Autor: Joanna Kalinowska

Temat: Podróż dookoła świata Ferdynanda Magellana. Wyprawy angielskie i francuskie

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia, jaka była rola państw hiszpańskiego i portugalskiego w zamorskiej ekspansji;

• charakteryzuje konsekwencje odkryć geograficznych dla Europy i świata;

• wskazuje na mapie trasę podróży Magellana.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Podróż dookoła świata Ferdynanda Magellana. Wyprawy angielskie i francuskie”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i multimedium w sekcji „Film + Sprawdź się” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

2. Chętni lub wybrani uczniowie przygotowują prezentację na podstawie informacji zawartych w sekcji „Przeczytaj” oraz multimedium. Nauczyciel może rozdzielić między nich zagadnienia: jedna osoba (lub grupa uczniowska do trzech osób) skupia się na wyprawie Ferdynanda Magellana, druga na wyprawach angielskich i francuskich.

Faza wstępna:

1. Prowadzący lekcję określa cel zajęć i informuje uczniów o ich planowanym przebiegu. Wyświetla na tablicy temat lekcji.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu sprawdza przygotowanie uczniów do lekcji, m.in. kto zapoznał się z udostępnionym e‑materiałem. Nauczyciel poleca uczniom przygotować w parach pytania związane z tematem lekcji. Czego uczniowie chcą się dowiedzieć? Co ich interesuje w związku z zakresem zajęć? Uczniowie formułują w ten sposób kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel przypomina o prezentacjach przygotowanych przez uczniów przed lekcją. Poleca wybranym osobom, aby zaprezentowały swoje prace przed resztą klasy. Po prezentacji uczniowie krótko dyskutują o pracach, dodają informacje, które ich zdaniem warto uwzględnić. Prowadzący może korygować odpowiedzi i uzupełniać informacje.

2. Praca z multimedium („Mapa interaktywna”). Nauczyciel prosi wybranego ucznia o przeczytanie polecenia 2: „Wymień przyczynę wyprawy Ferdynanda Magellana. Czy ekspedycja zakończyła się sukcesem?”. Poleca uczniom, aby podzielili się na cztero- lub pięcioosobowe grupy i opracowali w nich odpowiedzi. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie się do niej ustosunkowują. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia odpowiedź. Następnie uczniowie wykonują polecenie 4: omawiają, w jaki sposób rywalizacja między państwami europejskimi przyczyniła się do nasilenia ich ekspansji kolonialnej.

3. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie w parach wykonują ćwiczenia 1 i 2 z sekcji „Film + Sprawdź się”. Następuje wspólna weryfikacja odpowiedzi na forum klasy.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji „Podróż dookoła świata Ferdynanda Magellana. Wyprawy angielskie i francuskie” i inicjuje krótką rozmowę dotyczącą kryteriów sukcesu. Czego uczniowie się nauczyli? Na koniec poleca chętnemu uczniowi podsumowanie i – jeśli to potrzebne – uzupełnia informacje.

2. Na zakończenie nauczyciel ocenia prezentacje przedstawione przez uczniów.

Praca domowa:

1. Wykonaj polecenia dołączone do filmu w sekcji „Film + Sprawdź się”.

2. Wykonaj polecenie 5 dołączone do mapy interaktywnej.

Materiały pomocnicze:

S. Grzybowski, Wielka Historia Świata, t. 6, Narodziny świata nowożytnego 1453–1605, Warszawa 2005.

K. Mikulski, J. Wijaczka, Historia powszechna. Wiek XVI–XVIII, Warszawa 2012.

A. Pigafetta, Relacja z Wyprawy Magellana dookoła świata, tłum. J. Szymanowska, Gdańsk 1992.

Z. Wójcik, Historia powszechna. Wiek XVI–XVII, wyd. 12, Warszawa 2012.

A. Wyczański, Historia powszechna. Wiek XVI, Warszawa 1987.

S. Zweig, Magellan, tłum. Z. Petersowa, Katowice 1984.

Wskazówki metodyczne:

Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z informacjami zawartymi w mapie interaktywnej, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.