Imię i nazwisko autora:

Przemysław Michalski

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Co w fizyce oznacza „napracować się”?

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne:
I. Wykorzystanie pojęć i wielkości fizycznych do opisu zjawisk oraz wskazywanie ich przykładów w otaczającej rzeczywistości.
II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych.

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
4) przeprowadza obliczenia liczbowe posługując się kalkulatorem;
15) wyodrębnia zjawisko z kontekstu, nazywa je oraz wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla jego przebiegu;
II. Mechanika. Uczeń:
10) posługuje się pojęciami pracy mechanicznej, mocy, energii kinetycznej, energii potencjalnej wraz z ich jednostkami; stosuje zasadę zachowania energii mechanicznej do obliczeń.

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
4) przeprowadza obliczenia liczbowe posługując się kalkulatorem;
19) wyodrębnia zjawisko z kontekstu, nazywa je oraz wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla jego przebiegu;
II. Mechanika. Uczeń:
20) posługuje się pojęciami pracy mechanicznej, mocy, energii kinetycznej, energii potencjalnej wraz z ich jednostkami; stosuje zasadę zachowania energii mechanicznej do obliczeń.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. zna definicję i jednostkę pracy mechanicznej.

2. stosuje poznaną definicję do wyznaczania pracy.

3. opisuje różnicę między potocznym a ścisłym rozumieniem pracy.

4. określa nowe, różne sytuacje, w których ścisła definicja pracy jest inna od potocznego rozumienia.

5. uzasadnia konieczność krytycznego podejścia do potocznych znaczeń i stwierdzeń.

Strategie nauczania:

grywalizacja

Metody nauczania:

- pogadanka,
- pokaz multimedialny,
- burza mózgów.

Formy zajęć:

praca w grupach

Środki dydaktyczne:

- komputer,
- projektor,
- grafika interaktywna.

Materiały pomocnicze:

-

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

Dyskusja nauczyciela z uczniami na temat potocznego znaczenia określenia „napracować się”. Zaciekawienie – nauczyciel mówi, że fizyczna definicja pracy może nie być zgodna z jego potocznym znaczeniem i zachęca uczniów do próby rozwiązania tego problemu.

Faza realizacyjna

Nauczyciel wprowadza definicję pracy mechanicznej i jej jednostkę (może wykorzystać grafikę interaktywną, gdzie definicja ta jest podana), objaśnia zapis i definicję iloczynu skalarnego.

Nauczyciel wspólnie z uczniami analizuje grafikę interaktywną, zwłaszcza pod kątem sytuacji, w których praca mechaniczna jest równa zero.

W kolejnym etapie następuje zderzenie potocznego pojęcia „napracować się” ze ścisłą, fizyczną definicją pracy. Uczniowie (w grupach) mają za zadanie wymyślić jak najwięcej realnych i fizycznych sytuacji, gdy w sensie potocznym „napracują się” (zmęczą), a praca mechaniczna będzie równa zero (niesienie toreb z zakupami, popychanie nieruchomej ściany, itp.). Wygrywa zespół, który przedstawi najwięcej możliwie różnorodnych sytuacji.

Faza podsumowująca

Wspólne przypomnienie i wskazanie różnic między definicją fizyczną a potoczną. Wyróżnienie fizyki jako ścisłej nauki, w której ramach definiuje się zjawiska w sposób precyzyjny i jednakowy, w przeciwieństwie do potocznych definicji. Rozwiązanie zadań 6. i 7.

Praca domowa

Rozwiązanie zadań 1‑4 z zestawu ćwiczeń w celu utrwalenia wiadomości zdobytych na lekcji.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Uczniowie mogą wykorzystać grafikę do samodzielnego zdobycia wiedzy na temat wyznaczania pracy (np. metoda flipped classroom).