Sprawdź się
Dokończ zdanie, wybierając właściwe określenia.
Zaznacz, które odpowiedzi są fałszywe, a które prawdziwe.
Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
Pierwsze posiedzenie Sejmu Ustawodawczego odbyło się 10 lutego 1919 r. | □ | □ |
Miało miejsce w przygotowanym w tym celu opuszczonym budynku Aleksandryjsko‑Maryjskiego Instytutu Wychowania Panien w Warszawie. | □ | □ |
Budynek Aleksandryjsko‑Maryjskiego Instytutu Wychowania Panien został później przebudowany i zamieniony w Pałac Prezydencki. | □ | □ |
Pierwsze posiedzenie Sejmu Ustawodawczego otworzył Ignacy Jan Paderewski. | □ | □ |
Pierwszym Marszałkiem seniorem został Wincenty Witos. | □ | □ |
Porównaj mapę II Rzeczypospolitej z mapą okręgów wyborczych ze stycznia 1919 r. oraz dekretem o wyborach do Sejmu Ustawodawczego.
Porównaj skład Sejmu Ustawodawczego od stycznia 1919 r. do lipca 1922 r., a następnie wykonaj polecenia.
Wyszczególnienie | II 1919 | 12 IV 1919 | 15 VI 1919 | 7 XI 1919 | 31 XII 1919 | 20 I 1920 | VII 1922 | XI 1922 | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
L | % | L | % | L | % | L | % | L | % | L | % | L | % | L | % | |
Prawica ogółem, w tym: | 116 | 34,2 | 109 | 31,3 | 140 | 35,8 | 71 | 18,1 | 73 | 18,5 | 71 | 18 | 107 | 24,8 | 114 | 26,4 |
Związek Ludowo‑Narodowy | 116 | 34,2 | 109 | 31,3 | 140 | 35,8 | 71 | 18,1 | 73 | 18,5 | 71 | 18 | 81 | 18,8 | 91 | 21,1 |
Narodowo‑Chrześcijańskie Stronnictwo Ludowe | x | x | x | x | x | x | x | x | x | x | x | x | 26 | 6 | 23 | 5,3 |
Centrum ogółem, w tym: | 105 | 30,8 | 109 | 31,3 | 131 | 33,2 | 255 | 64,9 | 251 | 63,5 | 258 | 65,3 | 233 | 53,9 | 216 | 50,1 |
Polski Związek Ludowy | 27 | 8 | 31 | 8,9 | 35 | 8,9 | x | x | x | x | x | x | x | x | x | x |
Klub Pracy Konstytucyjnej | 18 | 5,2 | 17 | 4,9 | 18 | 4,5 | 18 | 4,6 | 18 | 4,6 | 18 | 4,6 | 16 | 3,7 | 15 | 3,5 |
Narodowy Związek Robotniczy | 16 | 4,7 | 17 | 4,9 | 32 | 8,1 | 13 | 3,3 | 15 | 3,8 | 14 | 3,5 | 21 | 4,9 | 21 | 4,9 |
PSL „Piast” | 44 | 12,9 | 44 | 12,6 | 46 | 11,7 | 109 | 27,7 | 109 | 27,6 | 108 | 27,3 | 96 | 22,3 | 81 | 18,8 |
Narodowy Związek Ludowy | x | x | x | x | x | x | 68 | 17,3 | 67 | 16,9 | 71 | 18 | 45 | 10,4 | 45 | 10,4 |
Narodowo‑Chrześcijański Klub Robotniczy | x | x | x | x | x | x | 29 | 7,4 | 30 | 7,6 | 29 | 7,3 | 26 | 6 | 25 | 5,8 |
Polskie Stronnictwo Katolicko‑Ludowe | x | x | x | x | x | x | 5 | 1,3 | x | x | 5 | 1,3 | 7 | 1,6 | 7 | 1,6 |
Zjednoczenie Mieszczańskie | x | x | x | x | x | x | 13 | 3,3 | 12 | 3 | 13 | 3,3 | 11 | 2,5 | 11 | 2,6 |
Rady Ludowe | x | x | x | x | x | x | x | x | x | x | x | x | 5 | 1,1 | 5 | 1,1 |
Narodowa Partia Pracy | x | x | x | x | x | x | x | x | x | x | x | x | 6 | 1,4 | 6 | 1,4 |
Lewica ogółem, w tym: | 103 | 30,3 | 103 | 29,6 | 106 | 26,8 | 47 | 11,9 | 47 | 11,9 | 48 | 12,2 | 72 | 16,7 | 72 | 16,7 |
PSL „Wyzwolenie” | 58 | 17 | 57 | 16,4 | 59 | 15 | x | x | x | x | x | x | 24 | 5,6 | 24 | 5,6 |
PSL‑Lewica | 13 | 3,9 | 11 | 3,1 | 12 | 2,9 | 12 | 3 | 12 | 3 | 11 | 2,8 | 11 | 2,5 | 8 | 1,8 |
Związek Parlamentarny Polskich Socjalistów | 32 | 9,4 | 35 | 10,1 | 35 | 8,9 | 35 | 8,9 | 35 | 8,9 | 35 | 8,9 | 34 | 7,9 | 33 | 7,7 |
Stronnictwo‑Radykalno‑Chłopskie | x | x | x | x | x | x | x | x | x | x | 2 | 0,5 | 1 | 0,2 | 1 | 0,2 |
Komunistyczna Frakcja Poselska | x | x | x | x | x | x | x | x | x | x | x | x | 2 | 0,5 | 2 | 0,5 |
Klub Lewicy Ludowej | x | x | x | x | x | x | x | x | x | x | x | x | x | x | 4 | 0,9 |
Mniejszości Narodowe ogółem, w tym: | 12 | 3,5 | 11 | 3,1 | 13 | 3,2 | 12 | 3 | 12 | 3 | 12 | 3 | 17 | 3,9 | 17 | 3,9 |
Wolny Związek Posłów Narodowości Żydowskiej | 10 | 2,9 | 9 | 2,6 | 11 | 2,7 | 10 | 2,5 | 10 | 2,5 | 10 | 2,5 | 10 | 2,3 | 10 | 2,3 |
Niemieckie Stronnictwo Ludowe | 2 | 0,6 | 2 | 0,5 | 2 | 0,5 | 2 | 0,5 | 2 | 0,5 | 2 | 0,5 | 7 | 1,6 | 7 | 1,6 |
Posłowie niezrzeszeni | 4 | 1,2 | 16 | 4,6 | 4 | 1 | 8 | 2 | 12 | 3 | 6 | 1,5 | 3 | 0,7 | 12 | 2,8 |
RAZEM | 340 | 100 | 348 | 100 | 394 | 100 | 393 | 100 | 395 | 100 | 395 | 100 | 432 | 100 | 431 | 100 |
Źródło: Piotr Adam Tusiński, Sejm Ustawodawczy Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1922, Warszawa 2019.
Zapoznaj się z poniższymi fragmentami tekstu źródłowego i wykonaj polecenie.
Przemówienie Józefa Piłsudskiego w Sejmie dn. 10 lutego 1919Polska, otoczona zewsząd przez wrogów, musi posiadać armię, która by mogła sprostać swoim ciężkim zadaniom. Macie poprzeć i rozwinąć rozpoczętą budowę wojska tak, by Ojczyzna, zasłonięta piersiami żołnierza, mogła się czuć bezpieczną i przeświadczoną, że honoru jej spraw broni silna i dobrze wyposażona armia.
Wreszcie zwrócicie, Panowie, niechybnie baczną uwagę na niedomagania naszego życia gospodarczego, upośledzonego przez gospodarkę obcych i zrujnowanego silnie przez wojnę i okupację. W tej dziedzinie należyte uregulowanie spraw znajdującego się w upadku przemysłu i niezbędnych reform agrarnych w duchu postępu i wielkich demokracji Zachodu stworzy zdrowe podstawy dla siły duchowej narodu i da trwałe podłoże dla budowy jego przyszłości. […] Obdarzeni dziś zaufaniem narodu, dać mu macie podstawy dla jego niepodległego życia w postaci prawa konstytucyjnego Rzeczypospolitej Polskiej. Na tej podstawie utworzycie rząd, oparty o prawa, przez wybrańców narodu ustanowione. Prawa przez was uchwalone będą początkiem nowego życia wolnej i zjednoczonej Ojczyzny.
Zapoznaj się z uchwałą Sejmu z 20 lutego 1919 r. oraz fragmentem wspomnień Wincentego Witosa, a następnie odpowiedz na pytania.
Moje wspomnieniaZ dniem zebrania się Sejmu tracił moc swoją dekret o ustroju państwa wydany dnia 22 listopada 1918 roku. W tym też dniu kończyło się urzędowanie naczelnych władz, gdyż władzę obejmował suwerenny Sejm. Zgodnie z tym postanowieniem p. Piłsudski przekazał swoją władzę Sejmowi na posiedzeniu w dniu 20 lutego 1919 roku w formie następującego oświadczenia: „Rola moja jest skończona. Jestem szczęśliwy, że posłuszny swej żołnierskiej przysiędze i swemu przekonaniu, postawić mogę Sejmowi do dyspozycji swą władzę, którą dotąd w narodzie sprawowałem. Oświadczam niniejszym, że składam swój urząd Naczelnika Państwa w ręce Pana Marszałka Sejmu”. Po tym oświadczeniu skłonił się i zaraz opuścił salę sejmową, żegnany żywymi oklaskami i okrzykami. Stronnictwa sejmowe zebrały się na naradę. Trwała ona bardzo krótko, a jej wynikiem było zgodne postanowienie ponownego wyboru p. Piłsudskiego na stanowisko Naczelnika Państwa. Zanim się to stało, postanowiono dać podstawę prawną całemu systemowi rządów i na niej także oprzeć wolę Sejmu, ujawnić się mającą przy wyborze Naczelnika Państwa. Ponieważ uchwalenie ustawy konstytucyjnej wymagało bardzo wiele czasu, a państwo nie mogło na nią czekać, postanowiono ją zastąpić tymczasową ustawą, która by obowiązywała do czasu wejścia w życie pełnej konstytucji. Stało się to na posiedzeniu Sejmu dnia 20 lutego 1919 roku.
Porównaj tekst małej konstytucji z ćwiczenia 6 z Dekretem o najwyższej władzy reprezentacyjnej Republiki Polskiej z 22 listopada 1918 r., a następnie wykonaj polecenie.
Zapoznaj się z przykładami agitacji wyborczej ze stycznia 1919 r. i wykonaj polecenie.