Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: Na drodze ku stabilizacji. Sejm Ustawodawczy 1919–1922 i uchwalenie małej konstytucji

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia, dlaczego wybory do pierwszego sejmu II Rzeczypospolitej nie odbyły się w całym kraju.

• opisuje zasady ustroju Rzeczypospolitej, które zmieściły się na jednej kartce.

• przedstawia ugrupowanie, które wprowadziło do sejmu najwięcej kobiet.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Przybliżenie przez nauczyciela wyświetlonych na tablicy: tematu i celów lekcji. Określenie wiążących dla uczniów kryteriów sukcesu.

2. Nauczyciel inicjuje rozmowę na temat sytuacji politycznej w kraju w 1919 r. wprowadzającą w temat lekcji.

Faza realizacyjna:

1. Metoda jigsaw. Uczniowie odliczają do trzech lub do sześciu (w zależności od liczebności klasy). Łączą się w zespoły wg przydzielonych numerów. Każda grupa opracowuje fragment materiału z sekcji „Przeczytaj”.

• Grupa 1 i 4 – Pierwsze wybory parlamentarne

• Grupa 2 i 5 - Otwarcie Sejmu Ustawodawczego

• Grupa 3 i 6 - Uchwalenie Małej konstytucji

Po zakończeniu pracy uczniowie zmieniają zespoły tak, by w każdym znalazła się przynajmniej jedna osoba z poprzednich grup. Uczniowie dzielą się wiedzą zdobytą wcześniej i uczą się od siebie nawzajem. Chętne/wybrane osoby omawiają przydzielone zagadnienia. Pozostali uczniowie mogą zadawać pytania i weryfikować przedstawione informacje.

2. Praca z multimedium („Schemat”). Uczniowie zapoznają się z e‑materiałem i wykonują polecenie nr 1 : „W wyniku wyborów z 1919 roku w Sejmie, po raz pierwszy w historii, znalazło się 8 kobiet. Jak myślisz, dlaczego na listach pojawiły się żeńskie nazwiska, niektóre nawet na czołowych miejscach? W jaki sposób partie mogły zyskać na obecności kobiet w parlamencie?”. Tworzą notatkę w formie mapy myśli.

3. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Prowadzący zapowiada uczniom, że w kolejnym kroku będą rozwiązywać ćwiczenia od 1 do 4 – od najprostszych do najtrudniejszych. Każdy z uczniów robi to samodzielnie. Po ustalonym czasie wybrani uczniowie przedstawiają odpowiedzi, a reszta klasy wspólnie ustosunkowuje się do nich. Nauczyciel w razie potrzeby koryguje odpowiedzi, dopowiada istotne informacje, udziela uczniom informacji zwrotnej.

4. Kolejne ćwiczenia 5 i 6 uczniowie wykonują w parach. Konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i ustalają jedną wersję odpowiedzi.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji „Na drodze ku stabilizacji. Sejm ustawodawczy 1919‑1922 i uchwalenie Małej Konstytucji” i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście ich realizacji następuje omówienie ewentualnych problemów z rozwiązaniem ćwiczeń i poleceń z sekcji „Sprawdź się”.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.

Praca domowa:

1. Opracuj podsumowanie tematu „Na drodze ku stabilizacji. Sejm Ustawodawczy 1919–1922 i uchwalenie małej konstytucji” w formie pytań do krzyżówki.

2. Wykonaj w domu ćwiczenia niezrealizowane na lekcji.

Materiały pomocnicze:

• Janusz Pajewski, Budowa Drugiej Rzeczypospolitej 1918‑1926, Poznań 1995.

• Olga Wiechnik, Posełki. Osiem pierwszych kobiet, Poznań 2019.

• Piotr A. Tusiński, Sejm Ustawodawczy Rzeczypospolitej Polskiej 1919‑1922, Warszawa 2019.

• Wincenty Witos, Moje wspomnienia, t. 2, Paryż 1964.

Wskazówki metodyczne:

• Informacje z sekcji „Schemat” mogą być wykorzystane w trakcie lekcji do pracy uczniów w parach lub samodzielnie.