Dla nauczyciela
Autor: Anna Grabarczyk
Przedmiot: Język polski
Temat: Rysy na sielankowym obrazie życia w Soplicowie (Sędziego nauka o grzeczności)
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności.
Cele operacyjne. Uczeń:
scharakteryzuje postać Sędziego na podstawie fragmentu Pana Tadeusza;
określi znaczenie zasad, jakim hołduje Sędzia;
wskaże fragmenty wypowiedzi Sędziego, które świadczą o tym, że myśli on stereotypowo.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Faza wprowadzająca:
Uczniowie zapoznają się z cytatami z Pana Tadeusza Adama Mickiewicza, które zawierają informacje na temat Sędziego.
Uczniowie rozmawiają o zasadach, jakim hołduje Sędzia. Określają ich znaczenie.
Nauczyciel przedstawia cel zajęć i podaje temat.
Faza realizacyjna:
Uczniowie zapoznają się z zawartym w e‑materiale filmem. Na jego podstawie w parach charakteryzują elementy, które zaburzają idylliczny charakter świata epopei Mickiewicza. Następnie rozważają, w jaki sposób obyczaje i wartości ukazane w Panu Tadeuszu wpływają na kształt świata, w jakim żyją bohaterowie epopei.
Uczniowie odliczają do dwóch, dzieląc się na dwie grupy. Nauczyciel informuje, że będą dyskutować i wykorzystają do tego metodę akwarium. Nauczyciel wyjaśnia zasady dyskusji oraz określa jej czas.
Pierwsza drużyna siada w kręgu i prowadzi rozmowę na temat: Które z przekazywanych przez Sędziego wartości przekonują cię, a z którymi się nie identyfikujesz? Druga grupa obserwuje i zapisuje swoje spostrzeżenia dotyczące doboru i skuteczności argumentów, przestrzegania zasad i ogólnego przebiegu rozmowy.
Po upływie wyznaczonego czasu następuje zamiana ról. Na zakończenie wybrane osoby przedstawiają na forum klasy swoje spostrzeżenia.Jako ćwiczenie dodatkowe nauczyciel proponuje rozpoznawanie środków poetyckich zastosowanych we fragmentach Pana Tadeusza umieszczonych w e‑materiale i określenie ich funkcji. Uczniowie mogą to zadanie wykonać w kilkuosobowych grupach.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel przechodzi do sekcji „Sprawdź się”. Dzieli uczniów na 3 grupy (lub więcej, w zależności od czasu, który pozostał na pracę z ćwiczeniami). Przydziela uczniom zadania i wyznacza czas na ich realizację. Po zakończeniu pracy weryfikuje poprawność odpowiedzi.
Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.
Praca domowa:
Przeredaguj wypowiedź Sędziego tak, aby była to wypowiedź na temat grzeczności bez odwoływania się do stereotypów i uprzedzeń.
Materiały pomocnicze:
Stefanowska Zofia, Pan Tadeusz, [w:] Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny, t. 2, PWN, Warszawa 1985.
Witkowska Alina, Literatura romantyzmu, PWN, Warszawa 1986.
Wskazówki metodyczne
Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Film” do podsumowania lekcji.