Autor: Anna Grabarczyk

Temat: Losy Józefa K. w Procesie Franza Kafki

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

• omówi sytuacje, w których znalazł się Józef K.;

• wyjaśni, czym jest sytuacja kafkowska;

• porówna sytuacje, w jakich znaleźli się bohaterowie opisani w Zbrodni i karze Fiodora Dostojewskiego i Procesie Franza Kafki.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• praca z tekstem;

• mapa myśli.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Chętni uczniowie zapoznają się z linią chronologiczną związaną z życiem i twórczością Kafki.

2. Wszyscy uczniowie przygotowują się przed lekcją do omówienia losów Józefa K., bohatera Procesu.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel wprowadza uczniów w temat lekcji. Następnie prosi, by uczniowie przygotowali – każdy indywidualnie – mapę myśli, której główne hasło brzmi: Józef K. Wybrana osoba lub ochotnik przedstawia wynik swojej pracy.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z pierwszą częścią sekcji „Przeczytaj” (Wątki autobiograficzne w Procesie). Nauczyciel prosi o podsumowanie zdobytych w ten sposób informacji.

2. Uczniowie zapoznają się z pozostałymi informacjami w sekcji „Przeczytaj”. Krótko interpretują fragment Procesu, z którym się zapoznali.

3. Uczniowie przechodzą do sekcji „Sprawdź się”. Dzielą się na dwie grupy. Zespół 1 zajmuje się zadaniami 1, 3, 4, 7, zespół 2 – zadaniami 2, 5, 6, 8. Po wyznaczonym przez nauczyciela czasie przedstawiciele grup prezentują odpowiedzi.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie w ramach podsumowania zapoznają się z mapą myśli. w parach wyjaśniają, o czym może świadczyć wielość cech, które można przypisać bohaterowi. Wskazują ich wspólne elementy.
   Drugie polecenie z tej sekcji uczniowie wykonują indywidualnie.

2. Nauczyciel wraz uczniami ustala, czy zostały spełnione kryteria sukcesu.

Praca domowa:

1. Przeczytaj wiersz Tadeusza Różewicza Tego się Kafce nie robi i napisz szkic krytyczny (esej) na temat: „Czego nie robi się Kafce?”, w którym odniesiesz się do treści Procesu.
   Praca domowa z e‑materiału.

Materiały pomocnicze:

• Małgorzata Bogaczyk‑Vormayr, Fałsz egzystencji. Człowiek w dziele Franza Kafki, „Humaniora. Czasopismo Internetowe” 2014, nr 1.

• Grzegorz Jankowicz, Facebook Kafki, „Tygodnik Powszechny” 2012.

Wskazówki metodyczne

• Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Mapa myśli”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.