Scenariusz Lekcji

Autor: Jolanta Loritz‑Dobrowolska

Temat: Różnorodność genetyczna – minimalna i efektywna wielkość populacji

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Dowiesz się, czym jest różnorodność genetyczna.

• Określisz przyczyny różnorodności genetycznej.

• Scharakteryzujesz minimalną i efektywną wielkość populacji.

• Wyjaśnisz wpływ krzyżowania na różnorodność genetyczną.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm/nauczanie hybrydowe;

• operacyjna;

• emocjonalna.

Metody i techniki nauczania:

• odwrócona klasa;

• prezentacje uczniowskie;

• dyskusja „za i przeciw”;

• ćwiczenia przedmiotowe.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przed lekcją

Uczniowie przed lekcja zapoznają się z materialem z e‑podręcznika. Chętni Uczniowie w grupach 2‑3 osobowych przygotowują na lekcję prezentacje na temat krzyżowania: wsobnego, hybrydowego, gospodarczego roślin i zwierząt.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Nauczyciel „na wejściu” prezentuje pokaz fotografii z muzyką, ukazujących piękno przyrody, różne krajobrazy i gatunki (ok. 3 min)

2. Pogadanka: Jak sądzicie, co jest przyczyną takiego zróżnicowania? Uczniowie udzielają różnych odpowiedzi.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel odwołuje się do wiedzy U z genetyki mendlowskiej; prosi uczniów o przypomnienie sobie lub wyszukanie w e‑podręczniku pojęć „gen”, „allel”, „homozygota”, „heterozygota”, „krzyżowanie”

2. Grupy uczniów prezentują i omawiają przygotowane wcześniej prezentacje. Na tablicy zapisywane są cechy różnych rodzajów krzyżowania do porównania.

3. Nauczyciel inicjuje dyskusję: „Czy krzyżowanie gatunków jest uzasadnione? czy zawsze jest etyczne?”

4. Uczniowie wypowiadają się w dyskusji, Nauczyciel moderuje ją (temat angażuje emocjonalnie), po kilku minutach kończy wnioskiem: „Wasze wypowiedzi odnosiły się do jednej z przyczyn różnorodności – rekombinacji. Teraz przyjrzyjcie się drugiej przyczynie – mutacjom i ich skutkom w populacjach”

5. Uczniowie analizują przykład działania selekcji z e‑podręcznika i obliczenia efektywnej i minimalnej wielkość populacji

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie wykonują wybrane ćwiczenia z e‑podręcznika (zależnie od czasu), np: 2, 4, 8

2. Nauczyciel prosi uczniów o swobodne wypowiedzi: “czego nowego się dowiedziałam?” “nauczyłem się…”

Praca domowa:

• ćwiczenie 7

Materiały pomocnicze:

• Wyszukany w sieci filmik o pięknie przyrody lub pokaz slajdów, przygotowany przez nauczyciela/kę

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania symulacji:

Symulację uczniowie mogą wykorzystać do przygotowania się do lekcji.