Dla nauczyciela
Autor: Anna Grabarczyk
Przedmiot: Język polski
Temat: Powieść realistyczna Balzaka jako studium obyczajów XIX wieku
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele operacyjne. Uczeń:
wyjaśni, dlaczego powieści Balzaka są nazywane „lekcją nowoczesności”;
powtórzy, czym są cechy gatunkowe powieści realistycznej (genologia);
przeanalizuje fragmenty powieści Ojciec Goriot pod kątem cech powieści realistycznej;
przeanalizuje opracowania krytyczne na temat świata przedstawionego w utworach doby realizmu.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
podająca.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Uczniowie zapoznają się przed lekcją z utworem Ojciec Goriot Honoriusza Balzaka.
Faza wprowadzająca:
Uczniowie dzielą się swoimi wrażeniami na temat przeczytanej lektury. Następnie zapoznają się z treściami w sekcji „Wprowadzenie” oraz „Przeczytaj”.
Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji, formułuje cel zajęć oraz kryteria sukcesu.
Faza realizacyjna:
Uczniowie opowiadają fabułę Ojca Goriot. Charakteryzują głównych bohaterów powieści, własnymi słowami opisują atmosferę Paryża widzianego oczami Honoriusza Balzaka. Zastanawiają się, jak postrzega i ocenia tę atmosferę autor – swoje odpowiedzi uzasadniają właściwie dobranymi cytatami.
Nauczyciel przechodzi do sekcji „Sprawdź się”. Dzieli uczniów na 4 grupy (lub więcej, w zależności od czasu, który pozostał na pracę z ćwiczeniami). Przydziela uczniom zadania i wyznacza czas na ich realizację. Po zakończeniu pracy weryfikuje poprawność odpowiedzi.
Faza podsumowująca:
Praca z multimedium. Nauczyciel poleca, aby wybrany uczeń przeczytał polecenia 1 i 2 z sekcji „Film”. Następnie prosi uczniów, aby podzielili się na grupy i opracowali odpowiedzi do poleceń. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją, udzielając także uczniom informacji zwrotnej.
Praca domowa:
Napisz charakterystykę porównawczą środowiska arystokracji i jej przedstawicieli (np. wicehrabiny Beauséant i jej otoczenia) z grupą burżuazji reprezentowaną np. przez córkę Ojca Goriot – Delfinę de Nucingen
Materiały pomocnicze:
Honoriusz Balzak, Ojciec Goriot, przekł. T. Boy‑Żeleński, PIW, Warszawa 1995.
Zweig S., Balzak, przekł. W. Kragen, PIW, Warszawa 1965.
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Prezentacja TED”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.