Dla nauczyciela
Autor: Katarzyna Maćkowska
Przedmiot: Filozofia
Temat: Wprowadzenie do hermeneutyki
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.
Cele operacyjne. Uczeń:
przedstawia źródłosłów pojęcia „hermeneutyka”;
wskazuje przykłady operacji myślowych o charakterze hermeneutycznym w filozofii starożytnej i średniowiecznej;
określa, czym są przekonania i w jaki sposób wpływają na ludzkie życie.
rozważa, jak rozwinęła się sztuka interpretacji tekstów od czasów starożytności.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.
Nauczyciel prosi uczniów, żeby zastanowili się, co wpływa na interpretację róznych tekstów, gestów, symboli, zdarzeń.
Faza wprowadzająca:
Po zalogowaniu na platformie nauczyciel prezentuje (na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika) temat lekcji oraz cele zajęć. Omawia lub ustala razem z uczniami kryteria sukcesu.
Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: skąd się wzięło określenie hermeneutyka? Co jest przedmiotem hermeneutyki? Przykłady poszukiwań hermeneutycznych z okresu antyku i średniowiecza.
Faza realizacyjna:
Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej materiał z sekcji „Prezentacja TED”. Odczytanie polecenia do multimedium: czym są przekonania i w jaki sposób wpływają na nasze życie? Wspólna praca całego zespołu klasowego nad odpowiedziami.
Praca z drugim multimedium. Uczniowie zapoznają się z materiałem w sekcji „Prezentacja TED”. Klasa dzieli się na grupy. Każdy zespół opracowuje odpowiedzi do poleceń i ćwiczeń. Po wyznaczonym przez nauczyciela czasie liderzy grup odczytują propozycje. Nauczyciel komentuje rozwiązania uczniów.
Uczniowie rozmawiają, podając swoje – przygotowane przed lekcją – przykłady różnych interpretacji tych samych gestów, zdarzeń czy tekstów. Rozmowa powinna prowadzić do identyfikacji czynników wpływających na różnice w interpretacji.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji zawarty w sekcji „Wprowadzenie” i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Czego się uczniowie nauczyli?
Nauczyciel zadaje uczniom pytania podsumowujące, np. Czym jest i skąd się wzięła hermeneutyka? W jaki sposób filozofowie hermeneutyczni tłumaczyli proces kształtowania się przekonań?
Praca domowa:
Napisz esej filozoficzny, w którym, odwołując się do wykładu prof. Tadeusza Gadacza oraz swojej wiedzy o hermeneutyce, odpowiesz na pytanie: czy człowiek jest w stanie zrozumieć drugiego człowieka?
Materiały pomocnicze:
Eco U., W poszukiwaniu języka uniwersalnego, Gdańsk 2002.
Januszkiewicz M., W‑koło hermeneutyki literackiej, Warszawa 2007.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Uczniowie mogą wykorzystać medium w sekcji „Prezentacja TED” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.