Autor: Stanisław Mrozowicz

Przedmiot: Historia

Temat: Ofensywa niemiecka i upadek Francji

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• opisuje przebieg kampanii francuskiej w 1940 r.;

• wymienia przyczyny klęski Francji;

• wyjaśnia pojęcia „Fall Gelb”, linia Maginota, operacja „Dynamo”, rząd Vichy.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

Nauczyciel wyznacza uczniów do przygotowania prezentacji. Nad jedną prezentacją może pracować jeden uczeń lub grupa uczniów (do trzech osób). Tematy prezentacji:

• „Fall Gelb” – strategia inwazji na Francję,

• Operacja „Dynamo”.

Nauczyciel poleca uczniom, by zwrócili uwagę na powiązania sytuacji na omawianych przez nich frontach z innymi frontami II wojny światowej.

Faza wstępna:

Nauczyciel wyświetla temat zajęć i zadaje uczniom pytanie o umiejscowienie tematu lekcji w czasie. Pyta: W jakim okresie się znajdujemy? Co ważnego działo się wcześniej? Uczniowie przypominają, jak wyglądała sytuacja na frontach wojennych od momentu ataku Niemiec i ZSRS na Polskę. Uczniowie udzielają odpowiedzi.

Faza realizacyjna:

1. Prezentacje uczniów. Wskazani przed lekcją uczniowie (lub grupy uczniów) prezentują i omawiają efekty swojej pracy. Nauczyciel oraz inni uczniowie zadają prezentującym pytania, nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ich wypowiedzi.

2. Praca z multimedium („Mapa interaktywna”). Nauczyciel poleca wybranemu uczniowi, aby przeczytał polecenie 2: „Na podstawie mapy omów poszczególne etapy wojny obronnej Francji”. Prosi uczniów, aby podzielili się na cztero- lub pięcioosobowe grupy i opracowali w nich odpowiedzi. (Jeżeli grupa uczniów przygotowywała prezentację o wojnie obronnej Francji, to jej członkowie powinni zostać przydzieleni do osobnych zespołów). Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie się do niej ustosunkowują. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia odpowiedź.

3. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel przechodzi do sekcji „Sprawdź się”. Uczniowie indywidualnie rozwiązują ćwiczenia od 1 do 4 na czas. Nauczyciel na platformie śledzi postępy uczestników zajęć. Osoba, która poprawnie rozwiąże zadania jako pierwsza, wygrywa, a nauczyciel może ją nagrodzić oceną za aktywność.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie wymieniają przyczyny klęsk Francji w starciu z Niemcami. Dokonują bilansu sytuacji na frontach po klęsce Francuzów.

2. Podsumowanie i ocena pracy uczniów przez nauczyciela.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia 5, 6 i 7 z sekcji „Sprawdź się”.

2. (Dla uczniów chętnych) Wykonaj ćwiczenie 8 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

P. Johnson, Historia świata od roku 1917 do lat 90‑tych, Londyn 1992.

Najnowsza historia świata, t. 1, 1945–1963, pod red. A. Patka, J. Rydla, J.J. Węca, Kraków 2000.

J. Tyszkiewicz, E. Czapiewski, Historia powszechna. Wiek XX, Warszawa 2010.

Wskazówki metodyczne:

Mapa interaktywna i jej zawartość mogą być wykorzystane w lekcjach związanych z przebiegiem II wojny światowej, m.in. z walkami w Afryce albo utworzeniem drugiego frontu.

Spis ilustracji nieopisanych:

• Ćwiczenie 3: Mapa świata w lipcu 1940 r.; CC BY‑SA 3.0, Contentplus.sp. z o.o.

• Ćwiczenie 5: Mapa operacji Dynamo; CC BY‑SA 3.0, Contentplus.pl sp. z o.o. na podstawie Diannaa, NormanEinstein, Wikimedia Commons.

• Ćwiczenie 6 - Ilustracja 1: Grupa włoskich żołnierzy po zajęciu francuskiej miejscowości Mentona, fotografia z czerwca 1940 r.; domena publiczna, Wikimedia Commons.

• Ćwiczenie 6 - Ilustracja 1: Ewakuacja wojsk brytyjskich z Dunkierki. Kadr z amerykańskiego filmu propagandowego z 1943 r.; domena publiczna, Wikimedia Commons.

• Ćwiczenie 6 - Ilustracja 1: Parada niemieckich żołnierzy po zajęciu Paryża w czerwcu 1940 r.; CC BY‑SA 3.0, Gutjahr, Wikimedia Commons.

• Ćwiczenie 6 - Ilustracja 1: Niemiecki dowódca Wilhelm Keitel w przerwie rozmów z Francuzami o zawieszenie broni w Compiègne, czerwiec 1940 r.; CC BY‑SA 3.0, Weinrother, Carl, Wikimedia Commons.