SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Anna Ruszczyk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Czynniki wpływające na powstawanie jezior

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa I

Podstawa programowa

IV. Dynamika procesów hydrologicznych: ruchy wody morskiej, wody podziemne i źródła, ustroje rzeczne, typy jezior.

Uczeń:

5) wyjaśnia powstawanie różnych typów jezior na Ziemi.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wyjaśnia, czym są jeziora i jak powstają,

• omawia czynniki wpływające na powstawanie jezior,

• rozpoznaje na podstawie opisu czynniki wpływające na powstawanie jezior.

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody nauczania: dyskusja, mapa mentalna, praca z grafiką interaktywną i tekstem e‑materiału

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca na forum klasy

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy/tablety, e‑materiał, podręcznik, obrazy lub film przedstawiający jeziora

Materiały pomocnicze

Dawydow L.K., Dmitrijewa A.A., Konkina N.G., Hydrologia ogólna, PWN, Warszawa 1979.

Desperak J., Balon J., Tablice geograficzne, Świat Książki, Warszawa 2003, s. 353–376.

Faza wprowadzająca

• Nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę zajęć – przedstawia uczniom krajobraz pojezierny (obrazy, film); inicjuje krótką dyskusję na temat: Co to jest jezioro? Czy wszystkie jeziora są takie same, czym się różnią, dlaczego?

• Nauczyciel przedstawia temat i cele lekcji.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel przedstawia klasie problem do rozwiązania: Jakie muszą zostać spełnione warunki, aby powstało jezioro? Zapisuje go na tablicy.

• Klasa zostaje podzielona na grupy – każda grupa otrzymuje arkusz papieru, pisaki; uczniowie mają stworzyć mapę mentalną rozwiązującą problem.

• Uczniowie dyskutują nad zredagowaniem czynników wpływających na powstawanie jezior, następnie za pomocą schematów, rysunków, strzałek, haseł itp. tworzą wizualne opracowanie problemu.

• Nauczyciel wspiera uczniów w uporządkowaniu zagadnień, rozumieniu związków i zależności.

• Po upływie określonego przez nauczyciela czasu następuje prezentacja map mentalnych przez przedstawicieli grup.

• Uczniowie mogą wzajemnie uzupełniać swoje wypowiedzi i zadawać pytania.

• Wspólnie z uczniami nauczyciel dokonuje oceny pracy grup.

• Następnie przedstawione na mapach mentalnych czynniki w formie notatki zostają zapisane do zeszytu.

• Nauczyciel prosi o zapoznanie się z tekstem dotyczącym genetycznych typów jezior (część „Przeczytaj”).

• Uczniowie starają się określić czynniki, które zadecydowały o powstaniu poszczególnych typów jezior, nauczyciel wspiera, ewentualnie koryguje wypowiedzi uczniów.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z grafiką interaktywną i wykonanie zawartych w tej części e‑materiału poleceń.

• Nauczyciel wprowadza uczniów do ćwiczeń w e‑materiale – w zależności od tempa pracy uczniowie wykonują kilka wskazanych przez nauczyciela ćwiczeń.

• Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami, pyta uczniów o to, co na lekcji było łatwe, trudne, ciekawe, do czego można wykorzystać zdobytą wiedzę.

Praca domowa

• Przedstaw czynniki, które wpłynęły na powstanie jezior w Polsce.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafikę interaktywną można wykorzystać w toku lekcji dotyczących genezy jezior i rozmieszczenia jezior na Ziemi (zakres podstawowy: IV. 1).