SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Włodzimierz Juśkiewicz

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Składowe bilansu wodnego Polski

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa III

Podstawa programowa

XIV. Regionalne zróżnicowanie środowiska przyrodniczego Polski: podział na regiony fizycznogeograficzne, budowa geologiczna i zasoby surowcowe, ukształtowanie powierzchni, sieć wodna, warunki klimatyczne, formy ochrony przyrody, stan środowiska przyrodniczego.

Uczeń:

9) wyjaśnia przyczyny i skutki niedoboru wody w wybranych regionach Polski.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wymienia składowe bilansu wodnego Polski,

• określa wielkość zasobów wodnych naszego kraju,

• wyjaśnia, na czym polega zróżnicowanie bilansu na obszarze Polski,

• wyjaśnia, na czym polegają zmiany zasobności wody i jak zapobiegać niekorzystnym tendencjom,

• uzasadnia potrzebę właściwego gospodarowania zasobami wody i oszczędzania wody.

Strategie nauczania: problemowa

Metody nauczania: wykład, dyskusja, praca z komputerem, praca z e‑materiałem

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, rzutnik, atlas hydrologiczny Polski, atlas klimatologiczny Polski

Materiały pomocnicze

Atlas hydrologiczny Polski, Wydawnictwa Geologiczne, IMGW, Warszawa 1987.

Lorenc H., Atlas klimatu Polski, IMGW, Warszawa 2005.

Kowalczak P., Zagrożenia związane z deficytem wody, Wydawnictwo Kurpisz, Poznań 2008.

Ozga‑Zielińska M., Hydrologia wczoraj, dziś i jutro, [w:] Ozga‑Zielińska M., Milanówka D. (red.), Hydrologia, meteorologia i klimatologia – badania naukowe i prognozy w erze informatyzacji, PTG, IMGW, Warszawa 2005.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Czynności organizacyjne, powitanie, sprawdzenie obecności.

• Nauczyciel prosi uczniów o scharakteryzowanie typowego dnia pod względem używania wody. Pyta, kiedy jej używamy, jakie są zachowania uczniów np. podczas mycia zębów, ile piją i jedzą, czy zdają sobie sprawę, że produkty wysokoprzetworzone potrzebują o wiele więcej wody niż te przygotowywane w domu.

• Nauczyciel zadaje pytanie, skąd bierze się woda, której używamy. Nauczyciel prowadzi burzę mózgów w taki sposób, aby uczniowie doszli do wniosku, że woda w środowisku pochodzi głównie z opadów i jest w ciągłym obiegu.

• Podanie i wyświetlenie na tablicy tematu lekcji, przedstawienie celów lekcji.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z e‑materiałem. Prosi o wyjaśnienie pojęcia bilansu wodnego. Uczniowie tworzą definicję i zapisują wzór na tablicy.

• W ramach wspólnej dyskusji uczniowie określają wielkość zasobów wodnych naszego kraju, wyjaśniają, na czym polega zróżnicowanie bilansu wodnego na obszarze Polski, wskazują decydujące o tym czynniki. Nauczyciel czuwa nad poprawnością wypowiedzi uczniów.

• Nauczyciel prosi, żeby uczniowie, pracując w grupach, stworzyli mapy myśli opisujące sytuację Polski pod względem zasobności w wodę. Przed przystąpieniem do zadania uczniowie zapoznają się z animacją w e‑materiale. Następnie uczniowie tworzą mapy myśli. Po upływie ustalonego przez nauczyciela czasu wskazani uczniowie bądź ochotnicy prezentują rezultaty pracy.

• Następnie uczniowie dyskutują nad koniecznością właściwego gospodarowania zasobami wody i oszczędzania wody, przedstawiają swoje argumenty i przykłady oszczędzania wody na co dzień.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie wiedzy poprzez wykonanie ćwiczeń z bloku „Sprawdź się”.

• Przypomnienie celów lekcji i ocena aktywności uczniów podczas zajęć.

Praca domowa

• Uczniowie przygotowują plakat na temat: W jaki sposób gospodarować wodą w Polsce, tak aby zmniejszyć jej deficyt?

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Animacja może zostać kontekstowo bądź uzupełniająco wykorzystana podczas zróżnicowanych tematycznie lekcji dotyczących ochrony środowiska przyrodniczego i postawy współodpowiedzialności za stan środowiska przyrodniczego Ziemi (zakres podstawowy: XIII. 8, XIII. 10, XIV. 11; zakres rozszerzony: XVIII. 9).