temat lekcji.

Faza realizacyjna:

1. Praca w grupach z treścią e‑materiału. Każda z nich opracowuje fragment materiału z sekcji „Przeczytaj”:
   Grupa 1 – Dwudziestoletni interwał
   Grupa 2 - Sprawiedliwy pokój czy krzywdzący dyktat?
   Grupa 3 - Dążenie do odwetu
   Grupa 4 - Bałkanizacja
   Grupa 5 - Na straży pokoju
   Po zakończeniu pracy przedstawiciele zespołów prezentują przydzielone zagadnienie. Pozostali uczniowie sporządzają notatki, mogą zadawać pytania i weryfikować przedstawione informacje.

2. Praca z multimedium („Film edukacyjny”). Nauczyciel czyta polecenie 1: „Do argumentów której strony – obrońcy czy przeciwnika Ligi Narodów – się przychylasz? Czy uważasz, że powstanie tej organizacji było ważnym elementem kształtowania się idei bezpieczeństwa zbiorowego, czy może jesteś odmiennego zdania? Uzasadnij odpowiedź.” i poleca uczniom, aby w parach wykonali zadanie w oparciu o wskazówki zawarte w e‑materiale.

3. Nauczyciel czyta polecenie 2: „Sformułuj trzy propozycje, które mogłyby zwiększyć skuteczność Ligi Narodów w rozwiązywaniu konfliktów. Jak myślisz, dlaczego nie zostały one wprowadzone w życie?” i poleca uczniom, aby wykonali je w parach. Wybrana osoba prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją, udziela też uczniom informacji zwrotnej.

4. Uczniowie wykonują wskazane przez nauczyciela ćwiczenia w różnych układach: samodzielnie, następnie w parach lub grupach, a na koniec wspólnie. Omawiają poprawność wykonanych ćwiczeń, nauczyciel udziela informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca:

1. Jako podsumowanie lekcji „Traktat wersalski. Szanse i zagrożenia” nauczyciel może wykorzystać zdania do uzupełnienia, które uczniowie również zamieszczają w swoim portfolio: Przypomniałam/Przypomniałem sobie, że... Co było dla mnie łatwe... Czego się nauczyłam/nauczyłem... Co sprawiało mi trudność...

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.

Praca domowa:

1. Wykonaj w domu ćwiczenia niezrealizowane na lekcji.

Materiały pomocnicze:

P. Johnson, Historia świata od roku 1917 do lat 90‑tych, Puls Publications, Londyn 1992.

M. Kitchen, Historia Europy 1919–1939, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków 1992.

M. Miller, Peacemaking, Peacekeeping – International Relations, 1918–36, w: 20th Century World History, Course Companion, Oxford 2009.

J. Holzer, Pouczająca lekcja Wersalu, „Gazeta Wyborcza”, 3–4 VII 1999.

Wskazówki metodyczne:

• Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z informacjami w sekcji „Film edukacyjny”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.