Autorka: Anna Wąsiel‑Alberska

Przedmiot: Wiedza o społeczeństwie

Temat: Ewolucja ustroju politycznego Francji

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

V. Państwo, myśl polityczna i demokratyzacja.

Uczeń:

16) przedstawia – na wybranych przykładach – różne modele demokratyzacji; rozważa, na ile polska demokratyzacja przełomu lat 80. i 90. XX w. miała charakter reformy, a na ile – rewolucji.

VIII. Modele sprawowania władzy.

Uczeń:

5) charakteryzuje systemy ze szczególną rolą prezydenta – klasyczny prezydencki (na przykładzie Stanów Zjednoczonych Ameryki) i semiprezydencki/ parlamentarno‑prezydencki (na przykładzie Republiki Francuskiej); wykazuje, że elementy drugiego z tych systemów obowiązują w Rzeczypospolitej Polskiej;

10) charakteryzuje typy relacji między rządem a głową państwa na przykładzie Republiki Francuskiej (w tym sytuację koabitacji) oraz Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• analizuje teksty źródłowe kolejnych konstytucji francuskich;

• porównuje demokratyczne rozwiązania występujące we francuskich konstytucjach;

• wskazuje idee oświecenia zawarte w aktach konstytucyjnych;

• analizuje cechy systemu semiprezydenckiego;

• ocenia wpływ rozwiązań konstytucyjnych na system polityczny współczesnej Francji.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• mapa myśli;

• analiza tekstu źródłowego;

• dyskusja.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją

Na poprzedniej lekcji uczniowie proszeni są, aby przypomnieli sobie najważniejsze wydarzenia w historii Francji końca XVIII i w XIX w. Powinni skupić się na sytuacjach, w których dochodziło do zmiany ustroju.

Faza wstępna

1. Na początku lekcji uczniowie podczas burzy mózgów wypisują na tablicy momenty przełomowe w historii Francji końca XVIII i w XIX w.

2. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

Faza realizacyjna

1. Podział na 3–4 grupy. Każda zespół analizuje jedną z ustaw konstytucyjnych związanych ze zmianami ustrojowymi we Francji. Uczniowie powinni skupić się na instytucjach demokratycznych.

2. Wybrane przez grupy osoby na forum klasy przedstawiają analizę. Członkowie grup mają możliwość uzupełnienia odpowiedzi.

3. Uczniowie wypisują w formie mapy myśli podobne rozwiązania ustrojowe, które pojawiły się w kolejnych konstytucjach.

4. Praca z filmem „Cechy systemu semiprezydenckiego we Francji”. Uczniowie wynotowują najistotniejsze informacje, a następnie dyskutują o tym, która z cech systemu semiprezydenckiego najsilniej wpływa na stabilność rządów.

Faza podsumowująca

1. Dyskusja. Uczniowie proszeni są o odniesienie się do stwierdzenia: „Proces demokratyzacji systemu politycznego Francji odwoływał się do idei filozofów oświecenia”.

2. Jeden z uczniów podsumowuje dyskusję, a na tablicy pojawiają się konkretne rozwiązania oświeceniowe widoczne we francuskich konstytucjach.

3. Uczniowie w parach wykonują ćwiczenia 5–8 z sekcji „Sprawdź się”.

Praca domowa:

Przygotuj prezentację multimedialną, w której przedstawisz proces demokratyzacji dowolnego państwa europejskiego.

Materiały pomocnicze:

Jan Baszkiewicz, Historia Francji, Wrocław 1999.

Iwo Jaworski, Konstytucja Jakobińska z 1793 roku, bibliotekacyfrowa.pl.

Materiały do nauk administracyjnych/Francja 1789–1814, pl.wikibooks.org.

Marta Maj, Historia narodowa jako element wsparcia republikanizmu francuskiego w XIX wieku (J. Michelet, E. Quinet, E. Lavisse), Poznań 2016, repozyturium.edu.pl.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Filmy mogą być wykorzystane przez uczniów do przygotowania się do lekcji powtórkowej.