SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Anna Ruszczyk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Wpływ pogody i mikroklimatu na człowieka

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa I

Podstawa programowa:

III. Dynamika procesów atmosferycznych: pionowa budowa atmosfery, zjawiska i procesy w atmosferze, przestrzenne zróżnicowanie elementów klimatu, strefy klimatyczne i typy klimatów.

Uczeń:

5. na podstawie własnych obserwacji i innych źródeł informacji identyfikuje czynniki warunkujące mikroklimat miejsca, w którym zlokalizowana jest jego szkoła.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia, podając przykłady, w jaki sposób warunki pogodowe wpływają na organizm człowieka,

• charakteryzuje wpływ mikroklimatu wybranych zbiorowisk roślinnych i miasta na zdrowie człowieka,

• oblicza maksymalny czas bezpiecznego opalania z wykorzystaniem kremu z filtrem o różnej wartości,

• określa czynniki warunkujące mikroklimat miejsca, w którym jest zlokalizowana jego szkoła.

Strategie nauczania: konstruktywizm, konektywizm

Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, metody operatywne (praca z tekstem e‑materiału, filmem edukacyjnym, analiza tabel i wykresów), mapa myśli

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca w grupach, praca na forum klasy

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy/tablety, e‑materiał, podręcznik, 5 karteczek z nazwami wybranych zbiorowisk roślinnych i miasta (do losowania dla grup), arkusze papieru, pisaki

Materiały pomocnicze

T. Kozłowska‑Szczęsna, Wpływ środowiska atmosferycznego na zdrowie i samopoczucie człowieka, PAN IGiPZ, Warszawa 2004.

C. Koźmiński, B. Michalska, Ćwiczenia z bioklimatologii, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2013.

D. Martyn, Klimaty kuli ziemskiej, PWN, Warszawa 1985.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Pogadanka na temat wpływu pogody na nasze samopoczucie i zdrowie – uczniowie podają przykłady.

• Nauczyciel wprowadza pojęcie: meteoropata (meteopata), może wykorzystać tekst e‑materiału.

• Następnie nauczyciel podaje temat i cele lekcji.

Faza realizacyjna

• Nawiązując do pogadanki wstępnej, nauczyciel przedstawia i razem z uczniami omawia schemat Elementy środowiska atmosferycznego mające wpływ na zdrowie człowieka; przedstawia główne grupy bodźców oddziałujących na człowieka (w tekście e‑materiału).

• Wprowadzenie terminu mikroklimat. Uczniowie zapoznają się z filmem edukacyjnym. Możliwość dyskusji, wyjaśnień na forum klasy (jeżeli w filmie uczniów coś dodatkowo zainteresowało lub było coś dla nich niezrozumiałe). Następnie uczniowie wykonują polecenia zawarte w tej części e‑materiału (1. Określ charakterystyczne cechy mikroklimatu miejskiego oraz występującego w lesie. 2. Na podstawie własnych obserwacji i innych źródeł informacji określ czynniki warunkujące mikroklimat miejsca, w którym zlokalizowana jest Twoja szkoła – praca w grupach). Prezentacja wyników pracy uczniów, nauczyciel weryfikuje poprawność odpowiedzi, w razie potrzeby uzupełnia.

• Nauczyciel prosi uczniów o analizę schematu z e‑materiału: Możliwości pojawienia się wybranych dolegliwości chorobowych związanych z układem niskiego ciśnienia i przejściem frontów atmosferycznych.

• Następnie uczniowie, pracując w parach, zapoznają się z tekstem e‑materiału Wpływ wybranych warunków pogodowych na zdrowie człowieka – Promieniowanie UV a bezpieczne opalanie.

• Dyskusja na forum klasy, na jej koniec uczniowie indywidualnie obliczają maksymalny czas bezpiecznego opalania się z wykorzystaniem kremu z filtrem o różnej wartości (można wykorzystać jedno z ćwiczeń z części „Sprawdź się” – ćwiczenie 3 lub 4).

• Nauczyciel wprowadza uczniów do pracy w grupach – dzieli uczniów na 5 grup, rozdaje arkusze papieru i pisaki, wyjaśnia zadania do wykonania przez poszczególne grupy do problemu W jaki sposób mikroklimat wybranych zbiorowisk roślinnych i miasta wpływa na samopoczucie i zdrowie człowieka?

• Przedstawiciele grup losują wybrane zbiorowisko roślinne lub miasto; uczniowie w grupach tworzą mapę myśli przedstawiającą wpływ mikroklimatu (lasu liściastego, lasu iglastego, łąki, 2 x miasta) na zdrowie człowieka.

• Po zakończeniu pracy grupy prezentują mapy myśli – na początek wpływ mikroklimatu lasu liściastego, lasu iglastego, łąki – podsumowanie na forum klasy.

• Dwie grupy, które opracowały mapy myśli dla wpływu miasta, wieszają swoje prace obok siebie, każda grupa omawia swoją pracę, uczniowie szukają różnic, podobieństw (nawiązanie do miejskiej wyspy ciepła).

• Nauczyciel ewentualnie uzupełnia wypowiedzi uczniów po każdej prezentacji.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami, ocenia pracę uczniów na lekcji.

• Na zakończenie nauczyciel zadaje uczniom pytania: co było ciekawe, łatwe, trudne, jak wykorzystać można te wiadomości i umiejętności, które dziś zdobyliście?

Praca domowa

• Korzystając z przedstawionej tabeli, podaj, które zbiorowiska roślinne są najkorzystniejsze do odwiedzania przez alergików i kiedy, a których powinni raczej unikać i kiedy. Wyjaśnij, dlaczego.

R1EyeLaCa4pU4

Ilustracja

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Film edukacyjny można wykorzystać podczas lekcji z zakresu podstawowego dotyczącej cech klimatu lokalnego, w tym klimatu miasta (dział III. 5. i 6.). Film edukacyjny można wykorzystać także na lekcji powtórzeniowej z działu III. (zakres podstawowy i rozszerzony) lub do samodzielnego utrwalenia wiadomości przez ucznia.