Autor: Anna Grabarczyk

Temat: Wojna i pejzaż pamięci

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Cele operacyjne. Uczeń:

• poznaje powojenne losy Antoniego Słonimskiego i Juliana Tuwima;

• wymienia wydarzenia polityczne, które wyznaczyły etapy twórczości Antoniego Słonimskiego po II wojnie światowej;

• wskazuje wybrane inwestycje architektoniczne, które wzbogaciły powojenny pejzaż Warszawy;

• omawia wyrażenia i zwroty frazeologiczne wykorzystane przez Antoniego Słonimskiego w wierszu Lamus;

• porównuje poetycki opis pierwszomajowego pochodu w wierszu Antoniego Słonimskiego ze sceną uwiecznioną na fotografii z 1952 roku;

• redaguje rozprawkę na temat nieprzemijającej wartości słów.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem e‑podręcznika;

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• e‑podręcznik;

• tablica interaktywna lub rzutnik;

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie prezentacji na podstawie informacje zawartych w sekcji „Przeczytaj”.

Faza wprowadzająca:

1. Prowadzący wyświetla na tablicy i przybliża uczniom temat zajęć. Następnie prosi uczniów, aby zgłosili swoje propozycje pytań do wspomnianego tematu. Jedna osoba może zapisywać je na tablicy. Gdy uczniowie wyczerpią pomysły, a pozostały jakieś ważne kwestie do poruszenia, nauczyciel je dopowiada.

2. Nauczyciel inicjuje rozmowę wprowadzającą w temat lekcji.

Faza realizacyjna:

1. Prezentacje uczniów. Część właściwa lekcji zaczyna się od prezentacji efektów pracy w domu wybranych uczniów. Pozostali uczniowie zadają pytania prezentującym oraz uzupełniają informacje.

2. Praca z tekstem. Jeżeli przygotowanie uczniów do lekcji jest niewystarczające, nauczyciel prosi o indywidualne zapoznanie się z treścią w sekcji „Przeczytaj”. Każdy uczestnik zajęć podczas cichego czytania wynotowuje najważniejsze kwestie poruszone w tekście. Następnie wybrani uczniowie odczytują na głos swoje notatki.

3. Praca z multimedium. Uczniowie zapoznają się z medium w sekcji „Audiobook”. Tworzą notatkę podsumowującą wiadomości w materiale. Następnie wykonują polecenie: 1 i 2.

4. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie wykonują indywidualnie następujące ćwiczenia w sekcji „Prezentacja multimedialna”: 1 i 2, a następnie porównują swoje odpowiedzi z kolegą lub koleżanką.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie w ramach podsumowują wykonują polecenia 1 i 2 z sekcji „Prezentacja multimedialna”.

Praca domowa:

1. Czy istnieją słowa, których wartość nie przemija? – napisz rozprawkę na podstawie utworu Antoniego Słonimskiego Lamus. Odwołaj się do innego tekstu kultury oraz własnych przemyśleń. Swoją wypowiedź opatrz mottem zaczerpniętym z wiersza:
   Ach, wrócić do lamusa, wrócić na poddasze.
   Wydobyć z zapomnienia, ze stosu starzyzny
   Poczciwe słowa „prawość” i „miłość ojczyzny”.

   Przypomnij sobie utwory, których autorzy zwracają uwagę na wartość słów bądź całych dzieł, np. Biblia (Nowy Testament, Ewangelia św. Jana); Szekspir (Hamlet); Jan Kochanowski (Na swoje księgi), Leopold Staff (Ars poetica) poemat Adama Mickiewicza Pan Tadeusz.

Materiały pomocnicze:

• Michał Głowiński, Wstęp, [w:] Julian Tuwim, Wiersze wybrane, oprac. M. Głowiński, Wrocław – Warszawa – Kraków 1986.

• Ryszard Matuszewski, Poezja polska 1939–1996. Antologia, Warszawa 1998.

Wskazówki metodyczne

• Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Audiobook”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.