Prezentacja multimedialna
Warszawa – miasto Tuwima i Słonimskiego. Pejzaż pierwszych dekad powojennej stolicy na fotografii
Morze ruin
Panoramiczne ujęcia z lotu ptaka oddawały ogrom zniszczeń miasta. Po zakończeniu wojny Warszawa była morzem ruin, z których podnosiła się w kolejnych dekadach.
Przygoda na Mariensztacie
Kiedy pod koniec lat 40. zaczęto budować osiedle Mariensztat, Julian Tuwim był już w kraju. Najpierw zamieszkał wraz z żoną przy ul. Wiejskiej w Warszawie, a następnie w domu w Aninie.
Tuwim – poeta państwowy
Po powrocie do Warszawy w 1946 roku Julian Tuwim został okrzyknięty „poetą państwowym”. Był zapraszany na spotkania i wernisaże, przyjmował zagranicznych gości. Na zdjęciu uwieczniono moment zwiedzania przez poetę wraz z ówczesnym ambasadorem ZSRR w Polsce Wiktorem Lebiediewem wystawy poświęconej książce radzieckiej.
Czasy pochodów i wieców
Podobne wiece organizowano przy okazji obchodów różnych świąt państwowych. Na długie lata wpisały się w pejzaż wszystkich polskich miast i miasteczek. Jeden z takich oficjalnych przemarszów uwiecznił w wierszu Pierwszy maja Antoni Słonimski:
Idziemy z fabryk i sztolni,
Idziemy, jak szliśmy co rok.
Miarowo bije nasz krok
Zwycięskim rytmem historii.(Antoni Słonimski, Pierwszy maja)
Klub Krzywego Koła
W latach 1955–1962 Antoni Słonimski aktywnie uczestniczył w działaniach warszawskiego Klubu Krzywego Koła – rodzaju towarzystwa dyskusyjnego, krytycznego wobec władz komunistycznych. Założycielami klubu byli pisarz Juliusz Wilczur‑Garztecki wraz z żoną Ewą – uczestniczką powstania warszawskiego, działaczką lewicowej konspiracji i krytyczką sztuki.
Pałac Kultury i Nauki
W pierwszej połowie l. 50. warszawski pejzaż wzbogacił się o monumentalną bryłę Pałacu Kultury i Nauki – daru Związku Radzieckiego dla Polski. Jego pomysłodawcą był Józef Stalin. Budowa gmachu trwała trzy lata, od 1952 do połowy 1955 roku. Budowla na stałe wpisała się w pejzaż Warszawy.
Supersam
Supersam w Warszawie powstał w roku 1962. Była to pierwsza tego typu placówka handlowa w Polsce. Choć budynek został zburzony w 2006 roku, uznaje się go za wybitne osiągnięcie architektury modernistycznej. Nazwa sklepu przyjęła się w całym kraju i od tego czasu Polacy zaczęli robić zakupy w „supersamach”.
Julian Tuwim nie doczekał już tych najnowszych architektonicznych projektów Polski Ludowej. Poeta zmarł w 1953 roku w Zakopanem. Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
Rondo ONZ
Nowoczesne rondo znajdujące się na skrzyżowaniu ulic Świętokrzyskiej, Prostej i Marchlewskiego (obecnie: al. Jana Pawła II) oddano do użytku w 1965 roku.
Dworzec Warszawa Centralna
Ostatnią wielką budową powojennej Warszawy, którą poznał Antoni Słonimski, był Dworzec Centralny, budowany w latach 1972–1975. Poeta zmarł rok później, w wyniku urazów doznanych podczas wypadku samochodowego. Został pochowany na cmentarzu w Laskach.
Na podstawie informacji zawartych w sekcji Przeczytaj oraz w multimediach oceń prawdziwość wypowiedzi.
| Zdanie | Prawda | Fałsz |
| Julian Tuwim swoje najlepsze wiersza napisał w okresie dwudziestolecia międzywojennego. | □ | □ |
| Tuwim chętnie stosował skróty nazw polskich miast, uznając je za przejaw językowej nowoczesności. | □ | □ |
| Antoni Słonimski został uznany po II wojnie światowej za poetę państwowego. | □ | □ |
| Świat przedstawiany w poezji pierwszej powojennej dekady jest wyjątkowo skomplikowany i nieoczywisty. | □ | □ |
| Słonimski w swoich późnych utworach podejmował tematy związane z refleksją nad wartością języka. | □ | □ |
Wyjaśnij, z czego wynikają zmiany znaczenia wyróżnionych przez Antoniego Słonimskiego w wierszu Lamus (sekcja Przeczytaj) wyrazów i zwrotów.
Czy istnieją słowa, których wartość nie przemija?
– napisz rozprawkę na podstawie utworu Antoniego Słonimskiego Lamus. Odwołaj się do innego tekstu kultury oraz własnych przemyśleń. Swoją wypowiedź opatrz mottem zaczerpniętym z wiersza:
Ach, wrócić do lamusa, wrócić na poddasze.
Wydobyć z zapomnienia, ze stosu starzyzny
Poczciwe słowa „prawość” i „miłość ojczyzny”.
Przypomnij sobie utwory, których autorzy zwracają uwagę na wartość słów bądź całych dzieł, np. Biblia (Nowy Testament, Ewangelia św. Jana); Szekspir (Hamlet); Jan Kochanowski (Na swoje księgi), Leopold Staff (Ars poetica) poemat Adama Mickiewicza Pan Tadeusz.