SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Monika Piechowicz‑Kruk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Uwarunkowania występowania wód podziemnych

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa I

Podstawa programowa:

IV. Dynamika procesów hydrologicznych: ruchy wody morskiej, wody podziemne i źródła, ustroje rzeczne, typy jezior. Uczeń:

2) wyróżnia rodzaje wód podziemnych, w tym występujących w okolicy szkoły oraz wyjaśnia powstawanie źródeł.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wyjaśnia, czym są wody podziemne,

• określa warunki występowania wód podziemnych.

Strategie nauczania: konektywizm

Metody nauczania: burza mózgów, miniwykład, pogadanka, gadająca ściana, JIGSAW, czyli uczenie się we współpracy

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca w grupach, plenum

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy lub tablety, atlas, mapa świata, karta pracy

Materiały pomocnicze:

• Bajkiewicz‑Grabowska E., Mikulski Z., Hydrologia ogólna, PWN, Warszawa 2011.

• Dynowska I., Tlałka A., Hydrografia, PWN, Warszawa 1982.

• Eagleson P.S., Hydrologia dynamiczna, PWN, Warszawa 1978.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Nauczyciel prosi uczniów, aby dobrali się w pary i wymienili się wiedzą na temat wód podziemnych – czym są i skąd się biorą. Następnie na plenum pary dzielą się informacjami, a nauczyciel zapisuje na tablicy te informacje. Uczniowie zapoznają się ze wstępem do e‑materiału, konfrontując zapisane notatki w parach. Następnie zgłaszają się i uzupełniają informacje na plenum.

• Po pogadance nauczyciel podsumowuje zebrane informacje. Następnie przedstawia temat i cele lekcji.

Faza realizacyjna

• Uczniowie zapoznają się z tekstem „Przeczytaj”. Nauczyciel prosi uczniów, aby w parach zdefiniowali 3 pojęcia: aeracja, saturacja i porowatość skał. Wspólnie omawiają te pojęcia.

• Następnie nauczyciel dzieli uczniów na trzyosobowe grupy tak, aby uczniowie mogli między sobą wymienić się opracowana wiedzą.

• Uczniowie pracują zgodnie z zasadami metody JIGSAW. Każda grupa analizuje wylosowany jeden z trzech fragmentów tekstu znajdującego się w zakładce „Przeczytaj” i opracowuje jednej z trzech punktów karty pracy: 1) Pochodzenie wód podziemnych 2) Występowanie wód podziemnych, 3) Rodzaje wód podziemnych.

• Każda grupa ma do dyspozycji treści materiału. Uczniowie mogą korzystać z grafiki interaktywnej w celu wskazania przykładów w analizie opracowywanych punktów w karcie pracy. Kartę pracy otrzymuje każdy uczeń i robi własne notatki na podstawie pracy w grupie.

• Następnie uczniowie wymieniają się między grupami, a pozostawiony w każdej grupie ekspert przedstawia treści ze swojej grupy. Następuje tyle wymian uczniów, aby każdy uczeń mógł wykonać każde polecenie i omówić zagadnienie do tematu w każdej grupie i zapisać wnioski do tematu lekcji.

• Po upływie wyznaczonego czasu na pracę nauczyciel prosi o przedstawienie na plenum wniosków sformułowanych przez uczniów oraz dokonuje podsumowania zebranych informacji. Wskazuje przykłady na grafice interaktywnej oraz stosuje elementy miniwykładu i ćwiczenia interaktywne na grafice do tematu.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami i wprowadza do fazy ćwiczeń na podstawie poznanego materiału. Uczniowie wykonują ćwiczenia z e‑materiału.

• Omówienie wyników ćwiczeń. Nauczyciel pyta o ewentualne trudności i oczywistości w temacie, co było nową wiedzą dla uczniów. Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami.

Praca domowa

• Wyjaśnij, dlaczego wody głębinowe mają niższą temperaturę od wód gruntowych.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium: grafika interaktywna może zostać wykorzystana podczas omawiania treści w zakładce „Przeczytaj” lub w temacie „Kryteria podziału i rodzaje wód podziemnych”.