Autor: Katarzyna Maćkowska

Temat: Wprowadzenie do hermeneutyki

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne. Uczeń:

• przedstawia źródłosłów pojęcia „hermeneutyka”;

• wskazuje przykłady operacji myślowych o charakterze hermeneutycznym w filozofii starożytnej i średniowiecznej;

• określa, czym są przekonania i w jaki sposób wpływają na ludzkie życie.

• rozważa, jak rozwinęła się sztuka interpretacji tekstów od czasów starożytności.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.

2. Nauczyciel prosi uczniów, żeby zastanowili się, co wpływa na interpretację róznych tekstów, gestów, symboli, zdarzeń.

Faza wprowadzająca:

1. Po zalogowaniu na platformie nauczyciel prezentuje (na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika) temat lekcji oraz cele zajęć. Omawia lub ustala razem z uczniami kryteria sukcesu.

2. Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: skąd się wzięło określenie hermeneutyka? Co jest przedmiotem hermeneutyki? Przykłady poszukiwań hermeneutycznych z okresu antyku i średniowiecza.

Faza realizacyjna:

1. Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej materiał z sekcji „Prezentacja TED”. Odczytanie polecenia do multimedium: czym są przekonania i w jaki sposób wpływają na nasze życie? Wspólna praca całego zespołu klasowego nad odpowiedziami.

2. Praca z drugim multimedium. Uczniowie zapoznają się z materiałem w sekcji „Prezentacja TED”. Klasa dzieli się na grupy. Każdy zespół opracowuje odpowiedzi do poleceń i ćwiczeń. Po wyznaczonym przez nauczyciela czasie liderzy grup odczytują propozycje. Nauczyciel komentuje rozwiązania uczniów.

3. Uczniowie rozmawiają, podając swoje – przygotowane przed lekcją – przykłady różnych interpretacji tych samych gestów, zdarzeń czy tekstów. Rozmowa powinna prowadzić do identyfikacji czynników wpływających na różnice w interpretacji.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji zawarty w sekcji „Wprowadzenie” i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Czego się uczniowie nauczyli?

2. Nauczyciel zadaje uczniom pytania podsumowujące, np. Czym jest i skąd się wzięła hermeneutyka? W jaki sposób filozofowie hermeneutyczni tłumaczyli proces kształtowania się przekonań?

Praca domowa:

1. Napisz esej filozoficzny, w którym, odwołując się do wykładu prof. Tadeusza Gadacza oraz swojej wiedzy o hermeneutyce, odpowiesz na pytanie: czy człowiek jest w stanie zrozumieć drugiego człowieka?

Materiały pomocnicze:

• Eco U., W poszukiwaniu języka uniwersalnego, Gdańsk 2002.

• Januszkiewicz M., W‑koło hermeneutyki literackiej, Warszawa 2007.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Uczniowie mogą wykorzystać medium w sekcji „Prezentacja TED” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.